پیامهای کلیدی
• کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت گاه به صورت غیررسمی از تلفن همراه (یا «موبایل») شخصی خود برای پُر کردن شکافهای موجود در سیستم مراقبت سلامت استفاده میکنند.
• یافتهها نشان میدهند که این امر میتواند به آنها کمک کند تا کارآمدتر عمل کنند. همچنین میتواند به آنها کمک کند تا به نیازهای بیماران و کارکنان بخش سلامت به شیوه موثرتری پاسخ دهند.
• با این حال، این امر ممکن است منجر به بروز مشکلاتی برای بیماران و کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت نیز شده و سیستم مراقبت سلامت را تضعیف کند.
استفاده غیررسمی از تلفن همراه به چه معناست؟
کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت گاهی از تلفنهای همراه شخصی خود در محل کار استفاده میکنند، حتی اگر این استفاده بهطور رسمی تنظیم نشده باشد. این امر ممکن است به آنها کمک کند تا کار خود را در مواقعی که محل کارشان فاقد روشهای موثر و قابل دسترسی برای به اشتراکگذاری اطلاعات از طریق سیستم رسمی است، انجام دهند. همچنین میتواند منجر به مشکلات جدیدی شود.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما خواستیم تاثیر استفاده غیررسمی کارکنان بخش مراقبتهای سلامت را از تلفنهای همراه شخصی برای حمایت از کارشان بررسی کنیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
در جستوجوی مطالعاتی بودیم که محوریت آنها، دیدگاهها، تجربیات و عملکرد کارکنان بخش مراقبتهای سلامت در مورد استفاده شخصی از تلفن همراه در محل کار بود. نتایج آنها را آنالیز کرده و اعتماد خود را به یافتههای این مرور ارزیابی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 30 مطالعه را پیدا کردیم که میان سالهای 2013 و 2022 منتشر شدند. این مطالعات در کشورهایی با سطح درآمد بالا، متوسط و پائین انجام شدند. آنها انواع مختلفی را از کارکنان بخش مراقبتهای سلامت از جمله پزشکان، پرستاران، کارکنان غیرحرفهای بخش سلامت، داروسازان و مدیران مراکز مراقبت سلامت شاغل در بیمارستانها، کلینیکها و جامعه، بررسی کردند. برخی از یافتههای این مرور، فقط بر اساس مقادیر کمی از دادهها بوده و این امر اعتماد ما را به یافتهها کاهش دادند. نسبت به یافتههای مرور که در ادامه آمده، اطمینان متوسط تا بالایی داریم.
• کارکنان بخش مراقبتهای سلامت با شکافی میان آنچه از آنها انتظار میرود و منابع موجودی که در اختیار آنها است، مواجه هستند. برای رفع این شکاف، آنها استراتژیهای خود را ابداع میکنند. این امر گاهی مستلزم استفاده شخصی از تلفن همراه، دادهها و منابع مالی خودشان است. آنها همچنین از زمان شخصی خود برای تماس تلفنی خارج از ساعات کاری استفاده میکنند و از شبکههای شخصی خود برای تماس با دیگران جهت کمک و مشاوره بهره میبرند.
• در برخی از محیطها، استفاده کارکنان بخش مراقبتهای سلامت از تلفن شخصی اگرچه غیرقانونی است، به بخشی عادی از بسیاری از فرآیندهای کاری تبدیل شده است. به همین دلیل، برخی از کارکنان این بخشها تحت فشار همکاران و مدیران برای استفاده از تلفنهای شخصی خود قرار دارند. همچنین، برخی از آنها به دلیل احساس وظیفه نسبت به بیماران و همکاران خود، از تلفن همراه خود استفاده میکنند.
• استفاده کارکنان بخش مراقبتهای سلامت از تلفنهای همراه شخصی، زمان و شبکههای خود، به انسانیتر شدن خدمات مراقبت سلامت کمک میکند. این امر به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اجازه میدهد تا نسبت به نیازهای بیمار انعطافپذیرتر، کارآمدتر و پاسخگوتر باشند. این امر میتواند امکان دسترسی بیماران را به کارکنان بخش مراقبتهای سلامت، به جای سیستمهای عمومی فراهم کند و به بیماران کمک کند تا اطلاعات حساس خود را از سیستم رسمی دور نگه دارند. همچنین به کارکنان بخش مراقبتهای سلامت اجازه میدهد تا با روشهای شخصیشدهتر از آنچه سیستمهای رسمی اجازه میدهند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. تمام این موارد میتوانند روابط کارکنان بخش مراقبتهای سلامت را با بیماران و همکارانشان تقویت کنند.
