پیام‌های کلیدی
مشخص نیست که هر یک از این درمان‌ها در پیشگیری از بروز حملات میگرن وستیبولار (vestibular migraine) موثر هستند یا خیر.
تعداد کمی از مطالعات، فواید و مضرات احتمالی استفاده از این درمان‌ها را برای پیشگیری از بروز حملات ارزیابی کرده‌اند.
مطالعات موجود کوچک و نتایج غیر قطعی هستند.
میگرن وستیبولار چیست؟
میگرن (گاهی اوقات تحت عنوان «سردرد میگرنی» هم شناخته می‌شود) یک وضعیت شایع است که باعث بروز سردردهای مکرر می‌شود. میگرن وستیبولار یک بیماری مرتبط است که نشانه‌های اصلی آن عبارتند از اپیزودهای مکرر سرگیجه شدید یا vertigo (احساس چرخش). این اپیزودها اغلب با سردرد، یا دیگر نشانه‌های شبیه میگرن (مانند حساسیت (sensitivity) به نور یا صدا، تهوع و استفراغ) همراه هستند. این یک بیماری نسبتا شایع است، که در 1 نفر از هر 100 نفر دیده شده، و می‌تواند تاثیرات شدیدی بر زندگی روزمره بیمار داشته باشد.
میگرن وستیبولار چگونه درمان می‌شود؟
برنامه‌های درمانی تیپیکال شامل داروهایی به منظور تلاش برای توقف حمله سرگیجه پس از شروع، یا بهبود نشانه‌ها است. علاوه بر این، افراد ممکن است از درمان‌هایی استفاده کنند که برای پیشگیری از شروع حملات در نظر گرفته شده‌اند (درمان پروفیلاکتیک یا پیشگیرانه). هیچ درمان گسترده توصیه شده‌ای برای پیشگیری یا مدیریت نشانه‌های حمله میگرن وستیبولار وجود ندارد. گاهی اوقات به افراد توصیه می‌شود داروهایی را مصرف کنند که برای درمان سردرد میگرنی استفاده می‌شوند. فرض بر این است که این داروها برای میگرن وستیبولار نیز موثر هستند. گاهی اوقات افراد ممکن است برای کمک به پیشگیری یا بهبود نشانه‌های خود از درمان‌های غیر دارویی نیز استفاده کنند و سعی دارند تعداد دفعات وقوع حملات را کاهش دهند. این امر ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی آنها (مانند خوردن نمک کمتر) یا مصرف مکمل‌ها (مانند ویتامین‌ها یا مواد معدنی) باشد. دیگر درمان‌ها شامل درمان‌های گفتاری تا فیزیوتراپی هستند.
ما به دنبال چه یافته‌ای بودیم؟
هدف آن بود که بدانیم:
- شواهدی وجود داشت که نشان دهد هر درمان غیر دارویی برای پیشگیری از وقوع حملات میگرن وستیبولار موثر است یا خیر، یا نشانه‌های آن را هنگام وقوع حمله کاهش می‌دهد یا خیر؛
- این درمان‌ها ممکن است آسیبی به همراه داشته باشند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
برای یافتن مطالعاتی شامل بزرگسالان به جست‌وجو پرداختیم که انواع مختلف درمان‌ها را یا با عدم درمان یا با دارونما (placebo) (درمان ساختگی) مقایسه کردند. برای ارزیابی کیفیت شواهد از روش‌های استانداردی استفاده کردیم. اطمینان خود را نسبت به شواهد، بر اساس عواملی مانند روش‌های انجام مطالعه، تعداد شرکت‌کنندگان و هم‌سو و سازگار بودن یافته‌ها در طول مطالعات، رتبه‌بندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
سه مطالعه را یافتیم، که در مجموع شامل 319 نفر (84% زن) بودند. این مطالعات سه نوع مختلف درمان را مورد بررسی قرار دادند، تا ارزیابی کنند که ممکن است به پیشگیری از وقوع حملات میگرن وستیبولار، یا به کاهش نشانه‌ها هنگام بروز اپیزودها، کمک کنند یا خیر.
