Wprowadzenie

Choroba niedokrwienna serca (ChNS) jest najczęstszą pojedynczą przyczyną zgonów na świecie. Ponieważ jednak umieralność z powodu ChNS zmniejsza się, to coraz więcej osób żyje z tą chorobą. Mogą one potrzebować wsparcia w leczeniu objawów (takich jak dławica piersiowa, duszność podczas wysiłku fizycznego i zmęczenie) oraz w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia powikłań, np. zawału serca. Rehabilitacja kardiologiczna oparta na wysiłku fizycznym (sam trening fizyczny lub w połączeniu z interwencjami psychologicznymi lub edukacyjnymi) ma na celu poprawę stanu zdrowia i wyników leczenia pacjentów z ChNS.

Charakterystyka badania

Przeszukaliśmy literaturę naukową pod kątem badań z randomizacją (badań eksperymentalnych z losowym przydziałem uczestników do jednej z dwóch lub więcej grup), w których oceniano skuteczność ćwiczeń fizycznych w porównaniu z ich brakiem, u chorych na ChNS niezależnie od wieku. Niniejsze dane są aktualne do września 2020 roku.

Najważniejsze wyniki
Podczas ostatniej aktualizacji przeglądu znaleziono 22 nowe badania (obejmujące 7795 uczestników). Do analizy włączono ogółem 85 badań, w których uczestniczyło 23 430 chorych na ChNS, głównie po przebytym zawale serca oraz po operacji wszczepienia bypassów lub angioplastyce (zabiegu poszerzenia zwężonego albo zablokowanego odcinka tętnicy lub żyły). Trzydzieści osiem (45%) badań dotyczyło wyłącznie ćwiczeń fizycznych, a 47 (55%) interwencji obejmujących ćwiczenia fizyczne i inne elementy. Rodzaj ćwiczeń najczęściej obejmował jazdę na rowerze stacjonarnym, spacery lub trening obwodowy. Dwadzieścia jeden (25%) interwencji przeprowadzono w domach uczestników.

Wnioski z niniejszej aktualizacji są zgodne z poprzednią wersją przeglądu Cochrane (2016) i wskazują na ważne korzyści płynące z rehabilitacji kardiologicznej opartej na wysiłku fizycznym, takie jak zmniejszenie ryzyka zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, zawału serca i hospitalizacji oraz poprawę jakości życia związanej ze zdrowiem, w porównaniu z brakiem aktywności fizycznej. Nieliczne zidentyfikowane dane ekonomiczne wskazują, że rehabilitacja kardiologiczna oparta na wysiłku fizycznym jest opłacalna. Wiele badań zidentyfikowanych w obecnej aktualizacji przeprowadzono w krajach o niskich i średnich dochodach, co zwiększa możliwość uogólnienia naszych wyników na te społeczności, w których częstość występowania ChNS jest duża i nadal się zwiększa.

Jakość danych naukowych
Niedokładne opisy metodologicznych aspektów badań, mimo poprawy w nowszych badaniach, utrudniają ogólną ocenę jakości metodologicznej i ryzyka wystąpienia ewentualnego błędu systematycznego.