• با این حال، این رویکردهای غیررسمی همچنین میتوانند برای کارکنان بخش مراقبتهای سلامت مشکلاتی را ایجاد کنند. استفاده شخصی از تلفن همراه هزینههایی را به همراه دارد. این یک مشکل خاص برای کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت سطح پائینتر و کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در محیطهایی با سطح درآمد پائین است، زیرا احتمالا دستمزد کمتری دریافت میکنند و ممکن است دسترسی کمتری به تلفنهای کاری یا جبران خسارت (compensation) داشته باشند. همچنین استفاده خارج از ساعات کاری ممکن است برای کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت سطح پائینتر بار (burden) سنگینتری باشد، زیرا هنگام حضور در منزل نادیده گرفتن تماسها برای آنها سختتر است. همچنین این کارکنان با دسترسی ضعیف به برق و اینترنت کمتر قادر به استفاده از راهحلهای غیررسمی تلفن همراه هستند، در حالی که کارکنان با تحصیلات کمتر ممکن است برای ارزیابی اطلاعاتی که آنلاین پیدا میکنند، مشکل داشته باشند. کانالهای دیجیتالی غیررسمی میتوانند به کارکنان بخش مراقبتهای سلامت کمک کنند تا شبکههای ارتباطی شخصی خود را گسترش دهند. با این حال، کارکنانی که برای کمک و مشاوره به شبکههای شخصی متکی هستند، در صورتی که این شبکهها ضعیف باشند، در مضیقه قرار میگیرند.
• همچنین استفاده کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت از منابع شخصی میتواند برای بیماران مشکلاتی ایجاد کند و برای برخی دیگر از بیماران مزیت بیشتری به همراه داشته باشد. برای مثال، هنگامی که کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اطلاعات بیمار را روی تلفنهای شخصی خود ذخیره و به اشتراک میگذارند، ممکن است محرمانه بودن این اطلاعات نقض شود. علاوه بر این، کارکنان ممکن است تصمیم بگیرند از منابع شخصی خود برای برخی از انواع بیماران استفاده کنند، اما برای برخی دیگر استفاده نکنند. آنها گاهی استفاده از تلفن همراه، زمان و شبکههای خود را برای کمک به بیماران و مراجعینی که فکر میکنند بهطور ویژه نیازمند هستند، توصیف میکنند. این تصمیمها احتمالا منعکسکننده ارزشها و ایدههای خودشان هستند، برای مثال در مورد برابری اجتماعی و شایستگی بیمار. اما لزوما این موارد منعکسکننده اهداف و آرمانهایی نیستند که سیستم رسمی مراقبت سلامت به دنبال دستیابی به آنهاست.
• در نهایت، استفاده غیررسمی از تلفن همراه، شکافهای سیستم مراقبت سلامت را پُر میکند، اما میتواند سیستم را نیز تضعیف کند. ذخیره و به اشتراکگذاری اطلاعات روی تلفنهای شخصی و از طریق کانالهای غیررسمی میتواند یک «shadow IT» (سیستم فناوری اطلاعات) را تشکیل دهد که در آن اطلاعات مربوط به جریان بیماران، لجستیک (logistics) در سیستم رسمی ثبت نمیشود. کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت همچنین ممکن است در محل کار خود بیشتر دچار حواسپرتی شوند، برای مثال، به دلیل تماسهای همکاران و اعضای خانواده یا استفاده از رسانههای اجتماعی. مواجهه با چنین چالشهایی ممکن است به ویژه برای سیستمهای ضعیف مراقبت سلامت دشوار باشد.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
شواهد تا آگوست 2022 بهروز است.
با یافتن راهکارهای غیررسمی برای چالشهای محل کار، کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت میتوانند کارآمدتر و پاسخگوتر به نیازهای بیماران، همکاران و خودشان باشند. با این حال، این راهکارها همچنین معایب زیادی دارند. تلاشها برای تقویت سیستمهای سلامت رسمی باید چگونگی حفظ مزایای راهکارهای غیررسمی و کاهش تاثیرات منفی آنها را در نظر بگیرند.
کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت گاهی برای ارایه خدمات، راهکارهای خودجوش و غیررسمی ابداع میکنند. یکی از این موارد، استفاده از تلفنهای همراه شخصی یا دستگاههای همراه دیگر به شکلی است که تحت کنترل محل کار نباشند. این روش میتواند به آنها کمک کند تا کار خود را در محیط کاری که فاقد ارتباطات رسمی و سیستمهای اطلاعاتی کارآمد است، انجام دهند اما میتواند منجر به چالشهای جدیدی نیز شود.
بررسی دیدگاهها، تجربیات و عملکرد کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت، مدیران و دیگر متخصصان شاغل در مراکز خدمات مراقبت سلامت در مورد استفادههای غیررسمی و نوآورانه از دستگاههای همراه برای پشتیبانی از کار خود.
بانکهای اطلاعاتی MEDLINE؛ Embase؛ CINAHL و Scopus را در 11 آگوست 2022 برای یافتن مطالعاتی که از سال 2008 به بعد به هر زبانی منتشر شدند، جستوجو کردیم. جستوجوهای استنادی را انجام داده و با نویسندگان مطالعات تماس گرفتیم تا اطلاعات منتشرشده را شفافسازی کرده و به دنبال دادههای منتشرنشده باشیم.
مطالعات کیفی و مطالعاتی را که دارای روشهای ترکیبی حاوی یک مولفه کیفی قابل شناسایی بودند، وارد این مرور کردیم. مطالعاتی را وارد کردیم که دیدگاهها، تجربیات و عملکرد کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت را در مورد تلفنهای همراه و دیگر دستگاههای همراه بررسی کردند، و شامل دادههایی درباره استفاده غیررسمی کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت از این دستگاهها برای اهداف کاری بودند.
دادهها را با استفاده از یک فرم استخراج طراحیشده برای این سنتز به دست آوردیم، محدودیتهای روششناسی (methodology) را با استفاده از معیارهای از پیش تعریفشده ارزیابی کرده، و از رویکرد سنتز موضوعی (thematic synthesis) برای سنتز دادهها استفاده کردیم. از مفهوم «بوروکرات در سطح خیابان (street-level bureaucrat)» استفاده کردیم تا از یک لنز مفهومی برای یافتههای خود استفاده کرده و خط استدلالی را آماده کنیم که این یافتهها را به هم پیوند دهد. از رویکرد GRADE-CERQual برای ارزیابی میزان اعتماد خود به یافتههای مرور و عبارات خط استدلال (line-of-argument statements) استفاده کردیم. با ذینفعان مرتبط در تعریف دامنه مرور، تفسیر یافتهها، و تدوین کاربردهای عملی همکاری کردیم.
تعداد 30 مطالعه را وارد این مرور کردیم که میان سالهای 2013 و 2022 منتشر شدند. این مطالعات در کشورهایی با سطح درآمد بالا، متوسط و پائین انجام شده و طیف وسیعی را از محیطهای مراقبت سلامت و کادر کارکنان مراقبت سلامت پوشش دادند. اکثر مطالعات، استفاده از تلفن همراه را در مقابل دیگر دستگاههای همراه مانند تبلتها توصیف کردند. میزان اطمینان ما نسبت به عبارات مطرحشده در خط استدلال زیر، در حد متوسط تا بالا است.
کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در این مرور، مانند دیگر «بوروکراتهای سطح خیابان»، با شکافی میان آنچه از آنها انتظار میرود و منابع در دسترس آنها مواجه هستند. برای پُر کردن این شکاف، کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت استراتژیهای خود را توسعه میدهند، از جمله استفاده از تلفنهای همراه، دادهها و منابع مالی خود. آنها همچنین از منابع شخصی دیگر نیز بهره میبرند، از جمله زمان شخصی خود برای تماس گرفتن و تماسهای خارج از ساعات کاری، و شبکههای شخصی خود برای تماس با دیگران جهت کمک و مشاوره.
در برخی از محیطها، استفاده از تلفن شخصی کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اگرچه غیرقانونی است، به بخشی عادی از بسیاری از فرآیندهای کاری تبدیل شده است. به همین دلیل، برخی از کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت تحت فشار یا انتظارات همکاران و مدیران خود برای استفاده از تلفنهای شخصی خود قرار دارند. همچنین، برخی از آنها به دلیل احساس وظیفه نسبت به بیماران و همکاران خود، احساس نیاز به استفاده از تلفن همراه در محل کار و منزل خود دارند.
