پیام کلیدی
پنج رویکرد روششناسی را برای در نظر گرفتن برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی یافتیم، اما مناسبترین راه برای پرداختن به هر یک از این رویکردها نامشخص است.
سوال مطالعه مروری
هدف، کشف روشهایی بود که مرورگران سیستماتیک برای در نظر گرفتن برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی استفاده میکنند.
پیشینه
کاهش نابرابریهای سلامت، تفاوتهای قابل اجتناب و ناعادلانه در سلامت، اهمیت سیاسی بینالمللی و تائید جهانی را به دست آوردهاند. تصمیمگیرندگان به فقدان ملاحظات برابری در مرورهای سیستماتیک اشاره کردهاند که نیاز به راهنمایی را در مورد مزایا و معایب روشها برای ارزیابی تاثیرات بر برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک ایجاد میکند.
ویژگیهای مطالعه
مطالعات تجربی را با مجموعهای از مرورهای سیستماتیک وارد کردیم که روشهای اندازهگیری تاثیرات را بر نابرابریهای سلامت ارزیابی میکردند. نابرابریهای سلامت را به عنوان تفاوتهای ناعادلانه و قابل اجتناب بین عوامل طبقهبندی اجتماعی که فرصتهای سلامت را محدود میکنند، تعریف میکنیم. تفاوتهای سلامت را در هر جزئی از اجزای PROGRESS-Plus ارزیابی کردیم، که مخفف مکان زندگی، نژاد/قومیت/فرهنگ/زبان، شغل، جنس یا جنسیت، مذهب، تحصیلات، وضعیت اجتماعیاقتصادی، و سرمایه اجتماعی است. «Plus» مخفف سایر عوامل مرتبط با تبعیض، طرد شدن، به حاشیه راندن یا آسیبپذیری است، مانند ویژگیهای شخصی (مانند سن، ناتوانی)، روابطی که فرصتها را برای سلامت محدود میکند (به عنوان مثال کودکان در یک خانواده با والدین سیگاری) یا موقعیتهای محیطی که کنترل محدودی در فرصتهای سلامت (مثلا مدرسه، تغذیه، محیط) ایجاد میکنند.
نتایج کلیدی
این مرور بهروز شده شامل 158 مجموعه از مرورهای سیستماتیک است: 108 مورد بر شواهد مرتبط با جمعیتهایی متمرکز است که با نابرابری مواجه هستند، 26 مورد تجزیهوتحلیل زیر-گروه را در سراسر PROGRESS-Plus ارزیابی کردند، دو مورد آنالیز یک گرادیان از تاثیر را در سراسر PROGRESS-Plus ارزیابی کردند و 20 مورد از ترکیبی از تجزیهوتحلیل زیر-گروه و رویکردهای متمرکز بهره بردند. شایعترین عوامل PROGRESS-Plus ارزیابی شده عبارت بودند از سن (43 مطالعه)، وضعیت اجتماعیاقتصادی (35 مطالعه)، کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط (24 مطالعه). چهار مطالعه عوامل متعددی را ارزیابی کردند که ممکن است نابرابری سلامت در آنها وجود داشته باشد.
پنج رویکرد روششناسی برای در نظر گرفتن برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی شناسایی شدند: 1) ارزیابی توصیفی در مرورها، 2) ارزیابی توصیفی از مطالعات وارد شده در مرورها، 3) رویکردهای تحلیلی، 4) ارزیابی قابلیت کاربرد، و 5) مشارکت ذینفعان. با این حال، مناسبترین راه برای پرداختن به هر یک از این رویکردها نامشخص است. آنالیز تاثیرات برای جمعیتهای خاص باید توجیه و به روش مناسبی گزارش شود تا امکان ارزیابی اعتبار آنها فراهم باشد. شفافیت قضاوتها در مورد قابلیت کاربرد و ارتباط با جمعیتهای محروم باید بهبود یابد. راهنمایی در مورد برابری و جمعیتهای خاص در کتابچه راهنمای کاکرین موجود است.
تاریخ جستوجو
شواهد تا فوریه 2021 بهروز است.
ارائه مفهوم واضح از تعریف برابری سلامت، توصیف جزئیات کافی در مورد رویکردهای تحلیلی (از جمله آنالیزهای زیر-گروه) و گزارش شفاف از قضاوتهای مورد نیاز برای ارزیابیهای قابلیت کاربرد ضروری است تا برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی در نظر گرفته شود.
در اهداف توسعه پایدار بر ارتقای برابری سلامت تائید شده است. ناتوانی مرورهای سیستماتیک برای در نظر گرفتن تفاوتهای بالقوه در تاثیرات بین عوامل برابری، توسط تصمیمگیرندگان به عنوان محدودیتی در توانایی آنها برای اطلاعرسانی تصمیمات سیاستگذاری و برنامه ذکر شده است.
هدف، کشف روشهایی بود که مرورگران سیستماتیک برای در نظر گرفتن برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی استفاده میکنند.
