پیامهای کلیدی
به دلیل فقدان شواهد قوی، مشخص نیست که درمان با فشار مثبت در بهبود نشانههای افراد مبتلا به بیماری منییر (Ménière's disease) موثر است یا خیر. در مورد اینکه این درمان ممکن است آسیبی ایجاد کند یا خیر، هیچ اطلاعاتی را پیدا نکردیم.
برای تشخیص اینکه درمان با فشار مثبت ممکن است موثر باشد یا خیر، و اطمینان از اینکه درمان تاثیرات مضری نداشته باشد، انجام مطالعات بزرگتر و به خوبی انجام شده مورد نیاز است.
همچنین برای یافتن بهترین روش اندازهگیری نشانههای افراد مبتلا به بیماری منییر، باید کار بیشتری انجام شود تا ارزیابی شود که درمانها مفید هستند یا خیر. این امر باید شامل ایجاد یک «مجموعه پیامد اصلی» باشد - فهرستی از مواردی که میبایست در همه مطالعات بیماری منییر اندازهگیری شوند.
بیماری منییر چیست؟
بیماری منییر وضعیتی است که در آن گوش داخلی تحت تاثیر قرار گرفته، و باعث وقوع حملات مکرر سرگیجه یا vertigo (احساس چرخش)، همراه با مشکلات شنوایی، وزوز گوش (صداهای زنگ، زمزمه یا وزوز در گوش) و احساس پری یا فشار در گوش میشود. این وضعیت معمولا بزرگسالان را متاثر میسازد و در میانسالی شروع میشود.
بیماری منییر چگونه درمان میشود؟
داروهای خوراکی (قرص) و مداخلات سبک زندگی اغلب به عنوان اولین درمان برای بیماری منییر استفاده میشوند. اگر این موارد برای کنترل نشانهها کارساز نباشند، ممکن است درمانهای دیگری نیز امتحان شوند. از جمله، درمان با فشار مثبت که شامل یک لوله قرار داده شده در گوش است که به یک پمپ متصل میشود. این پمپ امواج فشاری ایجاد میکند، که ممکن است به کاهش برخی از نشانههای بیماری منییر کمک کند. بهطور معمول، افراد از پمپ حدود پنج دقیقه در هر بار، و حداکثر سه بار در روز استفاده میکنند.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما میخواستیم بدانیم که:
- شواهدی وجود دارد که نشان دهد درمان با فشار مثبت برای کاهش نشانههای بیماری منییر موثر است یا خیر؛
- درمان با فشار مثبت ممکن است آسیبی را ایجاد کند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که درمان با فشار مثبت را با عدم درمان یا با درمان ساختگی (دارونما (placebo)) مقایسه کردند.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
سه مطالعه را پیدا کردیم که در مجموع شامل 238 نفر بودند. آنها حداکثر تا چهار ماه ادامه داشتند، بنابراین هیچ اطلاعاتی را در مورد تاثیرات طولانیمدتتر این درمان نداریم.
مشخص نیست که درمان با فشار مثبت در کوتاهمدت (تا چهار ماه) تفاوتی را در نشانههای سرگیجه ایجاد میکند یا خیر.
هیچ اطلاعاتی در مورد آسیبهای احتمالی درمان (عوارض جانبی جدی) نداریم زیرا هیچ یک از مطالعات آنها را گزارش نکردند.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
اعتماد بسیار کمی به شواهد داریم زیرا مطالعات انجام شده بسیار کوچک بوده و در روش انجام خود مشکلاتی داشتند، به این معنی که نتایج ممکن است غیر قابل اعتماد باشند. انجام مطالعات بزرگتر و به خوبی انجام شده مورد نیاز است تا بررسی شود که درمان با فشار مثبت موثر است یا خیر.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا سپتامبر 2022 بهروز است.
شواهد در مورد استفاده از درمان با فشار مثبت برای بیماری منییر بسیار نامطمئن است. RCTهای معدودی وجود دارد که این مداخله را با دارونما یا عدم درمان مقایسه میکنند، و شواهدی که در حال حاضر از این مطالعات در دسترس است، از قطعیت پائین یا بسیار پائینی برخوردار هستند. بدان معنی که اطمینان بسیار کمی داریم که تاثیرات گزارش شده تخمینهای دقیقی از تاثیر واقعی این مداخلات باشند. به منظور هدایت مطالعات آینده در این زمینه و فراهم کردن امکان متاآنالیز نتایج، اجماع در مورد پیامدهای مناسب برای اندازهگیری در مطالعات بیماری منییر (یعنی مجموعه پیامدهای اصلی) مورد نیاز است. این امر باید شامل در نظر گرفتن مناسب آسیبهای بالقوه درمان، همچنین مزایای آن باشد.
