Belangrijkste boodschappen
• Een inhalator gebruiken met een langwerkende muscarine-antagonist plus langwerkende bèta-agonist (LAMA + LABA) lijkt de ademhaling te verbeteren en het risico op longontsteking te verlagen bij mensen met chronische obstructieve longziekte (COPD), in vergelijking met de combinatie van een langwerkende bèta-agonist plus een inhalatiecorticosteroïde (LABA+ICS).
• Beide behandelingen (LAMA+LABA en LABA+ICS) werken waarschijnlijk even goed om COPD-opstoten te verminderen en de levenskwaliteit te verbeteren.
• Het risico op overlijden was iets hoger bij mensen die LAMA+LABA gebruikten.
Wat is chronische obstructieve longziekte en hoe wordt het behandeld?
Chronische obstructieve longziekte (COPD) is een langdurige longaandoening waarbij men hoest, slijmen (sputum of vocht uit de longen) produceert en ademhalingsproblemen heeft.
COPD wordt behandeld met medicijnen die 'bronchodilatatoren' worden genoemd en die de ademhaling vergemakkelijken door de spieren in de longen te ontspannen en de luchtwegen wijder te maken. Twee belangrijke soorten medicijnen zijn langwerkende muscarine-antagonisten (LAMA's) en langwerkende bèta-agonisten (LABA's). De gezondheidsrichtlijnen raden nu aan dat mensen met stabiele hoog-risico COPD ofwel een LAMA+LABA-medicijn nemen of een LABA+ICS-medicijn gebruiken. Corticosteroïden zijn medicijnen die ontsteking afremmen.
Wat wilden we onderzoeken?
We wilden de resultaten van onderzoeken vergelijken waarbij mensen willekeurig werden toegewezen aan een groep die een bepaalde behandeling kreeg: ofwel LAMA+LABA ofwel LABA+ICS.
Wat hebben we gedaan?
We zochten naar onderzoeken die de voordelen en nadelen van LAMA+LABA en LABA+ICS onderzochten voor de behandeling van mensen met COPD. We hebben deze resultaten samengevat en het bewijs beoordeeld.
Wat hebben we gevonden?
Er waren 19 onderzoeken met in totaal 22.354 deelnemers. De onderzoeken duurden 6 tot 52 weken. Aan de onderzoeken namen meer mannen dan vrouwen deel (ongeveer 70% van de deelnemers waren mannen) en de mensen in de onderzoeken waren ongeveer 64 jaar oud. Aan de meeste onderzoeken namen mensen met matige tot ernstige COPD deel. Bij de meeste onderzoeken waren farmaceutische bedrijven betrokken, wat invloed kan hebben op hoeveel we de resultaten kunnen vertrouwen.
In vergelijking met LABA+ICS leidde LAMA+LABA tot een verbetering van de longfunctie, een daling van het aantal longontstekingen van 5% naar 3%, maar een stijging van het risico op overlijden van 1% naar 1,4%. LAMA+LABA maakte waarschijnlijk weinig tot geen verschil in COPD-opstoten in vergelijking met LABA+ICS. Mensen in beide behandelingen rapporteerden een vergelijkbare levenskwaliteit en hadden ongeveer evenveel kans op ernstige bijwerkingen. Deze bijwerkingen kwamen zelden voor.
Wat zijn de beperkingen van het bewijs?
Ons vertrouwen in het bewijs was matig tot hoog, omdat de onderzoeken goed waren opgezet en voldoende deelnemers hadden met voornamelijk matige tot ernstige COPD.
Hoe up-to-date is het bewijs?
Dit literatuuroverzicht is up-to-date tot 10 september 2022. We verwachten resultaten van toekomstige of lopende onderzoeken naar nieuwe medicijnen. Dit literatuuroverzicht moet over een paar jaar opnieuw worden bijgewerkt.
Vertaling door Nele Pauwels (Informatiedeskundige Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg Gent) namens Cochrane België en Cochrane Nederland. Foutje gespot? Laat het ons weten via: cochrane.belgium@gmail.com