پیام‌های کلیدی
• اگرچه 14 مطالعه معیارهای ورود به این مرور را داشتند، هیچ مطالعه‌ای به مقایسه‌هایی که بیشترین علاقه ما را به خود جلب کردند، نپرداخت، بنابراین در مورد تاثیرات استروژن درمانی بر پرولاپس اندام لگنی در زنان یائسه مطمئن نیستیم.
• برای ارزیابی تاثیرات استروژن درمانی، به تنهایی یا همراه با دیگر درمان‌ها، بر پرولاپس اندام لگنی در زنان یائسه، انجام پژوهش‌های بیشتری مورد نیاز است.
پرولاپس اندام لگنی چیست؟
پرولاپس اندام لگنی وضعیتی است که در آن رحم (زهدان)، مثانه یا رکتوم زن از موقعیت طبیعی خود به درون واژن به سمت پائین می‌روند. این یک وضعیت شایع است که 50% از زنان بالای 50 سال را که حداقل یک فرزند داشته‌اند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. میان 6% و 12% از زنانی که هیسترکتومی (برداشتن رحم با جراحی) انجام داده‌اند، دچار پرولاپس اندام لگنی خواهند شد. زنانی که سن بالاتری دارند، فرزندان بیشتری داشته‌اند و دارای اضافه وزن هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند. زنان مبتلا به پرولاپس اندام لگنی ممکن است حس «فرو ریختن چیزی» را درون واژن یا نشانه‌های دیگری را داشته باشند که بر کیفیت زندگی و تصویر بدنی آنها تاثیر منفی می‌گذارند، مانند ناراحتی هنگام رابطه جنسی یا مشکلات ادراری.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
بسیاری از متخصصان بالینی، استروژن درمانی (نوعی درمان هورمونی) را برای درمان پرولاپس اندام لگنی، گاهی همراه با دیگر درمان‌ها مانند پساری (pessary) (وسیله‌ای که برای حمایت در واژن قرار داده می‌شود) یا جراحی، تجویز می‌کنند. با این حال، مزایای این رویکرد نامشخص است. می‌خواستیم بدانیم که استفاده از استروژن درمانی، به تنهایی یا همراه با دیگر درمان‌ها، می‌تواند نشانه‌های پرولاپس اندام لگنی را در زنان یائسه شده بهبود بخشد یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که تاثیرات استروژن درمانی را به تنهایی یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها مانند پساری یا جراحی روی زنان یائسه بررسی کردند. نتایج این مطالعات را مقایسه و خلاصه کرده و اطمینان خود را نسبت به این شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام و تعداد شرکت‌کنندگان، رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 14 مطالعه را یافتیم که در مجموع شامل 1002 زن بودند. ده مطالعه زنانی را با شدت‌های مختلف پرولاپس اندام لگنی انتخاب کردند. تفاوت‌هایی بین مطالعات از نظر محل پرولاپس اندام لگنی، تعداد فرزندانی که زنان داشتند، این موضوع که زنان هیسترکتومی کرده بودند یا خیر، و نوع استروژن درمانی بررسی شده، وجود داشت.
نتایج اصلی
اگرچه 14 مطالعه واجد شرایط را شناسایی کردیم، هیچ یک به مقایسه‌های اصلی مورد نظر (استروژن درمانی به تنهایی در مقایسه با عدم درمان، در مقایسه با تمرینات عضلات کف لگن، در مقایسه با جراحی، یا در مقایسه با دستگاه‌هایی مانند پساری‌های واژینال) نپرداختند. چهار مطالعه استروژن درمانی را در کنار پساری‌های واژینال در مقایسه با پساری واژینال تنها و 10 مطالعه استروژن درمانی را در کنار جراحی در مقایسه با جراحی تنها ارزیابی کردند.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
به دلیل نگرانی در مورد روش‌های انجام مطالعات، شواهد بسیار نامطمئن است. زنان اغلب از درمان‌هایی که دریافت می‌کردند آگاه بودند، و این مساله ممکن است بر نتایج تاثیر گذاشته باشد. علاوه بر این، بسیاری از مطالعات شامل تعداد کمی از زنان بودند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا 20 جون 2022 به‌روز است.
