Kluczowe informacje

W przeglądzie tym oceniano wszelkie badania dotyczące planowych, niepilnych (nieurazowych) zabiegów chirurgicznych, w których porównywano stosowanie odzyskiwania krwi z niewykonywaniem tej procedury. Ze względu na różnorodność typów operacji, niniejszy przegląd jest bardzo obszerny. Podzieliliśmy dane naukowe ze względu na rodzaj zabiegu, aby pomóc lekarzom i pacjentom w odnalezieniu przydatnych dla nich danych.

Nie ma zbyt wielu danych naukowych na temat chirurgii nowotworowej, kardiochirurgii bez wszczepienia bypassów i chirurgii naczyniowej (na głównych naczyniach krwionośnych).

Większość danych naukowych sugeruje, że może istnieć mniejsze zapotrzebowanie na oddaną krew, gdy stosuje się odzyskiwanie krwi. Istnieją niepewne dane naukowe wskazujące na to, że nie powoduje to żadnych dodatkowych komplikacji w porównaniu ze standardową opieką (nie stwierdzono różnicy między grupami, w których zastosowano autotransfuzję krwi i grupami, w których jej nie zastosowano), co sugeruje, że może być to ogólnie korzystne. Zanim jednak będziemy mogli wyciągnąć jakiekolwiek mocne wnioski potrzebne są dalsze badania, które skupią się na tym, co jeszcze wpływa na dane naukowe.

Co to jest śródoperacyjne odzyskiwanie krwi i dlaczego się je stosuje?

Niektóre osoby poddawane zabiegom chirurgicznym wymagają przetoczenia krwi, aby zrekompensować utratę krwi podczas zabiegu. Przetoczenie krwi to rutynowa procedura medyczna, podczas której pacjent otrzymuje krew przez cienki dren wprowadzony do żyły, zazwyczaj w ramieniu. Często krew użyta do transfuzji została oddana przez ochotnika. Przetoczenie krwi może ratować życie, ale może także zwiększyć ryzyko powikłań po operacji i jeśli to możliwe, należy go unikać. Szpitale szukają sposobów na zmniejszenie zapotrzebowania w krew poprzez (1) zmniejszenie objętości utraconej krwi i (2) przywrócenie pacjentowi utraconej krwi poprzez przetoczenie krwi wynaczynionej śródoperacyjnie (ang. cell salvage).

Przetoczenie krwi wynaczynionej śródoperacyjnie lub autotransfuzja krwi polega na odzyskaniu wynaczynionej krwi z pola operacyjnego, która może zostać przetoczona tej samej osobie w trakcie operacji lub po jej zakończeniu, w zależności od potrzeb. Jest to krew, która w przeciwnym razie zostałaby wyrzucona.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy (1) zastosowanie odzyskiwania krwi zmniejsza potrzebę przetoczenia krwi od dawcy oraz (2) czy jeśli pacjenci nadal potrzebują przetoczenia, zmniejsza to objętość krwi, której potrzebują. Chcieliśmy również sprawdzić, czy u osób, u których zastosowano autotransfuzję krwi, występuje więcej powikłań niż u osób, u których jej nie wykonano.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których porównywano zastosowanie odzyskiwania krwi z niestosowaniem tej procedury (standardowa opieka) u dorosłych poddawanych operacjom planowym, tj. operacjom planowanym z wyprzedzeniem, które nie były konieczne w trybie pilnym z powodu urazu. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy ich wiarygodność, opierając się na czynnikach takich jak metodologia i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 106 badań z udziałem 14 528 uczestników z 24 krajów, opublikowanych w latach 1978–2021. Badania dotyczyły różnych rodzajów operacji.

Głównie wyniki

Nowotwory: 2 badania (79 uczestników)

Niejednoznaczne dane naukowe oznaczają, że nie jesteśmy pewni wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Chirurgia naczyniowa (głównych naczyń krwionośnych): 6 badań (384 uczestników)

Niejednoznaczne dane naukowe oznaczają, że nie jesteśmy pewni wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Układ sercowo-naczyniowy (kardiochirurgia bez bypassów): 6 badań (372 uczestników)

Zastosowanie odzyskiwania krwi prawdopodobnie zmniejsza ryzyko konieczności przetoczenia obcej krwi. W przypadku innych wyników nie mamy pewności co do wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Układ sercowo-naczyniowy (kardiochirurgia z bypassami): 29 badań (2936 uczestników)

Zastosowanie odzyskiwania krwi prawdopodobnie zmniejsza ryzyko konieczności przetoczenia obcej krwi. W przypadku innych wyników nie mamy pewności co do wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Położnictwo (cesarskie cięcie): 1 badanie (1356 uczestniczek)

Nierozstrzygające dane naukowe sugerują, że prawdopodobnie nie ma różnicy pod względem ryzyka konieczności przeprowadzenia przetoczenia krwi, obok silnych danych naukowych, sugerujących, że procedura odzyskiwania krwi nie wpływa na średnią objętość przetaczanej krwi potrzebną pacjentowi.

Tylko operacja wymiany stawu biodrowego: 17 badań (2055 uczestników)

Niejednoznaczne dane naukowe oznaczają, że nie jesteśmy pewni wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Tylko operacja wymiany stawu kolanowego: 26 badań (2568 uczestników)

Niejednoznaczne dane naukowe oznaczają, że nie jesteśmy pewni wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Tylko chirurgia kręgosłupa: 6 badań (404 uczestników)

Zastosowanie odzyskiwania krwi prawdopodobnie zmniejsza ryzyko konieczności przetoczenia obcej krwi. W przypadku innych wyników nie mamy pewności co do wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Operacje stawu biodrowego, kolanowego i kręgosłupa: 14 badań z randomizacją (4374 uczestników)

Niejednoznaczne dane naukowe oznaczają, że nie jesteśmy pewni wpływu stosowania odzyskiwania krwi.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy niewielkie zaufanie do danych naukowych dotyczących niektórych wyników i nie mamy pewności co do danych naukowych dotyczących innych. Wynika to z faktu, że możliwe jest, że osoby biorące udział w badaniach były świadome tego, jakie leczenie otrzymują, a niektóre z badań były małe.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane naukowe są aktualne do stycznia 2023 r. i rozszerzają oraz aktualizują dane naukowe przedstawione w poprzednim przeglądzie (z 2010 r.).