بیماری قلبی‌عروقی چیست؟
بیماری قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) علت اصلی مرگ‌ومیر در سطح جهان به شمار می‌روند. سیگار کشیدن، ابتلا به دیابت و داشتن اضافه وزن از عوامل خطر برای ابتلا به CVD هستند، به این معنی که احتمال ابتلای شما را به CVD افزایش می‌دهند. اغلب می‌توان با شیوه زندگی سالم، مانند حفظ وزن سالم یا در صورت لزوم کاهش وزن از بروز CVD پیشگیری کرد.
پیروی از رژیم غذایی
برخی افراد پیروی را از یک رژیم غذایی برای کاهش وزن انتخاب می‌کنند؛ به عنوان مثال، خوردن چربی کمتر، یا با کاهش میزان کالری‌هایی که می‌خورند. روزه‌داری متناوب نوعی رژیم غذایی شامل الگوهایی از غذا خوردن و روزه‌داری (نخوردن غذا) است؛ این رژیم غذاهایی را که می‌خورید محدود نمی‌کند، اما زمانی را که می‌توانید این غذاها را بخورید، محدود می‌کند. الگوهای خوردن غذا در روزه‌داری متناوب عبارتند از: روزه‌داری برای یک یا دو روز در هفته؛ روزه‌داری یک روز در میان؛ یا خوردن غذا فقط در ساعت‌های خاص و روزه‌داری به مدت حداقل 12 ساعت در روز.
چرا این مرور کاکرین را انجام دادیم؟
رژیم‌های غذایی که شامل روزه‌داری متناوب هستند در حال محبوب شدن هستند. ما می‌خواستیم بدانیم که روزه‌داری متناوب می‌تواند بروز CVD را کاهش داده یا از آن پیشگیری کند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که روزه‌داری متناوب را در مقابل «غذا خوردن معمول» (فرد هر زمان که بخواهد هر غذایی را که دوست دارد، می‌خورد)، یا در مقابل رژیم‌هایی غذایی «با محدودیت انرژی» (فرد مقدار کالری مصرفی خود را محدود می‌کند) مورد بررسی قرار دادند.
ما می‌خواستیم بدانیم که روزه‌داری متناوب تاثیری بر مورتالیتی، مورتالیتی قلبی‌عروقی، خطر سکته مغزی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی دارد یا خیر. همچنین به بررسی این موضوع پرداختیم که روزه‌داری متناوب تاثیری بر وزن بدن و سطوح قند خون دارد یا خیر.
تاریخ جست‌وجو: ما شواهدی را وارد کردیم که تا 12 دسامبر 2019 منتشر شدند.
آنچه ما پیدا کردیم
ما 26 مطالعه مرتبط را پیدا کردیم؛ سپس از نتایج 18 مطالعه برای مقایسه رژیم‌های غذایی مختلف استفاده کردیم. هجده مطالعه شامل 1125 بزرگسال (بالای 18 سال) بودند. برخی از افراد در این مطالعات دارای فاکتورهای خطر برای CVD بودند و برخی دیگر هیچ فاکتور خطری نداشتند. بودجه مالی بیشتر مطالعات توسط دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تأمین شد؛ دو مطالعه از شرکت‌های تولید کننده غذاهای رژیمی حمایت مالی دریافت کردند.
این مطالعات، روزه‌داری متناوب را در مقابل غذا خوردن معمول (در هفت مطالعه)؛ رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی (هشت مطالعه)؛ و غذا خوردن معمول و رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی (سه مطالعه) مقایسه کردند. مطالعات از چهار هفته تا شش ماه به طول انجامیدند. نتایج پس از سه ماه (کوتاه‌مدت)، و بین سه تا 12 ماه (میان‌مدت) گزارش شدند.
ما هیچ داده‌ای را در مورد مورتالیتی، مورتالیتی قلبی‌عروقی یا خطر سکته مغزی، حمله قلبی یا نارسایی قلبی پیدا نکردیم.
ما دریافتیم که افراد ممکن است طی سه ماه با رژیم روزه‌داری متناوب کاهش وزن بیشتری نسبت به غذا خوردن معمول داشته باشند (شواهد حاصل از 7 مطالعه روی 224 نفر)؛ اما در مقایسه با رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی در مدت سه ماه (10 مطالعه؛ 719 نفر) یا بیشتر (3 تا 12 ماه؛ 4 مطالعه؛ 279 نفر) این نتیجه به دست نیامد.