پروبیوتیک‌ها
اولین مطالعه به بررسی استفاده از پروبیوتیک‌ها پرداخت - اینها نوعی باکتری هستند که می‌توانند به عنوان مکمل رژیم غذایی معمولی مصرف شوند. مشخص نبود که این درمان برای نشانه‌های سرگیجه در افراد مبتلا به میگرن وستیبولار تفاوتی را ایجاد می‌کند یا فرکانس حملات را تغییر می‌دهد یا خیر. این مطالعه هیچ اطلاعاتی را در مورد مضرات احتمالی گزارش نکرد، بنابراین نمی‌دانیم که استفاده از این درمان خطراتی را به همراه دارد یا خیر.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
CBT نوعی از درمان گفت‌وگویی است که هدف آن کمک به بهبود مشکلات با ایجاد تغییر در نحوه تفکر و رفتار افراد است. یک مطالعه کوچک ارزیابی کرد که CBT به پیشگیری از بروز حملات میگرن وستیبولار کمک می‌کند یا خیر. با این حال، مشخص نیست که این درمان بر نشانه‌های افراد یا دفعات بروز حملات سرگیجه تاثیری دارد یا خیر. باز هم اطلاعاتی در مورد مضرات احتمالی درمان گزارش نشد.
توان‌بخشی وستیبولار
توان‌بخشی وستیبولار نوعی فیزیوتراپی است که شامل تمرینات خاصی برای تلاش و بهبود مشکلات تعادلی می‌شود. مطالعه کوچک دیگری توان‌بخشی وستیبولار را با عدم درمان در افراد مبتلا به میگرن وستیبولار مقایسه کرد. باز هم، نتایج قطعی نبوده و نمیتوانیم مطمئن باشیم که این درمان تاثیری بر تغییر نشانه‌های افراد یا تعداد دفعات بروز حملات دارد یا خیر. هیچ اطلاعاتی در مورد مضرات احتمالی درمان گزارش نشد.
محدودیت‌های شواهد چه هستند؟
به شواهد موجود در این مرور، اعتماد بسیار کمی داریم. سه مطالعه انجام شده کوچک بوده و مشکلاتی در روش اجرای آنها وجود داشت، به این معنی که نتایج ممکن است غیر قابل اعتماد باشند. به‌طور کلی، مشخص نیست که هر یک از درمان‌های ارزیابی شده برای درمان میگرن وستیبولار مفید بودند یا خیر. نکته مهم این است که هیچ یک از مطالعات هیچ اطلاعاتی را در مورد مضرات درمان گزارش نکردند، بنابراین نمیتوانیم بگوییم که خطرات احتمالی مرتبط با این درمان‌ها وجود دارند یا خیر.
این شواهد تا چه زمانی به‌روز است؟
این شواهد تا سپتامبر 2022 به‌روز است.
شواهد کمی برای مداخلات غیر دارویی وجود دارد که ممکن است برای پیشگیری از میگرن وستیبولار مورد استفاده قرار گیرند. فقط تعداد محدودی از مداخلات با مقایسه آنها با عدم مداخله یا درمان دارونما ارزیابی شدند، و شواهد حاصل از این مطالعات همگی با قطعیت پائین یا بسیار پائین هستند. بنابراین مطمئن نیستیم که هر یک از این مداخلات ممکن است در کاهش نشانه‌های میگرن وستیبولار موثر باشند و هم‌چنین مطمئن نیستیم که پتانسیل ایجاد آسیب را دارند یا خیر.
میگرن وستیبولار (vestibular migraine) شکلی از میگرن است که یکی از ویژگی‌های اصلی آن حملات مکرر سرگیجه (vertigo) است. این اپیزودها اغلب با دیگر ویژگی‌های میگرن، از جمله سردرد و حساسیت (sensitivity) به نور یا صدا همراه هستند. این حملات غیر قابل پیش‌بینی و شدید سرگیجه می‌توانند موجب کاهش چشمگیری در کیفیت زندگی بیمار شود. تخمین زده می‌شود که این وضعیت فقط کمتر از 1% از جمعیت را تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه افراد زیادی هنوز تشخیص داده نشده‌اند. تعدادی از مداخلات برای مدیریت درمانی آن استفاده یا پیشنهاد شده، که به عنوان پروفیلاکسی برای این وضعیت مورد استفاده قرار می‌گیرند تا به کاهش تعداد دفعات حملات کمک کنند. بسیاری از این مداخلات شامل تغییر رژیم غذایی، سبک زندگی یا رفتار، به جای مصرف دارو، هستند.
ارزیابی مزایا و آسیب‌های درمان‌های غیر دارویی مورد استفاده برای پروفیلاکسی از وقوع میگرن وستیبولار.
