پیام‌های کلیدی
- هنگامی که سنوبامات (cenobamate) به یک یا چند داروی ضدتشنج اضافه شود، احتمالا در کاهش دفعات تشنج‌های ناشی از صرع تا حداقل 50% و در دستیابی به وضعیت بدون تشنج در بزرگسالان مبتلا به صرع کانونی که به داروهای ضدتشنج طولانی‌مدت پاسخ نمی‌دهند، بهتر از دارونما (placebo) (درمان دارویی ساختگی) است.
- مصرف سنوبامات احتمالا اثرات ناخواسته بیشتری نسبت به دارونما دارد.
در این مرور چه موضوعی بررسی شد؟
صرع یک بیماری مغزی است که در آن تشنج‌های ناشی از صرع عود می‌کنند. تقریبا از هر 10 بیمار مبتلا به صرع، 7 نفر می‌توانند تشنج خود را با داروهای ضدتشنج موجود کنونی، کنترل کنند. با این حال، از هر 10 بیمار مبتلا به صرع، 3 نفر به دارودرمانی پاسخ نمی‌دهند و همچنان دچار تشنج می‌شوند. سنوبامات داروی جدیدی است که برای درمان افراد مبتلا به صرع که به داروهای ضدتشنج پاسخ نمی‌دهند، ساخته شده است.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
ما خواستیم بدانیم که اضافه شدن سنوبامات به دیگر داروهای ضدتشنج در افراد مبتلا به صرع کانونی (نوعی صرع که علامت اصلی آن تشنج‌های مکرر است که یک طرف مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد) مقاوم به درمان، که با وجود مصرف داروهای ضدتشنج، به تشنج ادامه می‌دهند، در کاهش خطر تشنج‌های صرعی موثر است یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما متون علمی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جست‌وجو کردیم که تاثیر سنوبامات را به عنوان یک داروی کمکی در مقایسه با دارونما یا دیگر داروهای ضدتشنج بررسی کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
ما دو مطالعه (659 نفر، در سنین 18 تا 70 سال) را پیدا کردیم که سنوبامات کمکی را با دارونما در بزرگسالان مبتلا به صرع کانونی کنترل‌نشده مقایسه کردند.
در صورت اضافه شدن سنوبامات به درمان معمول، تعداد دفعات تشنج کاهش می‌یابد. افرادی که تحت درمان با 100 میلی‌گرم تا 400 میلی‌گرم در روز سنوبامات قرار گرفتند، احتمال بیشتری داشت که حداقل 50% کاهش در دفعات تشنج خود داشته و احتمال بیشتری داشت که به وضعیت بدون تشنج برسند. با این حال، افزودن سنوبامات به درمان معمول منجر به افزایش خطر عوارض ناخواسته (به ویژه با دوزهای 200 میلی‌گرم در روز یا 400 میلی‌گرم در روز، در مقایسه با سنوبامات 100 میلی‌گرم در روز) شد.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
ما به شواهد فقط اطمینان نسبی داریم زیرا شواهد از دو کارآزمایی به دست آمدند که توسط شرکت دارویی تولیدکننده سنوبامات تامین مالی شدند.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
شواهد تا سپتامبر 2022 به‌روز است.
سنوبامات کمکی در کاهش دفعات تشنج تا حداقل 50% و در دستیابی به وضعیت بدون تشنج در بزرگسالان مبتلا به صرع کانونی کنترل‌نشده توسط یک یا چند ASM همزمان، احتمالا بهتر از دارونما است (شواهد با قطعیت متوسط). استفاده از آن ممکن است با افزایش خطر عوارض جانبی همراه باشد (شواهد با قطعیت متوسط). انجام کارآزمایی‌های کنترل‌شده آینده‌نگر بیشتری برای ارزیابی اثربخشی و تحمل‌پذیری سنوبامات کمکی در مقایسه با دیگر ASMها مورد نیاز است. اثربخشی و تحمل‌پذیری سنوبامات به عنوان درمان کمکی برای صرع کانونی در کودکان باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، اثربخشی و تحمل‌پذیری طولانی‌مدت درمان کمکی با سنوبامات در افراد مبتلا به دیگر انواع صرع (مثلا صرع جنرالیزه) یا سندرم‌های خاص صرع، همچنین استفاده از آن به عنوان تک درمانی، نیاز به مطالعه بیشتری دارد.
