هدف از انجام این مرور چیست؟
هدف از این مرور کاکرین آن بود که دریابیم تجویز داروی ایورمکتین در سطح جامعه می‌تواند انتقال مالاریا را کاهش دهد یا خیر. تمام مطالعات مرتبط را بررسی کردیم تا بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم و فقط یک مطالعه مرتبط را یافتیم.
پیام‌های کلیدی
در حال حاضر نمی‌توان گفت که درمان کل جامعه با ایورمکتین باعث کاهش مالاریا می‌شود یا خیر. چندین مطالعه پژوهشی در حال انجام است؛ پیش‌بینی می‌کنیم که آنها پاسخ‌های بیشتری را در آینده ارائه دهند.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
مالاریا نوعی بیماری است که از طریق گزش پشه‌های آلوده به انگل‌های پلاسمودیوم، به انسان منتقل می‌شود. این بیماری سالانه منجر به نیم میلیون مورد مرگ‌ومیر می‌شود. ایورمکتین (ivermectin) دارویی است که برای همه افراد تجویز می‌شود تا انگل‌هایی را کنترل کنند که مسوول بيمارى الفانتيازيس و کوری رودخانه (river blindness) هستند. مشاهده شده که وقتی که پشه‌ها از خون افرادی تغذیه می‌کنند که ایورمکتین را مصرف کرده‌اند، از بین می‌روند. بنابراین، اعتقاد بر این است که تجویز این دارو در سطح جامعه، باعث از بین رفتن بسیاری از پشه‌ها شده و می‌تواند انتقال مالاریا را کاهش دهد.
در این مرور، ارزیابی کردیم که آیا درمان کل جوامع با ایورمکتین باعث کاهش انتقال مالاریا می‌شود یا خیر. به دنبال یافتن مطالعات از منابع مختلف بودیم، و فقط مطالعاتی را وارد کردیم که در جوامع مبتلا به مالاریا انجام شده، و افراد را به‌طور تصادفی در گروه ایورمکتین یا یک گروه کنترل قرار دادند، که می‌توانست یک دارونما یا درمان‌های دارویی استاندارد در آن جامعه باشند. ما می‌خواستیم بدانیم که این درمان در بروز مالاریا در سطح جامعه تاثیرگذار بود یا خیر.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
یک مطالعه، معیارهای ورود را داشت. این مطالعه شامل هشت روستا در بورکینافاسو بود که آنها را به‌طور تصادفی برای دریافت ایورمکتین یا یک درمان کنترل تقسیم کردند. همه روستاها به عنوان بخشی از کنترل برنامه‌ریزی شده فیلاریازیس لنفاوی، ایورمکتین را دریافت کردند. علاوه بر این، هر سه-هفته یک‌بار، روستاهای تحت درمان پنج دوز دیگر را ایورمکتین دریافت کردند. تاثیر ایورمکتین بر مالاریا در کودکان کمتر از پنج سال اندازه‌گیری شد. درمان در این کودکان، تفاوت قابل‌توجهی را در حضور مالاریا بین گروه‌های درمان و کنترل نشان نداد (شواهد با قطعیت بسیار پائین).
بنابراین، در این مرحله نمی‌توان گفت که درمان کل جوامع با ایورمکتین در کاهش مالاریا تاثیرگذار است یا خیر. چندین مطالعه هم‌اکنون در حال انجام هستند؛ پیش‌بینی می‌کنیم که آنها پاسخ‌های بیشتری را در آینده ارائه دهند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
برای یافتن مطالعات منتشر شده تا 14 ژانویه 2021 به جست‌وجو پرداختیم.
بر اساس یک کارآزمایی که تا به امروز منتشر شده، مطمئن نیستیم که مصرف ایورمکتین در سطح جامعه، تاثیری بر انتقال مالاریا دارد یا خیر.
مالاریا از طریق گزش پشه‌های ماده بالغ آنوفل آلوده به پلاسمودیوم (Plasmodium) منتقل می‌شود. ایورمکتین (ivermectin) یک داروی ضد-انگل است که با کشتن پشه‌هایی که هنگام تغذیه از خون (معروف به پشه‌های خون‌خوار) افرادی که این دارو را خورده‌اند، در مواجهه با دارو قرار می‌گیرند، عمل می‌کند. این تاثیر مداخله روی پشه‌ها، توسط کارآزمایی‌های تصادفیسازی شده مجزا نشان داده شده است. این تاثیر، باعث تمایل در استفاده از ایورمکتین به عنوان ابزاری برای کنترل مالاریا شده است.