متخصص اطلاعات در گروه گوش و حلق و بینی (ENT) در کاکرین برای یافتن کارآزمایی‌های منتشر شده و منتشر نشده به جست‌وجو در پایگاه ثبت گروه ENT در کاکرین؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ Web of Science؛ ClinicalTrials.gov؛ ICTRP و منابع دیگر پرداخت. تاریخ جست‌وجو 23 سپتامبر 2022 بود.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTها را در بزرگسالان مبتلا به میگرن وستیبولار قطعی یا محتمل وارد کردیم که به مقایسه اصلاحات رژیم غذایی، تکنیک‌های بهبود خواب، مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی، مکمل‌های گیاهی، درمان‌های گفتاری، مداخلات ذهن-بدن یا توان‌بخشی وستیبولار با دارونما (placebo) یا عدم درمان پرداختند. مطالعات با طراحی متقاطع (cross-over) را حذف کردیم، مگر اینکه داده‌های مرحله اول مطالعه قابل بازیابی بودند.
از روش‌های استاندارد کاکرین بهره گرفتیم. پیامدهای اولیه عبارت بودند از: 1) بهبود سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد دو حالتی (dichotomous) - بهبود یافته یا بهبود نیافته)، 2) تغییر سرگیجه (ارزیابی شده در قالب یک پیامد پیوسته (continuous)، با ارائه نمره در یک مقیاس عددی) و 3) عوارض جانبی جدی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از: 4) کیفیت زندگی مرتبط با سلامت مختص بیماری، 5) بهبود سردرد، 6) بهبودی در دیگر نشانه‌های میگرنی و 7) دیگر عوارض جانبی. پیامدهای گزارش شده را در سه نقطه زمانی در نظر گرفتیم: < 3 ماه، 3 تا < 6 ماه، > 6 تا 12 ماه. از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) برای ارزیابی قطعیت شواهد برای هر پیامد استفاده کردیم.
تعداد سه کارآزمایی را با مجموع 319 شرکت‌کننده در این مرور وارد کردیم. هر مطالعه به مقایسه متفاوتی پرداخت که در زیر به آنها اشاره می‌شود. هیچ شواهدی را برای دیگر مداخلات مورد نظر باقی‌مانده به دست نیاوردیم.
مداخلات غذایی (پروبیوتیک‌ها) در مقابل دارونما
یک مطالعه را با 218 شرکت‌کننده (85% زن) یافتیم. استفاده از مکمل پروبیوتیک با دارونما مقایسه شد و شرکت کنندگان به مدت دو سال پیگیری شدند. برخی از داده‌ها در مورد تغییر در فراوانی و شدت سرگیجه در طول مدت هر مطالعه گزارش شدند. با این حال، هیچ داده‌ای در مورد بهبود سرگیجه یا عوارض جانبی جدی وجود نداشت.
درمان شناختی رفتاری (CBT) در مقابل عدم مداخله
یک مطالعه CBT را با عدم درمان در 61 شرکت‌کننده (72% زن) مقایسه کرد. شرکت‌کنندگان به مدت هشت هفته پیگیری شدند. داده‌هایی در مورد تغییر سرگیجه در طول دوره مطالعه گزارش شدند، اما هیچ اطلاعاتی در مورد نسبتی از افرادی که سرگیجه آنها بهبود یافت، یا در مورد وقوع عوارض جانبی جدی گزارش نشد.
توان‌بخشی وستیبولار در مقابل عدم مداخله
مطالعه سوم استفاده از توان‌بخشی وستیبولار را با عدم درمان در گروهی متشکل از 40 شرکت‌کننده (90% زن) مقایسه کرده و شرکت‌کنندگان به مدت شش ماه پیگیری شدند. این مطالعه مجددا برخی از داده‌ها را در مورد تغییر در فراوانی سرگیجه در طول مطالعه گزارش کرد، اما اطلاعاتی در مورد نسبتی از شرکت‌کنندگان که با بهبودی سرگیجه روبه‌رو شدند یا تعداد افرادی که دچار عوارض جانبی جدی شدند، وجود نداشت.
ما نتوانستیم از نتایج عددی به نتیجه‌گیری‌های معنی‌داری دست یابیم، زیرا این داده‌ها برای هر مقایسه مورد نظر از مطالعات واحد و کوچک آمده و سطح قطعیت شواهد پائین یا بسیار پائین بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.