بیماری منییر (Ménière's disease) وضعیتی است که باعث اپیزودهای مکرر سرگیجه شده و با کاهش شنوایی و وزوز گوش همراه است. این بیماری اغلب با دارو درمان میشود، اما گاهی اوقات از مداخلات مختلفی استفاده میشود. درمان با فشار مثبت (positive pressure therapy)، درمانی است که پالسهای کوچک فشار را ایجاد میکند، که توسط یک پمپ که به لولههای قرار داده شده در کانال گوش متصل شده، تولید میشود. این درمان معمولا برای چند دقیقه، چند بار در روز استفاده میشود. علت زمینهای بیماری منییر، همچنین روشی که این درمان ممکن است عمل کند، نامشخص است. در حال حاضر، اثربخشی این مداخله در پیشگیری از حملات سرگیجه و نشانههای مرتبط با آن نامشخص است.
ارزیابی مزایا و آسیبهای درمان با فشار مثبت در برابر دارونما (placebo) یا عدم درمان در افراد مبتلا به بیماری منییر.
متخصص اطلاعات گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزماییهای منتشر شده و منتشر نشده به جستوجو در پایگاه ثبت ENT در کاکرین؛ CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع دیگر پرداخت. تاریخ جستوجو 14 سپتامبر 2022 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی را وارد کردیم که شامل بزرگسالان با تشخیص بیماری منییر بوده و درمان با فشار مثبت را با دارونما (placebo) یا عدم درمان مقایسه کردند. مطالعاتی را با دوره پیگیری کمتر از سه ماه حذف کردیم.
از روشهای استاندارد کاکرین استفاده کردیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: 1) بهبود سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد دو حالتی (dichotomous) - بهبود یافته یا بهبود نیافته)، 2) تغییر در سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد پیوسته (continuous)، با ارائه نمره در یک مقیاس عددی) و 3) عوارض جانبی جدی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: 4) کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و مرتبط با بیماری خاص، 5) تغییر در شنوایی، 6) تغییر در وزوز گوش و 7) دیگر عوارض جانبی. پیامدهای گزارش شده را در سه مقطع زمانی در نظر گرفتیم: 3 تا < 6 ماه، 6 تا ≤ 12 ماه و > 12 ماه. از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
سه مطالعه را با مجموع 238 شرکتکننده وارد کردیم، که همه آنها فشار مثبت را با استفاده از دستگاه منیت (Meniett) با درمان ساختگی مقایسه کردند. طول دوره پیگیری حداکثر چهار ماه بود.
بهبود سرگیجه
یک مطالعه تکی ارزیابی کرد که فراوانی حملات سرگیجه در شرکتکنندگان حین استفاده از درمان با فشار مثبت بهبود یافت یا خیر، بنابراین نمیتوانیم نتیجهگیریهای معناداری از نتایج به دست آوریم.
تغییر سرگیجه
فقط یک مطالعه تغییر نشانههای سرگیجه را با استفاده از یک نمره کلی (در 3 تا < 6 ماه) گزارش داد، بنابراین باز هم نمیتوانیم نتیجهگیریهای معنیداری از نتایج عددی به دست آوریم. هر سه مطالعه تغییر را در فراوانی سرگیجه گزارش کردند. خلاصه تاثیر مداخله نشان داد افرادی که درمان با فشار مثبت را دریافت کردند، به طور میانگین 0.84 روز کمتر در ماه دچار سرگیجه شدند (95% فاصله اطمینان: 2.12 روز کمتر تا 0.45 روز بیشتر؛ 3 مطالعه؛ 202 شرکتکننده). با این حال، شواهد در مورد تغییر در فراوانی حملات سرگیجه دارای قطعیت بسیار پائین بود، بنابراین عدم قطعیت زیادی در این تخمین وجود دارد.
عوارض جانبی جدی
هیچ یک از مطالعات وارد شده اطلاعاتی را در مورد تعداد افرادی که دچار عوارض جانبی جدی شدند، ارائه نکرد. مشخص نیست که هیچ عارضه جانبی رخ نداد یا اصلا ارزیابی یا گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.