Co to jest choroba Leśniowskiego i Crohna?

Choroba Leśniowskiego i Crohna (ChLC) to przewlekłe zapalenie przewodu pokarmowego, które może występować na całej jego długości, od ust aż do odbytu. Częste objawy tej choroby obejmują ból brzucha, biegunkę i utratę masy ciała. Gdy u pacjentów z ChLC występują objawy, choroba jest określana jako aktywna. Okres, w którym objawy nie występują, nazywany jest remisją.

Co to jest żywienie dojelitowe?

Żywienie dojelitowe to metoda żywienia, w której całe dzienne spożycie kalorii danej osoby jest dostarczane do przewodu pokarmowego. Przykładem może być karmienie przez rurkę nosowo-gastryczną, w którym rurka umocowana w nosie dostarcza dzienne zapotrzebowanie żywieniowe w postaci płynnej. Żywienie dojelitowe może być rodzajem terapii żywieniowej u pacjentów z ChLC. Żywienie dojelitowe można podzielić na diety elementarne i nieelementarne (półelementarne i polimeryczne). Diety elementarne składają się z aminokwasów, a diety nieelementarne z oligopeptydów lub białek pełnowartościowych.

Czym są kortykosteroidy?

Kortykosteroidy są skuteczną terapią w leczeniu aktywnej postaci ChLC. Leki te przyjmowane doustnie mają działanie immunosupresyjne.

Jakich informacji poszukiwali badacze?

Naukowcy badali, czy żywienie dojelitowe częściej prowadzi do remisji choroby u osób z ChLC niż stosowanie steroidów. Co więcej, sprawdzono, czy któryś z typów żywienia dojelitowego (tzn. elementarne lub nieelementarne) częściej powoduje remisję w ChLC.

Co udało się ustalić?

Naukowcy odnaleźli 27 badań (obejmujących 1011 uczestników), które spełniały założone kryteria włączenia do przeglądu. W 11 badaniach obejmujących 378 pacjentów porównano stosowanie diety elementarnej i nieelementarnej pod względem wystąpienia remisji u chorych z ChLC. W 8 badaniach, w których wzięło udział 352 pacjentów, oceniano, które leczenie: żywienie dojelitowe czy leczenie steroidami ma większy wpływ na wystąpienie remisji w ChLC. Naukowcy szczegółowo przeszukali literaturę medyczną do 5 lipca 2017 roku.

Dane naukowe bardzo niskiej jakości sugerują, że steroidy mogą być skuteczniejsze niż żywienie dojelitowe w powodowaniu remisji u dorosłych z aktywną postacią ChLC. Dane naukowe bardzo niskiej jakości sugerują również, że żywienie dojelitowe może być skuteczniejsze niż steroidy w wywoływaniu remisji u dzieci z aktywną ChLC. Nie stwierdzono różnicy pod względem częstości występowania remisji przy diecie elementarnej lub nieelementarnej. Nie zaobserwowano większego odsetka działań niepożądanych w przypadku diety elementarnej w porównaniu z nieelementarną ani w przypadku porównania żywienia dojelitowego i steroidów. Częste objawy niepożądane związane z żywieniem dojelitowym to m.in.: wymioty, biegunka, zgaga oraz gazy jelitowe. Częste skutki uboczne związane ze stosowaniem steroidów to m.in.: trądzik, twarz księżycowa (zmiana owalu twarzy na bardziej okrągłą; przyp. tłum.), osłabienie mięśni, hiperglikemia (podwyższone stężenie cukru we krwi) oraz hipoglikemia (zbyt niskie stężenie cukru we krwi). Pacjenci stosujący żywienie dojelitowe częściej niż osoby leczone steroidami rezygnowali z udziału w badaniu z powodu skutków ubocznych. Najczęstszym powodem rezygnacji z udziału w badaniu była nietolerancja smaku diety żywienia dojelitowego. Żywienie dojelitowe należy rozważyć w przypadku dzieci z ChLC oraz dorosłych pacjentów, którzy są w stanie zaakceptować karmienia przez rurkę nosowo-gastryczną lub gdy skutki uboczne steroidów są niepożądane albo źle tolerowane. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić przewagę kortykosteroidów nad żywieniem dojelitowym u dorosłych. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań, żeby potwierdzić korzyści z żywienia dojelitowego u dzieci. Przemysł farmaceutyczny powinien poświęcić więcej uwagi możliwości opracowania apetycznych preparatów polimerycznych, które są lepiej tolerowane i mogą być dostarczane bez użycia rurki nosowo-gastrycznej, co mogłoby prowadzić do poprawy współpracy pacjentów podczas leczenia.