فائزه: چندین مطالعه مروری کاکرین پیرامون اثربخشی راهبردها و مداخلات مختلف برای کاهش زمین خوردن، به‌ویژه در افراد مسن، انجام شده‌اند. در ژانویه 2024، یک مرور جدید از رویکردهای مبتنی بر جمعیت برای پیشگیری از زمین خوردن منتشر شد. مرکز کاکرین ایران، گفتگوی «کریس تاد» (Chris Todd)، یکی از نویسندگان این مطالعه با نویسنده همکار خود، «لیزا مک‌گریگل» (Lisa McGarrigle)، هر دو از دانشگاه منچستر در بریتانیا، درباره این یافته‌ها را ترجمه و ضبط کرده است که با صدای علیرضا عباسی و فائزه رستاقی می‌شنوید.

علیرضا: سلام فائزه. بهتر است با این موضوع شروع کنیم که منظور از «رویکردهای مبتنی بر جمعیت» یا population-based در پیشگیری از زمین خوردن چیست؟

فائزه: سلام علیرضا. رویکردها برای پیشگیری از زمین خوردن در افراد مسن معمولاً متمرکز بر افرادی است که خطر بیشتری برای زمین خوردن دارند، مانند کسانی که سابقه‌ زمین خوردن یا مشکلات حرکتی را ذکر می‌کنند. رویکردهای مبتنی بر جمعیت متفاوت هستند چرا که هدف‌گذاری آنها برای کل افراد جامعه به جای تک تک افراد است. نمونه‌های این رویکردها شامل ابتکارات سلامت عمومی یا public health initiatives برای آگاه‌سازی عموم مردم از مزایای مداخلات مبتنی بر شواهد مانند انجام تمرینات قدرتی و تعادلی؛ بازدید از افراد مسن ساکن در منزل برای کمک به آنها در شناسایی و کاهش خطرات زمین خوردن؛ یا ارتقای معابر عمومی و روشنایی در شهرها یا شهرستان‌ها توسط شوراهای محلی، هستند. به زبان ساده، مداخلات مبتنی بر جمعیت برای افرادی که در معرض خطر هستند، هدف‌گیری نشده‌اند، بلکه برای دستیابی به کل جامعه، یا لااقل بخش بزرگی از آن طراحی شده‌اند.

علیرضا: به مطالعه برگردیم، چرا ارزیابی تاثیرات این مداخلات برای پیشگیری از زمین خوردن الزامی بود؟

فائزه: زمین خوردن در افراد مسن بسیار رایج است و می‌تواند عواقب جدی هم برای فرد و هم برای سیستم خدمات سلامت داشته باشد. تا جایی که می‌دانیم، مرور سیستماتیک ما اولین مطالعه‌ای است که بررسی می‌کند آیا رویکردهای مبتنی بر جمعیت برای پیشگیری از زمین خوردن مؤثر هستند یا خیر. ما این کار را با انجام یک مطالعه مروری کاکرین از مداخلات مبتنی بر جمعیت در جهت پیشگیری از آسیب‌های ناشی از زمین خوردن و به‌روزرسانی و گسترش آن برای بررسی شیوع زمین خوردن به ‌عنوان یک پیامد انجام دادیم.

علیرضا: یافته‌های این مرور در مورد اثربخشی مداخلات مبتنی بر جمعیت به ما چه می‌گویند؟

فائزه: ما نه مطالعه را در هشت کشور مختلف پیدا کردیم. رویکردها عموما شامل چندین جزء مانند ورزش، آموزش، یا کاهش خطرات زمین خوردن در منزل یا در سطح جامعه بودند. یک مطالعه همچنین به فایده‌ مصرف یک مکمل روزانه رایگان از کلسیم و ویتامین D نگاه کرد. با این حال، در کل، این شواهد هنوز ما را نسبت به اینکه رویکردهای مبتنی بر جمعیت که دارای چندین جزء هستند، شیوع زمین خوردن را کاهش می‌دهند یا خیر، مطمئن نمی‌کند. ما همچنین مطمئن نیستیم که آنها در تعداد افراد دچار شکستگی‌های ناشی از زمین خوردن تفاوتی ایجاد می‌کنند یا خیر؛ تعداد افرادی که دچار سایر آسیب‌های ناشی از زمین خوردن می‌شوند و یا بستری‌شدن‌های ناشی از زمین خوردن در بیمارستان را کاهش می‌دهند یا خیر. علاوه بر این، مطمئن نیستیم این رویکردها موجب صرفه‌جویی‌ در خدمات سلامت می‌شوند، و اینکه ارائه مکمل‌های کلسیم یا ویتامین D به همه افراد مسن در جامعه، تعداد کسانی که به خاطر زمین خوردن نیاز به درمان در بیمارستان دارند را کاهش می‌دهد یا خیر.

علیرضا: به نظر شما چرا شواهد تا این اندازه مبهم هستند؟

فائزه: چند دلیل وجود دارد. برخی از مطالعات مبتنی بر جمعیت، جوامعی که قرار بود رویکردهای پیشگیری از زمین خوردن دریافت کنند را به‌طور تصادفی انتخاب نکرده بودند، و این ممکن است به معنای وجود تفاوت‌ بین جوامع باشد که ممکن است بر نتایج تأثیر گذاشته باشند. همچنین، مطالعات، اطلاعات کافی برای قضاوت در مورد اینکه به‌خوبی انجام شده‌اند یا خیر را فراهم نکردند و یافته‌ها اغلب بین مطالعات، به دلایلی که نتوانستیم آنها را شناسایی کنیم، متفاوت بودند.

علیرضا: در پایان، پیام کلیدی این مرور چیست؟

فائزه: پیام اصلی آن برای پژوهش‌های آینده است. به دلیل عدم اطمینان از شواهد فعلی، مطالعات آینده باید به‌خوبی طراحی شوند و توصیف‌های به‌روزی را از مداخلات خود ارائه دهند. ایده‌آل آن است که مطالعات باید در چندین جامعه به جای فقط دو جامعه، انجام شوند، هر جامعه در مطالعه باید جمعیت بزرگی داشته باشد، و افراد مسن باید نماینده‌ای از کشوری باشند که در آن پژوهش انجام می‌شود. اگر این موارد لحاظ شوند، مزیت بزرگی برای مرورهای آینده که به دنبال تلفیق شواهد در این زمینه هستند، خواهد بود.

علیرضا: ممنون فائزه. اگر شنوندگان بخواهند مطالعه مروری را بخوانند، کجا می‌توانند آن را پیدا کنند؟

فائزه: ممنون علیرضا. این مطالعه به صورت آنلاین در کتابخانه کاکرین موجود است. اگر شنوندگان به Cochrane library دات کام بروند و عبارت فارسی «مداخلات مبتنی بر جمعیت در پیشگیری از زمین خوردن» یا انگلیسی «population‐based interventions for preventing falls» را جست‌وجو کنند، لینک آن را پیدا خواهند کرد. عنوان دقیق این مطالعه به فارسی: «نقش مداخلات مبتنی بر جمعیت در پیشگیری از زمین خوردن و آسیب‌های ناشی از آن در افراد مسن» است.

Podcast translated by Abdul Razaq Vahidi
Podcast edited by Shadi Kolahdoozan
Podcast recorded by Faeze Rastaghi and Alireza Abbasi