هدف از انجام این مرور چیست؟
ما می‌خواستیم دریابیم که چگونه کارافزارهای گوشی‌های هوشمند می‌توانند به فهم افراد (فهم عمومی - general public understand) کمک کنند تا دریابند که ضایعات پوستی آنها ملانوما (melanoma) هست یا خیر.
چرا بهبود تشخیص ملانومای بدخیم سرطان پوست مهم است؟
ملانوما یکی از خطرناک‌ترین اشکال سرطان پوست است. عدم تشخیص ملانوما (نتیجه تست منفی-کاذب) می‌تواند موجب تاخیر در جراحی و مشاوره مناسب (appropriate advice) برای بهبود بیماری شود. این نکته خطر پخش سرطان را به ارگان‌های دیگر بدن افزایش می‌دهد و احتمال مرگ‌ومیر را بالا می‌برد. تشخیص یک ضایعه پوستی به عنوان ملانوما، وقتی که واقعا ملانوما نیست، (نتیجه مثبت کاذب) ممکن است موجب نگرانی و اضطراب، جراحی غیر-ضروری و بررسی‌های بیشتر شود.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
کارافزارهای تخصصی («اپ‌ها (apps)») که مشاوره‌ای را برای ضایعات پوستی یا مول‌ها فراهم می‌کنند، به طور وسیعی در گوشی‌های هوشمند قابل دسترس هستند و ممکن است موجب نگرانی افراد شوند. برخی اپ‌ها به افراد اجازه می‌دهند تا از ضایعه پوستی خودشان که درباره آن نگران هستند، عکس بگیرند و سپس به دنبال این باشند که آیا مشاوره پزشکی بگیرند یا خیر. اپ‌ها ممکن است به طور اتوماتیک ضایعات را به مثابه خطر بالا یا پائین طبقه‌بندی کنند، در حالی که اپ‌های دیگر می‌توانند به صورت ذخیره و ارسال عمل کنند، به نحوی که تصاویر به یک فرد متخصص و با تجربه - مثلا یک درماتولوژیست - فرستاده می‌شود، این شخص می‌تواند بر اساس عکس فرستاده شده، ارزیابی خطر را انجام دهد. محققین کاکرین دو مطالعه را یافتند، آنها با بررسی پنج اپ که تصاویر را به طور اتوماتیک تجزیهوتحلیل می‌کردند و یک اپ دیگر که از رویکرد ذخیره و ارسال استفاده می‌کرد، ضایعات مشکوک پوستی را ارزیابی کردند.
نتایج اصلی این مرور چه هستند؟
این مرور شامل دو مطالعه با 332 ضایعه، از جمله 86 ملانوما بود که حداقل توسط یک کارافزار گوشی هوشمند تجزیهوتحلیل شده بود. در هر دو مطالعه از تصاویر مول‌ها یا ضایعات پوستی استفاده شده بود که به دلیل اینکه پزشکان از قبل بر این تصمیم بودند که آنها ملانوما هستند، قرار بود برداشته شوند. به جای اینکه افراد از ضایعاتشان عکس بگیرند، عکس‌ها توسط پزشکان گرفته شده بودند. بدین دلایل ما قادر نبودیم تخمین قابل اعتمادی درباره چگونگی کاربرد اپ‌ها داشته باشیم.
چون اپ‌هایی که بر اساس عکس‌های گرفته شده از گوشی هوشمند، ارزیابی سریعی (اتوماتیک) از ضایعه پوستی یا مول داشتند، 7 تا 55 مورد ملانوما را تشخیص نداده بودند.
یک اپ که عکس‌های مول یا ضایعه پوستی را برای ارزیابی به درماتولوژیست فرستاده بود، فقط یک مورد ملانوما را تشخیص نداده بود. 6 مورد ملانومای دیگر که توسط درماتولوژیست بررسی شده بودند به عنوان خطر بالا طبقه‌بندی نشده بودند اما در عوض درماتولوژیست قادر نبود ضایعه را آتیپیکال (احتمالا ملانوما) یا تیپیکال (قطعا ملانوما نیست) طبقه‌بندی کند.
