پیامهای کلیدی
برای سالمندانی که در معرض خطر بالاتر زمین خوردن قرار دارند، مانند زمین خوردن در سال گذشته و اخیرا بستری شدن در بیمارستان یا نیاز به دریافت حمایت برای انجام فعالیتهای روزانه، حذف خطرات محیطی زمین خوردن در منزل میتواند تعداد زمین خوردنها را تا 38% کاهش دهد. نمونههایی از خطرات محیطی زمین خوردن عبارتند از پلکان بدون نرده، مسیر لغزنده، یا نور ضعیف.
چرا مهم است که خطرات محیطی را به عنوان بخشی از برنامه پیشگیری از زمین خوردن در نظر بگیریم؟
زمین خوردن شایع است و میتواند کشنده باشد، اما قابل پیشگیری است. تقریبا یک سوم از افراد 65 سال و بالاتر هر ساله زمین میخورند. بیشتر زمین خوردنها در منزل اتفاق میافتد، و بیش از 30% از همه زمین خوردنها ناشی از خطرات محیطی است. برنامههای حذف خطر محیطی زمین خوردن، مداخلاتی هستند که توسط متخصصان ارائه میشوند که خطرات محیطی زمین خوردن را شناسایی و حذف میکنند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما میخواستیم بدانیم که:
• کدام نوع از برنامههای محیطی برای پیشگیری از زمین خوردن بهتر عمل میکنند.
همچنین میخواستیم این برنامهها را که از زمین خوردن پیشگیری میکنند، بیابیم:
• بهترین راهها برای ارائه برنامههایی که خطرات محیطی زمین خوردن را کاهش میدهند؛ و
• آیا چنین برنامههایی میتوانند از افتادنهایی که منجر به آسیب جدی میشوند، پیشگیری کنند.
چهار نوع برنامه را بررسی کردیم، از جمله مواردی که:
• بر حذف خطرات زمین خوردن در داخل و اطراف منزل متمرکز بودند؛
• فقط وسایل کمکی را مانند عینکهای بهروز یا کفشهای مخصوص ارائه دادند؛
• فقط آموزش را در مورد خطر زمین خوردن مرتبط با محیط ارائه دادند؛ و
• بر اعمال تغییرات در منزل برای فعال کردن استقلال و انجام وظایف روزانه در منزل متمرکز بودند.
چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که انواع مختلفی را از برنامههای خطر محیطی زمین خوردن برای افراد مسنتری که در جامعه زندگی میکنند، بررسی کردند. نتایج مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اعتماد خود را به شواهد بر اساس عواملی، مانند روشهای مطالعه و حجم نمونه مطالعات، رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 22 مطالعه را شامل 8463 سالمند که در سطح جامعه زندگی میکردند، پیدا کردیم. متوسط سن شرکتکنندگان 78 سال، و 65% آنها زن بودند. این مطالعات در 10 کشور انجام شدند. بیشتر مطالعات شرکتکنندگان را به مدت 12 ماه پیگیری کردند.
نتایج اصلی
برنامهای که خطرات زمین خوردن را در منزل حذف میکند و به افراد مسن ساکن در سطح جامعه ارائه میشود، میتواند تعداد زمین خوردنها را کاهش دهد.
ما مطمئن نیستیم که استفاده از وسایل کمکی (مانند چک کردن نمره عینک، کفشهای مخصوص، یا سیستمهای هشدار تخت) میتوانند خطر افتادن را کاهش دهند.
ما مطمئن نیستیم که فقط ارائه آموزش در مورد خطر زمین خوردن به یک فرد مسن که در جامعه زندگی میکند، تاثیری بر کاهش خطر زمین خوردن بر جای بگذارد.
هیچ مطالعه تکمیلشدهای را پیدا نکردیم که به ما کمک کند به این سوال در مورد کاهش زمین خوردن برای برنامههای اصلاح منزل با هدف استقلال در عملکرد فعالیت روزانه پاسخ دهیم.
شواهد اندکی را یافتیم که نشان دادند برنامههای حذف خطر محیطی زمین خوردن از هر نوعی، خطر بروز آسیب جدی را کاهش میدهند.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا ژانویه 2021 بهروز است.
شواهدی را با قطعیت بالا یافتیم که مداخلات خطر زمین خوردن در منزل در کاهش نرخ زمین خوردن و تعداد افرادی که دچار زمین خوردن میشوند، زمانی که افراد در معرض خطر بیشتر زمین خوردن، مانند زمین خوردن در سال گذشته و اخیرا در بیمارستان بستری شده یا کسانی که نیاز به حمایت در انجام فعالیتهای روزانه دارند، هدف قرار میگیرند، موثر هستند. زمانی که هدف مداخلات، افرادی بود که برای خطر افتادن انتخاب نشده بودند، شواهدی مبنی بر عدم تاثیر وجود نداشت. انجام تحقیقات بیشتر برای بررسی تاثیر مولفههای مداخله، تاثیر افزایش آگاهی، و همکاری فرد مشارکتکننده- مداخلهگر بر تصمیمگیری و پایبندی به درمان مورد نیاز است.
