Najważniejsze informacje

• Zastosowanie dożylnych preparatów immunoglobulin (ang. intravenous immunoglobulin, IVIg; przyp. tłum.) prowadzi do zmniejszenia niepełnosprawności na co najmniej dwa do sześciu tygodni w porównaniu z leczeniem pozorowanym (placebo).
• Stosowanie IVIg we wspomnianym okresie jest prawdopodobnie równie skuteczne jak wymiana osocza i leki steroidowe.
• Jedno z badań wykazało, że efekt uzyskany w wyniku zastosowania dożylnych preparatów immunoglobulin utrzymywał się przez sześć miesięcy. Należy jednak przeprowadzić dalsze badania, aby ustalić, czy korzyści, które wystąpiły w wyniku leczenia IVIg nie ustępują przez dłuższy czas i jakie są długoterminowe skutki uboczne.

Czym jest przewlekła zapalna poliradikuloneuropatia demielinizacyjna?

Przewlekła zapalna demielinizacyjna poliradikuloneuropatia (ang. chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy, CIDP) to choroba, w której dochodzi do zapalenia nerwów prowadząc do paraliżu. Prawdopodobną przyczyną CIDP jest atakowanie własnych nerwów przez organizm.

Jakie są możliwe metody leczenia przewlekłej zapalnej poliradikuloneuropatii demielinizacyjnej?

Aby zapobiec rozwojowi dalszej niepełnosprawności, CIDP zwykle wymaga długotrwałego leczenia. Toczy się dyskusja na temat najlepszego sposobu leczenia. Jednym z nich jest preparat leczniczy zwany immunoglobuliną powstały z oczyszczonych przeciwciał ludzkiej krwi dawcy, a następnie podawany pacjentowi dożylnie przez kroplówkę. Wiadomo, że w leczeniu choroby skuteczne są także leki steroidowe i wymiana osocza (zabieg usuwania i zastępowania osocza krwi).

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy immunoglobulina wykazuje większą skuteczność od placebo (leczenie pozorowane), wymiany osocza lub leków steroidowych w zmniejszeniu niepełnosprawności u osób z CIDP. Naszym celem było również ustalenie, czy stosowanie immunoglobulin wywołało jakiekolwiek niepożądane skutki u tej populacji.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których sprawdzano działanie immunoglobulin w porównaniu z placebo, wymianą osocza lub lekami steroidowymi u osób z CIDP. Następnie porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy naszą pewność, co do uzyskanych wyników na podstawie takich czynników, jak metodyka i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Do przeglądu zakwalifikowano dziewięć badań obejmujących łącznie 372 osób z CIDP. W pięciu badaniach porównywano działanie immunoglobulin z placebo, w jednym porównywano immunoglobulinę z wymianą osocza, a w dwóch kolejnych immunoglobulinę z lekiem steroidowym – prednizolonem. W ostatnim badaniu porównywano immunoglobulinę z innym lekiem steroidowym – metyloprednizolonem.

Najważniejsze wyniki

Dane naukowe z pięciu badań wykazały, że zastosowanie immunoglobulin zwiększa liczbę osób u których nastąpiła istotna poprawa wyników w zakresie niepełnosprawności po dwóch do sześciu tygodniach leczenia w porównaniu z placebo. Na każde cztery osoby poddane leczeniu, jedna odczuwa istotną poprawę. Na podstawie danych naukowych z jednego badania możemy stwierdzić, że wyniki dotyczące niepełnosprawności są prawdopodobnie lepsze u osób leczonych immunoglobuliną w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo po 24 tygodniach leczenia. Ryzyko wystąpienia poważnych skutków niepożądanych w związku ze stosowaniem immunoglobuliny jest prawdopodobnie porównywalne do tego w przypadku leczenia placebo

Wyniki dwóch innych badań wykazały, że preparaty z immunoglobuliną prawdopodobnie nie były skuteczniejsze niż leki steroidowe (prednizolon lub metyloprednizolon) pod względem poprawy niepełnosprawności. Ryzyko wystąpienia ciężkich efektów ubocznych jest prawdopodobnie niewielkie lub żadne zarówno po zastosowaniu immunoglobuliny, jak i prednizolonu; podobnie w przypadku porównania immunoglobulin względem metylopredniozolonu. W przypadku wszystkich metod leczenia, mniej niż jeden na 10 uczestników badań doświadczył ciężkich skutków ubocznych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Jesteśmy przekonani, że zastosowanie immunoglobulin w porównaniu z placebo zwiększa prawdopodobieństwo poprawy wyników pacjenta w zakresie niepełnosprawności po dwóch do sześciu tygodniach leczenia. Do większości pozostałych wyników podchodzimy z umiarkowanym zaufaniem, ponieważ analiza statystyczna sugerowała, że wpływ immunoglobulin może być korzystny lub szkodliwy.

Każde badanie definiowało poprawę na swój własny sposób, a badania wykorzystywały różne skale pomiarowe. Dlatego trudno jest odnieść je do zmian w stanie klinicznym osób z CIDP. Należy przeprowadzić dalsze badania w celu oceny długoterminowych korzyści i szkód związanych ze stosowaniem immunoglobulin w porównaniu z innymi metodami leczenia.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejszy przegląd stanowi aktualizację przeglądu opublikowanego po raz pierwszy w 2002 r. oraz ostatnio zaktualizowanego w 2013 r. Ostatnie wyszukiwanie badań przeprowadziliśmy w marcu 2023 roku.