Belangrijkste boodschappen

• Muziek- en stembehandelingen verlagen waarschijnlijk de hartslag bij premature baby's in vergelijking met de standaardzorg. Dit gunstige effect was nog groter en zekerder na de behandeling. Dit suggereert een langdurig ontspannend en stabiliserend effect.

• We vonden geen schadelijke effecten van muziek en stem. Maar in veel onderzoeken werd de mogelijkheid van ongewenste effecten niet uitdrukkelijk onderzocht.

• We vonden geen bewijs voor andere duidelijke gunstige of schadelijke effecten van de behandelingen op de baby's, hun ouders of de band tussen ouder en kind. Er is meer bewijs van goede kwaliteit nodig om duidelijke conclusies te kunnen trekken.

Wat is een premature baby?

Premature baby's zijn pasgeborenen die geboren zijn voor de zwangerschapsduur van 37 weken en die vaak weken tot maanden behandeld moeten worden in de stressvolle omgeving van een neonatale intensieve zorgafdeling om te overleven.

Waarom onderzoeken we de mogelijke voordelen van muziek- en stembehandelingen voor premature baby's en hun ouders?

Premature baby's lopen een risico op verschillende gezondheidsproblemen. Vroeggeboorte is ook voor de ouders een traumatische gebeurtenis. Daarom worden aanvullende benaderingen zoals met muziek en met de stem steeds vaker gebruikt in de neonatale zorg om de fysieke en mentale gezondheid van premature baby's en hun ouders te verbeteren. Maar verschillende onderzoeken en literatuuroverzichten geven dubbelzinnige resultaten weer wat betreft de effectiviteit van verschillende muziek- en stembehandelingen. Er is een uitgebreider en grondiger literatuuroverzicht nodig om tegenstrijdige gegevens en overzichten aan te pakken.

Wat wilden we onderzoeken?

We wilden onderzoeken of muziek- en stembehandelingen helpen bij:

• de gezondheid en de ontwikkeling van de premature baby

• de mentale gezondheid van de ouders en hun band met de baby

We wilden weten welke soort, uitvoering, duur en frequentie van muziek- en stembehandelingen baby's en ouders het beste zou ondersteunen. We wilden uitzoeken of de behandeling schadelijke effecten kan hebben.

Wat hebben we gedaan?

We zochten naar studies die:

• muziek- en stembehandelingen voor premature baby's (en ouders) vergeleken met standaardzorg op de neonatale afdeling zonder muziek- of stembehandelingen.

We hebben de resultaten van de studies vergeleken en samengevat. We beoordeelden ons vertrouwen in het bewijs op basis van factoren zoals onderzoeksmethoden en het aantal deelnemers.

Wat hebben we gevonden?

We vonden 25 onderzoeken waaraan 1532 premature baby's en 691 ouders deelnamen. De grootste studie werd uitgevoerd bij 272 premature baby's en de kleinste bij 17 premature baby's. Er waren studies van over de hele wereld. Ze onderzochten vooral het onmiddellijke effect van muziek en stem tijdens de behandeling en in de minuten na de behandeling. Twee studies wilden wel weten of er een gunstig effect zou zijn op de ontwikkeling op lange termijn na twee jaar. De meeste onderzoeken werden gefinancierd door onderzoeksfondsen van universiteiten, gezondheidsdepartementen en ziekenhuizen of lokale stichtingen die zich focussen op gezondheid. De gerapporteerde muziek- en stembehandelingen varieerden sterk in type, uitvoering, frequentie en duur. Ze werden voornamelijk gekarakteriseerd door kalme, zachte, muzikale kenmerken in slaapliedjesstijl, vaak met de stem van de moeder live of opgenomen. Ze werden gedefinieerd als muziektherapie wanneer ze werden gegeven door een muziektherapeut binnen een therapeutische relatie. Of ze werden gedefinieerd als muziekmedicijn wanneer ze werden gegeven als "medicijn" door medische professionals en professionals in de gezondheidszorg.

Belangrijkste resultaten

Bij prematuren (en hun ouders), vergeleken met standaardzorg zonder muziek- en stembehandelingen:

• Muziek en stem maken geen verschil voor de zuurstofsaturatie (de hoeveelheid zuurstof in het bloed van de baby) tijdens de behandeling (10 onderzoeken met 958 baby's) en maken mogelijk geen verschil na de behandeling (7 onderzoeken met 800 baby's).

• Muziek en stem maken mogelijk geen verschil in de ademhalingsfrequentie (hoe vaak de baby ademt) tijdens de behandeling (7 onderzoeken met 750 baby's) en na de behandeling (5 onderzoeken met 636 baby's).

• Muziek en stem kunnen leiden tot een gunstige verlaging van de hartslag van baby's (11 onderzoeken met 1014 baby's). Dit effect was nog groter en zekerder na de behandeling, wat leidde tot een gemiddelde tot grote gunstige verlaging van de hartslag (5 onderzoeken met 636 baby's).

• We weten niet zeker of de behandeling de langetermijnontwikkeling van baby's na twee jaar beïnvloedt (2 onderzoeken met 69 baby's).

• We zijn onzeker over het mogelijke effect van muziektherapie op angst bij de ouders (4 studies met 97 deelnemers) en op postnatale depressie (2 studies met 67 zuigelingen).

• We zijn erg onzeker over een mogelijk effect op tijdelijke angst bij de ouders (3 onderzoeken met 87 ouders).

• We vonden geen studies die schadelijke effecten van muziek of stem rapporteerden.

Wat zijn de beperkingen van het bewijs?

We zijn ervan overtuigd dat muziek en stem de zuurstofsaturatie (de hoeveelheid zuurstof in het bloed van de baby) tijdens de interventie niet verlagen in vergelijking met standaardzorg. We hebben vertrouwen in onze resultaten van het belangrijke gunstige effect op de hartslag bij premature baby's na de interventie. Er zijn niet genoeg grondige onderzoeken (wel veel kleine onderzoeken met zwakke methodes) om zeker te zijn van de resultaten van alle andere uitkomsten die we hebben beoordeeld bij de baby's en hun ouders. Er is ook nog onduidelijkheid over de uitvoering (live of opname) van muziek en voor welke duur en frequentie muziek het beste werkt.

Hoe up-to-date is dit bewijs?

Het bewijs is up-to-date tot 12 november 2021.