مداخلات بهبود بینایی ممکن است بر نرخ زمین خوردن تاثیر بگذارند یا تاثیری نداشته باشند. برای پاسخ به سوالات بالینی از جمله اینکه هنگام تغییر نمرههای عینک باید توصیههای لازم ارائه شده یا اقدامات احتیاطی بیشتری انجام شود، یا اینکه اعمال مداخله هنگام هدف قرار دادن افراد در معرض خطر بیشتر زمین خوردن موثرتر است یا خیر، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
شواهد کافی برای تعیین اینکه مداخلات آموزشی تاثیر میگذارند یا خیر، وجود نداشت.
زمین خوردن و آسیبهای ناشی از آن شایع هستند. هر سال یک سوم افراد مسن بالای 65 سالی که در جامعه زندگی میکنند، دچار زمین خوردن میشوند. زمین خوردن میتواند عواقب جدی از جمله محدود شدن فعالیت یا بستری شدن در مراکز مراقبتی داشته باشد. این مرور شواهد قبلی را برای مداخلات محیطی در پیشگیری از زمین خوردن بهروز میکند.
ارزیابی اثرات (مزایا و مضرات) مداخلات محیطی (مانند کاهش خطر زمین خوردن، فناوری کمکی، ایجاد تغییرات در منزل، و آموزش) برای پیشگیری از زمین خوردن در افراد مسن ساکن در جامعه.
ما CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase، دیگر بانکهای اطلاعاتی، پایگاههای ثبت کارآزمایی، و فهرست منابع مرورهای سیستماتیک را تا ژانویه 2021 جستوجو کردیم. برای شناسایی مطالعات بیشتر با متخصصان این زمینه تماس گرفتیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای را وارد کردیم که تاثیرات مداخلات محیطی (مانند کاهش خطرات زمین خوردن در منزل، وسایل کمکی) را بر میزان زمین خوردن افراد 60 سال و بالاتر ساکن در جامعه ارزیابی کردند.
از پروسیجرهای استاندارد روششناسی (methodology) مورد نظر کاکرین استفاده کردیم. پیامد اولیه ما نرخ زمین خوردن بود.
تعداد 22 مطالعه را از 10 کشور، شامل 8463 سالمند ساکن در جامعه، وارد کردیم. میانگین سنی شرکتکنندگان 78 سال، و 65% آنها زن بودند. برای پیامدهای زمین خوردن، پنج مطالعه دارای خطر بالای سوگیری (bias) و بیشتر مطالعات خطر سوگیری نامشخصی برای یک یا چند حوزه خطر سوگیری داشتند. برای دیگر پیامدها (مثلا شکستگی)، بیشتر مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری تشخیص قرار داشتند. به دلیل وجود خطر بالای سوگیری، عدم دقت و/یا ناهمگونی، سطح قطعیت شواهد کاهش یافت.
کاهش خطر زمین خوردن در منزل (14 مطالعه، 5830 شرکتکننده)
هدف این مداخلات کاهش زمین خوردن با ارزیابی خطرات زمین خوردن و ایجاد تغییرات در محیط در جهت بیخطر (safety) ساختن آن (مثلا استفاده از نوارهای ضد لغزش روی پلهها) یا در پیش گرفتن استراتژیهای رفتاری (مانند اجتناب از بههمریختگی) است.
مداخلات پیشگیری کننده از زمین خوردن در منزل احتمالا نرخ کلی زمین خوردن را تا 26% کاهش میدهند (نسبت نرخ (rate ratio; RaR): 0.74؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.61 تا 0.91؛ 12 مطالعه، 5293 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ بر اساس میزان خطر در گروه کنترل که 1319 مورد زمین خوردن به ازای هر 1000 نفر در سال است، این مداخله آن را به 343 (95% CI؛ 118 تا 514) میرساند. با این حال، این مداخلات در افرادی که در معرض خطر بالاتر قرار دارند، موثرتر بوده و آن را 38% کاهش دادند (RaR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.56 تا 0.70؛ 9 مطالعه، 1513 شرکتکننده؛ 702 (95% CI؛ 554 تا 812) مورد زمین خوردن کمتر بر اساس خطر در گروه کنترل معادل 1847 مورد زمین خوردن به ازای هر 1000 نفر؛ شواهد با قطعیت بالا). هنگامی که افراد بر اساس میزان خطر زمین خوردن انتخاب نشدند، هیچ شواهدی را دال بر کاهش نرخ زمین خوردن پیدا نکردیم (RaR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.96 تا 1.16؛ 6 مطالعه، 3780 شرکتکننده، شواهد با قطعیت بالا).