در بهترین حالت، استفاده کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت از تلفنهای شخصی، زمان و شبکههای خود به انسانیتر شدن خدمات مراقبت سلامت کمک میکند. این امر به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اجازه میدهد تا نسبت به نیازهای بیمار انعطافپذیرتر، کارآمدتر و پاسخگوتر باشند. همچنین میتواند امکان دسترسی بیماران را به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت، به جای سیستمهای عمومی فراهم کند و به بیماران کمک کند تا اطلاعات حساس خود را از سیستم رسمی دور نگه دارند. از سوی دیگر، به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اجازه میدهد تا با روشهای شخصیشدهتر و از نظر اجتماعی مناسبتر از آنچه سیستمهای رسمی اجازه میدهند، با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. تمام این موارد میتوانند روابط کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت را با اعضای جامعه و همکارانشان تقویت کنند.
با این حال، این رویکردهای غیررسمی میتوانند سلسله مراتب اجتماعی موجود را نیز تکرار کرده و نابرابریهای موجود را بین کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت عمیقتر کنند. استفاده شخصی از تلفن همراه، هزینههایی را برای این کارکنان به دنبال دارد. این یک مشکل خاص برای کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت سطح پائینتر و کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت در محیطهایی با سطح درآمد پائین است، زیرا احتمالا دستمزد کمتری دریافت میکنند و ممکن است دسترسی کمتری به تلفنهای کاری یا جبران خسارت (compensation) داشته باشند. استفاده خارج از ساعات کاری ممکن است برای کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت سطح پائینتر، بار (burden) سنگینتری نیز داشته باشد، زیرا هنگام حضور در منزل نادیده گرفتن تماسها برای آنها سختتر باشد. آنها با دسترسی محدود به برق و اینترنت، کمتر قادر به استفاده از راهکارهای غیررسمی تلفن همراه هستند، در حالی که کارکنانی که فاقد مهارت و آموزش کافی در ارزیابی اطلاعات تاییدنشده آنلاین هستند، احتمالا در شناسایی اطلاعات قابل اعتماد با مشکل مواجه خواهند شد. کانالهای دیجیتالی غیررسمی میتوانند به کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت کمک کنند تا شبکههای ارتباطی خود را گسترش دهند. اما کارکنانی که برای کمک و مشاوره به شبکههای شخصی متکی هستند، در صورتی که این شبکهها ضعیف باشند، در مضیقه قرار میگیرند.
همچنین استفاده کارکنان از منابع شخصی میتواند برای بیماران مشکلاتی ایجاد کند و برای برخی دیگر از بیماران مزیت بیشتری به همراه داشته باشد. برای مثال، هنگامی که کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت اطلاعات بیمار را روی تلفنهای شخصی خود ذخیره کرده و به اشتراک میگذارند، ممکن است محرمانه بودن این اطلاعات نقض شود. علاوه بر این، کارکنان ممکن است تصمیم بگیرند از منابع شخصی خود برای برخی از انواع بیماران استفاده کنند، اما برای برخی دیگر استفاده نکنند. این کارکنان گاهی استفاده از تلفنهای شخصی و زمان و شبکههای شخصی خود را برای کمک به بیماران و مراجعینی که آنها را به ویژه نیازمند ارزیابی میکنند، توصیف میکنند. این تصمیمها احتمالا منعکسکننده ارزشها و ایدههای خودشان هستند، برای مثال در مورد برابری اجتماعی و «شایستگی» بیمار. اما لزوما این موارد منعکسکننده اهداف، آرمانها و مقررات سیستم رسمی مراقبت سلامت نیستند.
در نهایت، استفاده غیررسمی از تلفن همراه، شکافهای سیستم را پُر میکند، اما میتواند سیستم را نیز تضعیف کند. ذخیره و به اشتراکگذاری اطلاعات روی تلفنهای شخصی و از طریق کانالهای غیررسمی میتواند یک «shadow IT» (سیستم فناوری اطلاعات) را تشکیل دهد که در آن اطلاعات مربوط به جریان بیماران، لجستیک (logistics) و غیره در سیستم رسمی ثبت نمیشوند. کارکنان مراکز مراقبتهای سلامت همچنین ممکن است در محل کار خود بیشتر دچار حواسپرتی شوند، برای مثال، به دلیل تماسهای همکاران و اعضای خانواده یا استفاده از رسانههای اجتماعی. مواجهه با چنین چالشهایی ممکن است به ویژه برای سیستمهای ضعیف مراقبت سلامت دشوار باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.