پیام‌های کلیدی
• مواجهه با بو و مزه شیر در تغذیه لوله‌ای ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر مدت زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل مکیدنی در نوزادان نارس داشته باشد.
• هیچ شواهدی را دال بر تاثیرات ناخواسته مواجهه با بو و طعم شیر در تغذیه لوله‌ای نوزادان تازه متولد شده پیدا نکردیم.
تغذیه لوله‌ای چیست؟
نوزادانی که نارس متولد می‌شوند (پیش از هفته 37 بارداری)، اغلب تا زمانی که قادر به مکیدن همه غذای خود باشند، نیاز به تغذیه از طریق یک لوله باریک دارند که از دهان (لوله اوروگاستریک (orogastric)) یا بینی (لوله نازوگاستریک (nasogastric)) وارد معده می‌شود.
چرا بو و طعم شیر برای نوزادان تحت تغذیه لوله‌ای مهم است؟
در ابتدا فقط حجم‌های اندکی از شیر داده می‌شود و به صورت تدریجی بر اساس میزان تحمل شیر در نوزاد، افزایش می‌یابد. بو و طعم، نقش قابل توجهی در کمک به هضم و جذب غذا دارند و از آنجایی که نوزادانی که از طریق لوله تغذیه می‌شوند، ممکن است بو یا طعم شیر را احساس نکنند، و ممکن است برای تحمل حجم بیشتری از شیر به زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که مواجهه نوزادان با بو و طعم شیر پیش یا حین تغذیه از طریق لوله می‌تواند به آنها کمک کند تا حجم بیشتری از شیر را سریع‌تر تحمل کنند و رشد و تکامل کلی خود را بهبود بخشند یا خیر. همچنین خواستیم بدانیم که این روش تاثیرات ناخواسته‌ای ایجاد می‌کند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جست‌وجوی مطالعاتی بودیم که مواجهه نوزادان نارس با بو یا طعم (یا هر دو) شیر را در تغذیه لوله‌ای در مقایسه با عدم مواجهه با آنها بررسی کردند. نتایج این مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و قطعیت شواهد را بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و تعداد نوزادان حاضر در مطالعه رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
هشت مطالعه تکمیل‌شده را شامل 1277 نوزاد نارس بستری‌شده در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان شناسایی کردیم.
مواجهه با بو و مزه شیر در تغذیه لوله‌ای ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر مدت زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل مکیدنی داشته باشد، اما نتایج بسیار نامطمئن هستند. دو مطالعه گزارش کردند که هیچ نوزادی به دلیل مواجهه با بو و طعم شیر در تغذیه لوله‌ای دچار تاثیرات ناخواسته نشد. مواجهه با بو و مزه شیر ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر طول مدت تغذیه داخل وریدی (تغذیه از طریق ورید)، زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل روده‌ای (تغذیه از طریق لوله به داخل معده) یا خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان (یک بیماری روده‌ای جدی) داشته باشد، اگرچه نتایج مربوط به زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل روده‌ای بسیار نامطمئن است. مواجهه با بو و طعم شیر احتمالا تاثیری اندک یا عدم تاثیر بر خطر ابتلا به عفونت پس از گذشت دو روز از تولد دارد.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
اطمینان ما به شواهد در سطح پائین است، زیرا:
• مطالعات معدودی را شناسایی کردیم؛
• اکثر مطالعات کوچک بوده و انواع مختلفی را از مواجهه با بو و طعم ارائه دادند؛
• در بسیاری از مطالعات، متخصصان بالینی و والدین از نوع درمانی که نوزاد دریافت کرد، آگاه بودند؛ و
• این مطالعات همه پیامدهایی را که به آنها علاقه‌مند بودیم، بررسی نکردند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این مرور تا اپریل 2023 به‌روز است.
نتایج متاآنالیز نشان می‌دهند که مواجهه با بو و طعم شیر در تغذیه لوله‌ای ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه مکیدنی کامل و زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل روده‌ای داشته باشد. هیچ تفاوت بارزی را میان مواجهه و عدم مواجهه با بو یا طعم شیر از نظر پیامدهای بی‌خطری (safety) (عوارض جانبی، انتروکولیت نکروزان، و عفونت دیرهنگام) پیدا نکردیم.
نتایج یک مطالعه در حال انجام و دو مطالعه که در انتظار طبقه‌بندی هستند، ممکن است نتیجه‌گیری‌های این مرور را تغییر دهند. پژوهش‌های آتی باید تاثیر مواجهه نوزادان نارس با بو و طعم شیر در تغذیه لوله‌ای را بر پیامدهای سلامت در طول بستری شدن در بیمارستان، مانند دستیابی به مهارت‌های تغذیه، بی‌خطری، تحمل غذا، عفونت و رشد بررسی کنند. مطالعات بعدی باید به گونه‌ای توانمند شوند که تاثیر مداخله را در نوزادان در سنین مختلف بارداری و بر هر جنسیتی به‌طور جداگانه تشخیص دهند. همچنین تعیین روش مطلوب، فراوانی و مدت زمان مواجهه مهم است.