یافتهها برای تعداد افرادی که یک یا چند بار زمین خوردند، مشابه بودند. این مداخلات احتمالا خطر کلی را تا 11% کاهش میدهد (خطر نسبی (RR): 0.89؛ 95% CI؛ 0.82 تا 0.97؛ 12 مطالعه، 5253 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط)؛ بر اساس میزان خطر 519 مورد در هر 1000 نفر در سال در گروه کنترل، با مداخله 57 (95% فاصله اطمینان (CI): 15 تا 93) مورد کمتر زمین خوردند. با این حال، برای افرادی که بیشتر در معرض خطر افتادن هستند، کاهش 26% را در خطر (RR: 0.74؛ 95% CI؛ 0.65 تا 0.85؛ 9 مطالعه، 1473 شرکتکننده) مشاهده کردیم، اما هیچ کاهشی برای جمعیتهای انتخاب نشده (RR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.92 تا 1.07؛ 6 مطالعه، 3780 شرکتکننده) دیده نشد (شواهد با قطعیت بالا).
این مداخلات احتمالا تفاوت مهم اندک یا هیچ تفاوتی را در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL) بر جای میگذارند (تفاوت میانگین استاندارد شده: 0.09؛ 95% CI؛ 0.10- تا 0.27؛ 5 مطالعه، 1848 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت متوسط). آنها ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در خطر شکستگیهای مرتبط با زمین خوردن (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.02؛ 2 مطالعه، 1668 شرکتکننده)، بستریهای مرتبط با زمین خوردن (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.87 تا 1.06؛ 3 مطالعه، 325 شرکتکننده)، یا در نرخ افتادنهایی که نیاز به مراقبت پزشکی دارند (RaR: 0.91؛ 95% CI؛ 0.58 تا 1.43؛ 3 مطالعه، 946 شرکتکننده) (شواهد با قطعیت پائین)، ایجاد کنند. شواهد برای تعداد افرادی که زمین میخورند و نیاز به مراقبت پزشکی پیدا میکنند، نامشخص بود (2 مطالعه، 216 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). دو مطالعه هیچ موردی را از عوارض جانبی گزارش نکردند.
تکنولوژی کمکی
مداخلات بهبود بینایی ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در نرخ زمین خوردن (RaR: 1.12؛ 95% CI؛ 0.84 تا 1.50؛ 3 مطالعه؛ 1489 شرکتکننده) یا در افرادی که دچار یک یا چند بار زمین خوردن میشوند (RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.79 تا 1.50)، ایجاد کنند (شواهد با قطعیت پائین). از شواهد مربوط به شکستگیهای مرتبط با زمین خوردن (2 مطالعه، 976 شرکتکننده) و زمین خوردنهایی که نیاز به مراقبت پزشکی دارند (1 مطالعه، 276 شرکتکننده) مطمئن نیستیم، زیرا قطعیت شواهد بسیار پائین است. ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در HRQoL (تفاوت میانگین: 0.40؛ 95% CI؛ 1.12- تا 1.92) یا عوارض جانبی (زمین خوردن هنگام تعویض عینک؛ RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.02) وجود داشته باشد (1 مطالعه، 597 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
به دلیل تنوع مداخلات و زمینهها برای دیگر فناوریهای کمکی - کفشها و وسایل برای پا، و خود مراقبتی و وسایل کمکی (5 مطالعه، 651 شرکتکننده) - نتایج آنها گردآوری نشدند.
تحصیلات
ما مطمئن نیستیم که اجرای یک مداخله آموزشی برای کاهش خطرات زمین خوردن در منزل، نرخ زمین خوردن یا تعداد افرادی را که یک یا چند بار زمین میخورند، کاهش میدهد یا خیر (1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین). این مداخلات ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را در خطر وقوع شکستگیهای مرتبط با زمین خوردن ایجاد کند (RR: 1.02؛ 95% CI؛ 0.96 تا 1.08؛ 1 مطالعه؛ 110 شرکتکننده؛ شواهد با قطعیت پائین).
اعمال تغییرات در منزل
هیچ کارآزماییای را از اعمال تغییرات در منزل پیدا نکردیم که زمین خوردن را به عنوان یک پیامد برای فعال کردن وظایف و استقلال عملکردی اندازهگیری کرده باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.