ارزیابی تاثیر مصرف ایورمکتین در سطح جامعه، بر انتقال مالاریا.
در پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماری‌های عفونی در کاکرین (CIDG)؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ LILACS؛ Science Citation index - expanded؛ پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت (WHO)؛ ClinicalTrials.gov، و بانک اطلاعاتی RePORTER انستیتو ملی سلامت (NIH) تا 14 ژانویه 2021 جست‌وجو کردیم.
فهرست منابع مطالعات وارد شده را برای دیگر مطالعات بالقوه مرتبط بررسی کرده، و برای یافتن کارآزمایی‌های منتشر نشده و در حال انجام، با پژوهشگرانی که در این زمینه کار می‌کردند تماس گرفتیم.
کارآزمایی‌های خوشه‌ای- تصادفیسازی و کنترل شده (cRCT) را وارد کردیم که به مقایسه ایورمکتین به صورت تک-دوز یا چند-دوز، با یک درمان کنترل یا دارونما (placebo) در جمعیت‌های ساکن در مناطق آندمیک مالاریا، در زمینه تجویز انبوه دارو، پرداختند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از شیوع عفونت انگل مالاریا و بروز بالینی مالاریا در سطح جامعه.
در زمان ارزیابی، دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم، داده‌های مربوط به تعداد رویدادها و تعداد شرکت‌کنندگان را در هر بازوی کارآزمایی استخراج کردند. برای داده‌های نرخ، کل زمان در معرض خطر را در هر بازوی کارآزمایی ذکر کردیم. در ارزیابی خطر سوگیری (bias)، از ابزار Cochrane's RoB 2 برای cRCTها استفاده کردیم. روش تجزیهوتحلیل داده‌ها، انجام هر گونه تعدیل برای خوشه‌بندی یا سایر متغیرها را مستند کرده، و تخمین ضریب همبستگی درون-خوشه‌ای (intra-cluster correlation; ICC) را ثبت کردیم.
داده‌های کارآزمایی ارائه شده را توسط نویسندگان کارآزمایی برای تعدیل تاثیرات خوشه‌ای، مجددا آنالیز کردیم. از یک مدل تاثیر-مختلط پواسون (Poisson mixed-effect model) با اصلاح حجم نمونه کوچک، و یک تجزیهوتحلیل در سطح خوشه‌ای با استفاده از مدل خطی وزن‌دهی شده (linear weighted model)، برای تعدیل کافی خوشه‌بندی استفاده کردیم.
یک cRCT را وارد کرده و شش کارآزمایی در حال انجام را شناسایی کردیم.
cRCT وارد شده، بروز مالاریا را در هشت روستای بورکینافاسو، به صورت تصادفیسازی در دو بازو، بررسی کرد. بیماران در هر دو بازوی کارآزمایی، تک-دوز ایورمکتین را از 150 میکروگرم/کیلوگرم تا 200 میکروگرم/کیلوگرم، هر دو همراه با یک دوز آلبندازول دریافت کردند. روستاهای حاضر در بازوی مداخله، پنج دوز بیشتر را از ایورمکتین، هر سه-هفته یک‌بار، دریافت کردند. کودکان در یک کوهورت فعال ثبت‌نام شدند، که در آن به‌طور مکرر از نظر عفونت مالاریا غربال‌گری می‌شدند.
پیامد اولیه، بروز تجمعی مالاریای بدون عارضه در یک کوهورت از کودکان پنج سال و کمتر، طی یک مطالعه 18-هفته‌ای بود. خطر سوگیری این مطالعه را در سطح بالا قضاوت کردیم، زیرا تجزیهوتحلیل، خوشه‌بندی یا همبستگی میان شرکت‌کنندگان را در همان روستا به حساب نیاورد.
این مطالعه تاثیری را از ایورمکتین بر بروز تجمعی مالاریای بدون عارضه در کوهورت کودکان طی مطالعه 18-هفته‌ای نشان نداد (خطر نسبی: 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.62 تا 1.17؛ P = 0.2607؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.