نوزادان نارس (که پیش از سن بارداری 37 هفته متولد می‌شوند)، به دلیل عدم رشد کافی اغلب قادر به هماهنگی مکیدن، بلعیدن و تنفس برای تغذیه دهانی نیستند. در چنین مواردی، تغذیه اولیه از طریق تغذیه با لوله نازوگاستریک (nasogastric) یا اوروگاستریک (orogastric) صورت می‌گیرد. عدم تحمل غذایی شایع است و می‌تواند دستیابی به تغذیه کامل روده‌ای (enteral) و تغذیه مکیدنی (sucking feeds) را به تاخیر اندازد، این امر نیاز به حمایت تغذیه‌ای و بستری شدن در بیمارستان را طولانی می‌کند. بو و طعم، نقش مهمی در فعال‌سازی فرآیندهای فیزیولوژیک پیش از جذب (pre‐absorptive) دارند که مرتبط با هضم و جذب غذا هستند. با این حال، حین تغذیه با لوله، شیر از حفره‌های بینی و دهان عبور نمی‌کند و در نتیجه مواجهه با بو و طعم شیر را محدود می‌سازد. رساندن بو و طعم شیر با تغذیه لوله‌ای، یک مداخله غیرتهاجمی و کم‌هزینه است که در صورت موثر بودن در تسریع روند رسیدن به تغذیه روده‌ای و سپس تغذیه مکیدنی، می‌تواند مزایای قابل توجهی برای نوزادان، خانواده‌های آنها و سیستم‌های مراقبت سلامت به همراه داشته باشد.
ارزیابی اینکه مواجهه با بو یا طعم (یا هر دو) شیر مادر یا شیر خشک (formula) تجویز شده با تغذیه لوله‌ای می‌تواند پیشرفت به سمت تغذیه مکیدنی کامل را بدون ایجاد عوارض جانبی در نوزادان نارس تسریع کند یا خیر.
جست‌وجوهایی را در پایگاه‌های CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL، و Epistemonikos تا 26 اپریل 2023 انجام دادیم. همچنین به جست‌وجوی بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی بالینی و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها پرداختیم.
مطالعات تصادفی‌سازی و شبه-تصادفی‌سازی شده‌ای را در این مرور وارد کردیم که مواجهه با بو یا طعم شیر (یا هر دو) بلافاصله پیش یا حین تغذیه لوله‌ای را در برابر عدم مواجهه با بو یا طعم ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کردند، و به ارزیابی خطر سوگیری (bias) و استخراج داده‌ها طبق روش‌شناسی (methodology) گروه نوزادان در کاکرین پرداختند. متاآنالیز داده‌های دو حالتی (dichotomous data) را با استفاده از خطرات نسبی (RRs) و برای داده‌های پیوسته (continuous data) با استفاده از تفاوت میانگین (MDs)، با 95% فواصل اطمینان (CIs)، انجام دادیم. برای بررسی قطعیت شواهد، از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بهره بردیم.
هشت مطالعه (1277 نوزاد نارس) را وارد کردیم. هفت مطالعه (1244 نوزاد) داده‌هایی را برای انجام متاآنالیز ارائه کردند.
شواهد نشان می‌دهند که مواجهه با بو و طعم شیر در تغذیه لوله‌ای تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر زمان صرف‌شده برای رسیدن به تغذیه مکیدنی کامل دارد (MD؛ 1.07- روز؛ 95% CI؛ 2.63- تا 0.50؛ 3 مطالعه، 662 نوزاد؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). دو مطالعه هیچ عارضه جانبی مرتبط با مداخله را گزارش نکردند. این مداخله ممکن است تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر طول مدت تغذیه وریدی (MD؛ 0.23 روز؛ 95% CI؛ 0.24- تا 0.71؛ 3 مطالعه، 977 نوزاد، شواهد با قطعیت پائین)، زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل روده‌ای (MD؛ 0.16- روز؛ 95% CI؛ 0.45- تا 0.12؛ 1 مطالعه، 736 نوزاد، شواهد با قطعیت بسیار پائین) یا خطر ابتلا به انتروکولیت نکروزان (RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.47 تا 1.84؛ 2 مطالعه، 435 نوزاد؛ شواهد با قطعیت پائین) داشته باشد، اگرچه شواهد مربوط به زمان سپری‌شده تا رسیدن به تغذیه کامل روده‌ای بسیار نامطمئن است. مواجهه با بو و طعم شیر با تغذیه لوله‌ای احتمالا تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر خطر ابتلا به عفونت دیرهنگام دارد (RR: 1.14؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.75؛ 2 مطالعه، 436 نوزاد؛ شواهد با قطعیت متوسط). هیچ داده‌ای برای ارزیابی عدم تحمل تغذیه (feeding intolerance) در دسترس نبود.
مطالعات واردشده دارای حجم نمونه کوچک و محدودیت‌های روش‌شناسی بودند، از جمله مشخص نبودن یا عدم انجام تصادفی‌سازی (چهار مطالعه)، عدم کورسازی (blinding) شرکت‌کنندگان و پرسنل (پنج مطالعه)، مشخص نبودن یا عدم کورسازی ارزیاب پیامد (هر هشت مطالعه)، و معیارهای ورود و روش‌های مختلف اجرای مداخلات.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.