بانکهای اطلاعاتی زیر را تا تاریخ 26 فوریه 2021 جستوجو کردیم: MEDLINE؛ PsycINFO، پایگاه ثبت متدولوژی کاکرین، CINAHL، مرکز اطلاعات منابع آموزشی، چکیدههای آموزشی، چکیدههای عدالت کیفری، فهرست Hein برای نشریات حقوقی خارجی، PAIS International، چکیدههای خدمات اجتماعی، چکیدههای جامعهشناختی، پایاننامههای دیجیتالی و بانک اطلاعاتی ارزیابی فناوری سلامت. ما SCOPUS را جستوجو کردیم تا مقالاتی را شناسایی کنیم که به هر یک از مطالعات وارد شده در 10 جون 2021 استناد کردهاند. با نویسندگان مطالعات وارد شده تماس گرفته و فهرست منابع مطالعات وارد شده را برای یافتن مطالعات بیشتر و بالقوه مرتبط، جستوجو کردیم.
مطالعات تجربی کوهورت را از مرورهای سیستماتیک وارد کردیم که روشهای اندازهگیری تاثیرات را بر نابرابریهای سلامت ارزیابی کردند. نابرابریهای سلامت را به عنوان تفاوتهای ناعادلانه و قابل اجتناب بین عوامل طبقهبندی اجتماعی که فرصتهای سلامت را محدود میکنند، تعریف میکنیم. این کار را با ارزیابی مطالعاتی عملی کردیم که تفاوتهای سلامت را در هر جزئی از مخفف PROGRESS-Plus ارزیابی کردند، که مخفف مکان زندگی، نژاد/قومیت/فرهنگ/زبان، شغل، جنس یا جنسیت، مذهب، تحصیلات، وضعیت اجتماعیاقتصادی، سرمایه اجتماعی است. «Plus» مخفف سایر عوامل مرتبط با تبعیض، طرد شدن، به حاشیه راندن یا آسیبپذیری است، مانند ویژگیهای شخصی (مانند سن، ناتوانی)، روابطی که فرصتها را برای سلامت محدود میکند (به عنوان مثال کودکان در یک خانواده با والدین سیگاری) یا موقعیتهای محیطی که کنترل محدودی در فرصتهای سلامت (مثلا شرایط تغذیه در مدرسه) ایجاد میکنند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را با استفاده از فرم از قبل تست شده استخراج کردند. خطر سوگیری (bias) برای مطالعات وارد شده با توجه به پتانسیل سوگیری در انتخاب و تشخیص در مرورهای سیستماتیک ارزیابی شد.
در مجموع، 48,814 مطالعه شناسایی شده و عناوین و چکیدهها در دو نسخه غربالگری شدند. در این مرور بهروز شده، 124 مطالعه روششناسی بیشتر را شناسایی کردیم که طی 10 سال پس از اولین نسخه این مرور منتشر شده و شامل 34 مطالعه بود. بنابراین، 158 مطالعه روششناسی معیارهای ما را برای ورود داشتند. تمرکز روشهای مورد استفاده در این مطالعات بر شواهد مرتبط با جمعیتهایی بودند که با نابرابری سلامت مواجه بودند (108 مورد از 158 مطالعه)، تجزیهوتحلیل زیر-گروه را در سراسر PROGRESS-Plus (26 مورد از 158 مطالعه) ارزیابی کردند، آنالیز یک گرادیان را از تاثیر در سراسر PROGRESS-Plus ( 2 مورد از 158 مطالعه) بررسی کرده یا ترکیبی را از تجزیهوتحلیل زیر-گروه و رویکردهای متمرکز (20 مورد از 158 مطالعه) به کار بردند. شایعترین عوامل PROGRESS-Plus ارزیابی شده عبارت بودند از سن (43 مطالعه)، وضعیت اجتماعیاقتصادی در 35 مطالعه، کشورهایی با سطح درآمد پائین و متوسط در 24 مطالعه، جنس یا جنسیت در 22 مطالعه، نژاد یا قومیت در 17 مطالعه، چهار مطالعه نیز عوامل متعددی را ارزیابی کردند که ممکن است در آنها نابرابری سلامت وجود داشته باشد.
فقط 16 مطالعه تعریفی را از نابرابری سلامت ارائه کردند. پنج رویکرد روششناسی برای در نظر گرفتن برابری سلامت در مرورهای سیستماتیک اثربخشی شناسایی شد: 1) ارزیابی توصیفی از گزارشدهی و آنالیز در مرورهای سیستماتیک (140 مورد از 158 مطالعه از یک نوع روش توصیفی استفاده کردند)؛ 2) ارزیابی توصیفی گزارشدهی و آنالیزها در کارآزماییهای اصلی (50 مطالعه)؛ 3) رویکردهای تحلیلی که تاثیرات متفاوتی را در یک یا چند عامل PROGRESS-Plus ارزیابی میکنند (16 مطالعه)؛ 4) ارزیابی قابلیت کاربرد (25 مطالعه) و 5) مشارکت افراد ذینفع (28 مطالعه)، که یک یافته جدید در این نسخه بهروز شده است و ارزیابی این موضوع که ذینفعان مرتبط با داشتن تجربه نابرابری سلامت در طراحی مرورهای سیستماتیک یا طراحی و ارائه مداخلات گنجانده شدهاند یا خیر. گزارشدهی برای هر دو رویکرد (تحلیلی و قابلیت کاربرد) فاقد شفافیت لازم بود و به اندازه کافی جزئیات نداشت تا امکان ارزیابی اعتبار آن فراهم باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.