ما همچنین دریافتیم که روزه‌داری متناوب به نظر نمی‌رسد تاثیری بر سطوح قند خون در مقایسه با غذا خوردن معمول در مدت بیش از سه ماه (3 مطالعه؛ 95 نفر)؛ در مقایسه با رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی در مدت بیش از سه ماه (9 مطالعه؛ 582 نفر)؛ یا در مقایسه با رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی در مدت بیش از 3 تا 12 ماه (4 مطالعه؛ 279 نفر) داشته باشد.
میزان کاهش وزن و تغییرات در سطوح قند خون گزارش شده در مطالعات اندک بود. این تغییرات از نظر بالینی معنی‌دار نبودند.
فقط چهار مطالعه تاثیرات ناخواسته روزه‌داری متناوب را گزارش کردند: برخی از افراد شرکت‌کننده سردردهای خفیف را گزارش کردند. فقط یک مطالعه بهزیستی (well-being) افراد را گزارش کرد و افزایش اندکی را در نمرات بهزیستی فیزیکی افراد نشان می‌دهد.
قطعیت نتایج
ما به نتایج خود اطمینان نداریم. محدودیت‌هایی را در نحوه طراحی، انجام و گزارش‌دهی مطالعات یافتیم؛ و در برخی مطالعات، نتایج به‌طور گسترده‌ای متفاوت و متغیر بود، یا نتایج سازگار نبودند. در صورت در دسترس قرار گرفتن شواهد بیشتر، ممکن است نتایج ما تغییر کنند.
پیام‌های کلیدی
ما شواهد کافی و با قطعیت خوب را پیدا نکردیم تا بدانیم که ناشتایی متناوب می‌تواند از بروز CVD پیشگیری کند یا خیر. ما دریافتیم که روزه‌داری متناوب می‌تواند به افراد کمک کند تا کاهش وزن بیشتری نسبت به «غذا خوردن معمول» (بدون رژیم گرفتن) داشته باشند اما کاهش وزن با رژیم‌های غذایی با محدودیت انرژی مشابه بود. برای بررسی مزایا و آسیب‌های احتمالی روزه‌داری متناوب، و ارزیابی اینکه این نوع مداخله ممکن است بر تعداد افراد فوت شده یا مبتلا به CVD تاثیر بگذارد یا خیر، به انجام پژوهش بیشتری نیاز داریم.
ما در مورد تأثیرات روزه‌داری متناوب بر وقایع بالینی مانند مورتالیتی، انفارکتوس میوکارد و نارسایی قلبی به دلیل کمبود اطلاعات برای این نتایج، مطمئن نیستیم. متاآنالیزهای مجزا نشان می‌دهد که روزه‌داری متناوب ممکن است در مقایسه با تغذیه آزاد در کاهش وزن موثر بوده و می‌تواند به اندازه محدودیت مداوم انرژی اثربخش باشد. با وجود این، به نظر می‌رسد این تغییرات از نظر بالینی در پیگیری کوتاه‌مدت ناچیز باشد. کیفیت شواهد موجود پائین تا بسیار پائین است، به این معنی که بسیاری از حوزه‌های عدم قطعیت همچنان باقی می‌مانند. برای درک اینکه کدام یک از گروه‌های بیماران از روزه‌داری متناوب سود می‌برند (مثلا بیماران مبتلا به دیابت یا اختلالات خوردن) همچنین تاثیر آن بر پیامدهای طولانی‌مدت‌تر مانند مورتالیتی به هر علتی و انفارکتوس میوکارد، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
بیماری قلبی‌عروقی (cardiovascular disease; CVD) علت اصلی مرگ‌ومیر در سطح جهان به شمار می‌روند. تغییرات سبک زندگی در خط اول پیشگیری از بیماری قرار دارند. این تغییر شامل توصیه‌هایی مانند افزایش فعالیت بدنی و داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم برای کاهش عوامل خطر است. روزه‌داری متناوب (intermittent fasting; IF) یک برنامه غذایی محبوب است که شامل محدود کردن میزان کالری دریافتی در روزهای خاصی از هفته است مانند روزه‌داری یک روز در میان (alternate day fasting) و روزه‌داری دوره‌ای (periodic fasting)، و محدود کردن آن به چند ساعت در یک روز معین که به آن تغذیه با محدودیت زمانی (time-restricted feeding) گفته می‌شود. مزایای روزه‌داری متناوب بررسی شده و بسیاری از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده، مزایای آن را در پیشگیری از CVD بررسی کرده‌اند.
تعیین نقش IF در پیشگیری و کاهش خطر CVD در افراد با یا بدون CVD اثبات شده قبلی.