اگرچه اکثر افراد مبتلا به صرع به قطع کامل تشنج دست می‌یابند، تقریبا یک سوم از مبتلایان به این بیماری علیرغم استفاده از داروهای ضدتشنج (antiseizure medications; ASM) که به صورت تک درمانی (monotherapy) یا چند درمانی (polytherapy) تجویز می‌شوند، همچنان به تشنج ادامه می‌دهند. در این مرور، شواهد حاصل از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) را در مورد سنوبامات (cenobamate) به عنوان یک درمان کمکی برای صرع کانونی که توسط یک یا چند ASM همزمان کنترل نشده است، خلاصه کردیم.
ارزیابی اثربخشی و تحمل‌پذیری سنوبامات خوراکی کمکی برای درمان تشنج‌هایی با شروع کانونی مقاوم به درمان، که به عنوان تشنج‌هایی تعریف می‌شوند که علیرغم درمان با یک یا چند ASM، همچنان رخ می‌دهند.
پایگاه ثبت مطالعات کاکرین (CRS Web) و MEDLINE Ovid را جست‌وجو کردیم (سپتامبر 2022). علاوه بر این، با تولیدکننده سنوبامات و متخصصان این حوزه تماس گرفتیم تا در مورد مطالعات در حال انجام یا منتشرنشده، پرس‌وجو کنیم.
RCTهایی که سنوبامات کمکی را با دارونما (placebo) یا ASM دیگر در افراد مبتلا به صرع کانونی که توسط یک یا چند ASM همزمان کنترل نشده باشد، مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب کرده، داده‌ها را استخراج کرده، ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام داده و با استفاده از روش درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE)، قطعیت شواهد را بررسی کردند. پیامدهای اولیه، حداقل 50% کاهش در فراوانی کلی تشنج، رسیدن به وضعیت بدون تشنج، و بروز عوارض جانبی بودند. از رویکرد قصد درمان (intention-to-treat) برای تجزیه‌و‌تحلیل‌های اولیه خود استفاده کردیم. برای هر پیامد، برآورد جمع‌بندی‌شده خطر نسبی (RR) را با 95% فاصله اطمینان (CI) آنها به دست آوردیم. خلاصه‌ای را از تخمین‌های تاثیرات مداخله و قطعیت شواهد را برای هر پیامد در جدول «خلاصه‌ای از یافته‌ها» ارائه کردیم.
ما دو مطالعه را وارد کردیم (659 شرکت‌کننده بزرگسال، 442 نفر به گروه سنوبامات و 217 به درمان با دارونما اختصاص یافتند). RR کلی برای حداقل 50% کاهش در دفعات تشنج برای سنوبامات کمکی در هر دوز در مقایسه با دارونما، 2.17 (52% در مقابل 24%؛ 95% CI؛ 1.66 تا 2.84؛ 2 مطالعه، 605 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) به دست آمد. RR برای رسیدن به وضعیت بدون تشنج با سنوبامات کمکی در هر دوزی در مقایسه با دارونما، 4.45 (16% در مقابل 5%، 95% CI؛ 2.25 تا 8.78؛ 2 مطالعه، 605 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود. RR برای وقوع عوارض جانبی برای سنوبامات کمکی در هر دوزی در مقایسه با دارونما، 1.14 (77% در مقابل 67%؛ 95% CI؛ 1.02 تا 1.27؛ 2 مطالعه، 659 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت متوسط) بود.
دو RCT را در معرض خطر سوگیری پائین یا نامشخص ارزیابی کردیم. هر دو مطالعه توسط شرکت دارویی که سنوبامات را تولید می‌کند، حمایت شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.