نتایج مطالعات این مرور چقدر قابل اعتماد است؟
تعداد اندک و کیفیت ضعیف مطالعات وارد شده قابلیت اطمینان یافته‌ها را کاهش می‌داد. افراد وارد شده کسانی نبودند که به طور معمول در زندگی‌شان از کارافزار استفاده کنند. تشخیص نهایی ملانوما توسط بافت‌شناسی تایید شده بود و این احتمالا روش قابل اعتمادی است برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه بیمار واقعا ملانوما دارد یا خیر. با این حال مطالعات 2% تا 18% تصویرها را کنار گذاشتند چون کارافزار نمی‌توانست هیچ توصیه‌ای در این زمینه داشته باشد.
نتایج این مرور برای چه کسانی کاربرد دارد؟
مطالعات در ایالات متحده و آلمان انجام شده بودند. در این مطالعات نکات کلیدی بیمار مانند سن و جنسیت گزارش نشده بودند. درصد افرادی که با تشخیص نهایی ملانوما مشخص شده بودند 18% و 35% بودند و این بیشتر از آن چیزی بود که در جامعه دیده می‌شود. بیماران واجد شرایط در مقایسه با کاربران کارافزار محدود بودند. عکس‌ها به جای گوشی هوشمند، توسط پزشکان گرفته شده و این موضوع به طور جدی قابلیت کاربرد نتایج را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کاربردهای این مرور چه هستند؟
کارافزارهای رایج گوشی‌های هوشمند که از تجزیهوتحلیل اتوماتیک استفاده می‌کنند شانس بالایی در عدم تشخیص ملانوما دارند (منفی کاذب). کارافزارهای ذخیره و ارسال تصاویر نقش بالقوه در شناسایی افرادی دارند که ضایعات بالقوه بدخیم دارند و دلیل آن این است که باعث درگیر شدن سریع افراد مشکوک به ضایعات پوستی می‌شود، با این حال آنها کاربردی برای منابع و حجم کاری دارند (resource and workload implications).
ارتقای کارافزارها برای کمک به شناسایی افرادی که ممکن است ملانوما داشته باشند، حوزه‌ای است که به سرعت رشد و گسترش دارد. وجود کارافزارهای جدید، با کیفیت بالا و بهتر می‌توانند نتیجه‌گیری‌های این مرور را به طور اساسی تغییر دهند.
این مرور تا چه زمانی به‌روز است؟
نویسندگان این مرور به جست‌وجو و استفاده از مطالعاتی پرداختند که تا آگوست 2016 منتشر شده بود.
*در این مطالعات بیوپسی استاندارد مرجع (ابزار تثبیت تشخیص نهایی) بود.
کارافزارهای گوشی‌های هوشمند از تجزیه‌وتحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و هنوز کفایت آنها از نظر دقت، نشان داده نشده است، این کارافزارها با احتمال بالایی از تشخیص ندادن ملانوما همراه هستند. کارافزارهای مبتنی بر تصویرهای ذخیره و ارسال می‌توانند بر مراجعه افرادی که ضایعات بالقوه بدخیم دارند، نقش بالقوه‌ای داشته باشند و این کار با تسهیل عمل فعال خود-مدیریتی سلامت و درگیر شدن زودهنگام با ضایعات مشکوک انجام می‌شود، با این حال این کارافزارها ممکن است موجب افزایش در منابع و حجم کاری شوند. با توجه به کم بودن شواهد و کیفیت روش‌شناسی پائین مطالعات موجود، کاربردهای عملی مرور امکان‌پذیر نبود. با این وجود، این حوزه به سرعت در حال رشد و گسترش است و کارافزارهای جدید و بهتر با گزارش‌های دقیق و استوار مطالعات می‌توانند این نتیجه‌گیری‌ها را به طور اساسی تغییر دهند
ملانوما (melanoma) نسبت اندکی را از سرطان‌های پوستی تشکیل می‌دهد اما مسول اکثر مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان پوست است. تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند بقای بیماران را بهبود بخشد. کارافزارهای (applications) گوشی‌های هوشمند به آسانی قابل دسترس هستند و بالقوه می‌توانند در ارزیابی احتمال وجود خطر بدخیمی به کار روند، به نحوی که افراد به دنبال پزشک و توجه پزشکی بیشتری برای ارزیابی دقیق‌تر ضایعه باشند. با این حال اگر کارافزارها فرد را مطمئن سازند که ضایعه آنها خطر پائینی دارد، خطر عدم تشخیص و درمان تاخیری ملانوما وجود دارد.