برای دستیابی به نتیجه‌گیری‌های محکم در مورد مزایا یا آسیب‌های استروژن درمانی برای مدیریت بالینی نشانه‌های POP در زنان یائسه، شواهد کافی از RCTها وجود نداشت. استفاده از استروژن موضعی همراه با پساری با عوارض جانبی واژینال کمتری در مقایسه با پساری تنها، و استروژن موضعی همراه با جراحی در مقایسه با فقط جراحی با کاهش عفونتهای مجاری ادراری پس از جراحی همراه بودند؛ با این حال، این یافته‌ها باید با احتیاط تفسیر شوند، زیرا طراحی مطالعاتی که به داده‌ها کمک کردند، به‌طور قابل‌توجهی متفاوت بودند.
انجام مطالعات بزرگ‌تر در مورد ارزیابی اثربخشی و هزینه-اثربخشی استروژن درمانی، به تنهایی یا همراه با تمرین عضلات کف لگن، پساری‌های واژینال یا جراحی برای مدیریت POP لازم است. این مطالعات باید پیامدها را در میان‌مدت و طولانی‌مدت اندازه‌گیری کنند.
پرولاپس اندام لگنی (pelvic organ prolapse; POP) وضعیتی است که در آن رحم، مثانه یا رکتوم یک زن به داخل واژن جا‌به‌جا می‌شوند. این عارضه 50% از زنان بالای 50 سال را که حداقل یک فرزند به دنیا آورده‌اند تحت تاثیر قرار می‌دهد، و عوامل خطر شناخته شده آن عبارتند از سن بالاتر، تعداد زایمان‌های بیشتر، و شاخص توده بدنی بالاتر. این مرور، تاثیرات استروژن درمانی را، به تنهایی یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها، بر POP در زنان یائسه ارزیابی می‌کند.
ارزیابی مزایا و آسیب‌های استروژن درمانی موضعی و سیستمیک در مدیریت نشانه‌های پرولاپس اندام لگنی در زنان یائسه، و خلاصه کردن یافته‌های اصلی ارزیابی‌های اقتصادی مرتبط با آن.
پایگاه ثبت تخصصی گروه بی‌اختیاری در کاکرین (تا 20 جون 2022) را جست‌وجو کردیم که شامل CENTRAL؛ MEDLINE، دو پایگاه ثبت کارآزمایی، و جست‌وجوی دستی در مجلات و خلاصه مقالات کنفرانس‌ها است. هم‌چنین فهرست منابع مقالات مرتبط را برای پیدا کردن مطالعات بیشتر بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs)، شبه-RCTها، RCTهای چند بازویی، و RCTهای متقاطع (cross-over) را وارد کردیم که تاثیرات استروژن درمانی (به تنهایی یا در ترکیب با دیگر درمان‌ها) را در برابر دارونما (placebo)، عدم درمان، یا دیگر مداخلات در زنان یائسه و مبتلا به هر درجه‌ای از POP ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم داده‌ها را از کارآزمایی‌های وارد شده و با استفاده از معیارهای پیامد از پیش تعیین شده و یک فرم استخراج آزمایش شده، استخراج کردند. همان نویسندگان مرور مستقلا خطر سوگیری (bias) کارآزمایی‌های واجد شرایط را با استفاده از ابزار خطر سوگیری کاکرین ارزیابی کردند. اگر داده‌ها اجازه می‌دادند، جداول خلاصه‌ای از یافته‌ها را برای معیارهای پیامد اصلی ایجاد کرده و قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی می‌کردیم.
تعداد 14 مطالعه را در مجموع شامل 1002 شرکت‌کننده زن شناسایی کردیم. به‌طور کلی، مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری (bias) از نظر کورسازی (blinding) شرکت‌کنندگان و پرسنل بوده و هم‌چنین نگرانی‌هایی در مورد گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting) وجود داشت. به دلیل وجود داده‌های ناکافی برای پیامدهای مورد نظر، نتوانستیم آنالیزهای زیر گروه برنامه‌ریزی‌شده خود را انجام دهیم (استروژن سیستمیک در برابر استروژن موضعی، زنانی با بیش از یک زایمان در برابر زنانی که یک زایمان داشتند، زنان دارای رحم در برابر بدون رحم).
هیچ مطالعه‌ای تاثیرات استروژن درمانی را به تنهایی در برابر عدم درمان، دارونما، تمرین عضلات کف لگن، استفاده از دستگاه‌هایی مانند پساری (pessary) واژینال، یا جراحی، ارزیابی نکرد. با این حال، سه مطالعه را که استروژن درمانی را همراه با پساری‌های واژینال در برابر پساری‌های واژینال به تنهایی، و 11 مطالعه که استروژن درمانی را همراه با جراحی در برابر جراحی تنها ارزیابی کردند، شناسایی کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.