جست‌وجوی خود را در 12 دسامبر 2019 انجام دادیم؛ CENTRAL؛ MEDLINE و Embase را جست‌وجو کردیم. همچنین سه پایگاه ثبت کارآزمایی‌ها و فهرست منابع مقالات وارد شده را جست‌وجو کردیم. مرورهای سیستماتیک نیز برای یافتن مطالعات بیشتر بررسی شدند. هیچ‌گونه محدودیت زبانی اعمال نشد.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که IF را با تغذیه آزاد (ad libitum feeding) (خوردن غذا در هر زمان بدون محدودیت خاص در مصرف کالری) یا محدودیت مداوم انرژی (continuous energy restriction; CER) مقایسه کردند. شرکت‌کنندگان باید بیش از 18 سال داشته و شامل افرادی با و بدون عوامل خطر کاردیومتابولیک (cardiometabolic) باشند. روزه‌داری متناوب به شکل روزه‌داری یک روز در میان، روزه‌داری تعدیل شده یک روز در میان، روزه‌داری دوره‌ای و تغذیه با محدودیت زمانی طبقه‌بندی شد.
پنج نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را برای ورود و استخراج داده‌ها، انتخاب کردند. پیامدهای اولیه شامل مورتالیتی به هر علتی، مورتالیتی قلبی‌عروقی، سکته مغزی، انفارکتوس میوکارد، و نارسایی قلبی بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از تغییر مطلق در وزن بدن، و سطح گلوکز. علاوه بر این، عوارض جانبی مانند سردرد و تغییرات در کیفیت زندگی نیز ذکر شدند. برای داده‌های پیوسته، تفاوت‌های میانگین (MD) تجمعی (با 95% فواصل اطمینان (CIs)) محاسبه شد. برای دستیابی به داده‌های ازدست‌رفته، با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم. از درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد استفاده کردیم.
پس از حذف رکوردهای تکراری، جست‌وجوی ما منجر به یافتن 39,165 رکورد شد. از این میان، 26 مطالعه معیارهای ما را داشتند، و 18 مورد در تجزیهوتحلیل تجمعی وارد شدند. این 18 مطالعه شامل 1125 شرکت‌کننده بودند و پیامدها را بین چهار هفته تا شش ماه مشاهده کردند. از میان داده‌هایی که به صورت کمّی تجزیهوتحلیل شدند، هفت مطالعه IF را با تغذیه آزاد مقایسه کردند، هشت مطالعه IF را با CER، و سه مطالعه IF را هم با تغذیه اختیاری و هم با CER مقایسه کردند. پیامدها در پیگیری‌های کوتاه‌مدت (≤ 3 ماه) و میان‌مدت (> 3 ماه تا 12 ماه) گزارش شدند.
هیچ یک از مطالعات وارد شده گزارشی را از مورتالیتی به هر علتی، مورتالیتی قلبی‌عروقی، سکته مغزی، انفارکتوس میوکارد، و نارسایی قلبی ارائه نکردند.
وزن بدن با IF در مقایسه با تغذیه آزاد در کوتاه‌مدت کاهش یافت (MD؛ 2.88- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 3.96- تا 1.80-؛ 224 شرکت‌کننده؛ 7 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین). ما از تاثیر IF در مقایسه با CER در کوتاه‌مدت نامطمئن هستیم (MD؛ 0.88- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 1.76- تا 0.00؛ 719 شرکت‌کننده؛ 10 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) و ممکن است در میان‌مدت هیچ تاثیری نداشته باشد (MD؛ 0.56- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 1.68- تا 0.56؛ 279 شرکت‌کننده؛ 4 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین).
ما از تاثیر IF بر سطح گلوکز در مقایسه با تغذیه آزاد در کوتاه‌مدت (MD؛ 0.03- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.26- تا 0.19؛ 95 شرکت‌کننده؛ 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت بسیار پائین) و در مقایسه با CER در کوتاه‌مدت: MD؛ 0.02- میلی‌مول/لیتر؛ 95% CI؛ 0.16- تا 0.12؛ 582 شرکت‌کننده؛ 9 مطالعه؛ قطعیت بسیار پائین؛ میان‌مدت: MD: 0.01؛ 95% CI؛ 0.10- تا 0.11؛ 279 شرکت‌کننده؛ 4 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین) نامطمئن هستیم.
تغییرات ایجاد شده در وزن بدن و سطح گلوکز از نظر بالینی معنی‌دار نبودند.
چهار مطالعه داده‌های مربوط به عوارض جانبی را گزارش کردند، برخی از شرکت‌کنندگان از سردردهای خفیف شکایت داشتند. یک مطالعه کیفیت زندگی را با استفاده از نمره RAND SF-36 گزارش داد. در نمره خلاصه جزء فیزیکی افزایش ناچیزی دیده شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.