ارزیابی دقت تشخیصی کارافزارهای گوشی هوشمند برای منتفی دانستن ملانومای تهاجمی پوستی و انواع ملانوسیتیک اینترااپیدرمال آتیپیک در بزرگسالان با نگرانی درباره ضایعات پوستی مشکوک.
ما جست‌وجوی جامعی را در بانک‌های اطلاعاتی زیر از آغاز تا آگوست 2016 انجام دادیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ CPCI؛ Zetoc؛ Science Citation Index؛ مرکز ثبت کارآزمایی‌های بالینی در حال انجام مؤسسات ملی سلامت ایالات متحده، بانک اطلاعاتی پورتفولیو شبکه پژوهشی بالینی (NIHR Clinical Research Network Portfolio Database) و پلت‌فرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان جهانی بهداشت. فهرست منابع و مرورهای سیستماتیک منتشر شده را بررسی کردیم.
معیار انتخاب ما مطالعاتی با هر نوع طراحی بود که کارافزارهای گوشی‌های هوشمند را که توسط افرادی که ضایعات مشکوک به ملانوما یا انواع ملانوسیتیک اپیدرمال آتیپیک دارند، استفاده می‌شوند، در برابر استاندارد مرجع یعنی تایید بافت‌شناسی یا پیگیری بالینی و نظر متخصصین، ارزیابی می‌کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم با استفاده از فرم استاندارد استخراج داده‌ها و ارزیابی کیفیت (بر اساس QUADAS-2) تمام داده‌ها را استخراج کردند. به دلیل کم بودن داده‌ها و کیفیت ضعیف مطالعات ما متاآنالیز را برای این مرور انجام ندادیم. برای توضیح و روشنگری اهداف، ما حساسیت و ویژگی را برای هر کارافزار تحت بررسی در یک نمودار انباشت (forest plot) تخمین زدیم.
این مرور، گزارشی از دو کوهورت از ضایعات است که در دو مطالعه منتشر شده بودند. هر دو مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در زمینه استخدام گزینشی شرکت‌کنندگان و نرخ بالای تصویرهای غیر-ارزیابی شده بود. به دلیل انتخاب ضایعاتی که از قبل برای برداشتن در یک مرکز بالینی درماتولوژی گزینش شده بودند و هم‌چنین تهیه تصویر توسط پزشکان به جای کاربران کارافزار گوشی همراه، نگرانی درباره قابلیت کاربرد یافته‌ها را بالا برده است.
ما داده‌ها را برای پنج کارافزار موبایل و 332 ضایعات مشکوک پوستی با 86 ملانوما در دو مطالعه گزارش کردیم. چهار کارافزار مبتنی بر هوش مصنوعی، تصاویر ضایعات (photographs) را به عنوان ملانوما (یک کارافزار) یا به عنوان خطر بالا یا ضایعات «مشکل‌ساز» (problematic) (سه کارافزار) طبقه‌بندی کرده بودند، این کارافزارها بر اساس یک الگوریتم از پیش برنامه‌ریزی شده بوده و طیف حساسیت‌ها از 7%؛ (95% CI؛ 2% تا 16%) تا 73%؛ (95% CI؛ 52% تا 88%) و ویژگی از 37%؛ (95% CI؛ 29% تا 46%) تا 94%؛ (95% CI؛ 87% تا 97%) متغیر بودند. تنها کارافزاری که از مرور ذخیره و ارسال (store-and-forward review) تصاویر ضایعات توسط یک درماتولوژیست استفاده می‌کرد، حساسیت 98%؛ (95% CI؛ 90% تا 100%) و ویژگی 30%؛ (95% CI؛ 22% تا 40%) داشت.
تعداد عدم موفقیت تست (تجزیهوتحلیل تصویرهای ضایعات به وسیله کارافزارها و طبقه‌بندی شده به عنوان «غیر-قابل ارزیابی» که توسط نویسندگان مطالعه کنار گذاشته شده بود) بین 3 تا 31 (یا 2% تا 18% ضایعات تجزیهوتحلیل شده) بود. کارافزارهای ذخیره و ارسال بیشترین میزان عدم موفقیت تست را داشتند (15%). دست‌کم یک ملانوما در ارزیابی‌های سه تا از چهار کارافزار به عنوان غیر-قابل ارزیابی طبقه‌بندی شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.