Wprowadzenie

Encefalopatia wątrobowa to dysfunkcja mózgu związaną z chorobą wątroby. Marskość wątroby, w której blizny (zwłóknienia) zastępują normalną tkankę wątroby jest najczęstszą przyczyną encefalopatii wątrobowej. Nasilenie objawów waha się od drobnych symptomów aż do śpiączki. Niewielkie zmiany są opisywane jako minimalna encefalopatia wątrobowa. Jawna encefalopatia wątrobowa odpowiada cięższym stanom z manifestacją kliniczną obejmującą zmiany na poziomie świadomości lub zaburzenia neuropsychiatryczne. U wielu osób z marskością wątroby stwierdza się niedobory aminokwasów, które stanowią budulec białek. Aminokwasy posiadające łańcuch boczny (odgałęzienie) są znane jako aminokwasy rozgałęzione ( ang. branched-chain amino acids; BCAA). BCAA odgrywają istotną rolę w budowie mięśni i sygnalizacji chemicznej na poziomie mózgu. Efekty ich stosowania mogą być korzystne u osób z encefalopatią wątrobową.

Charakterystyka badań

Zidentyfikowaliśmy 16 badań klinicznych z randomizacją (badania, w których uczestnicy są przydzielani losowo do grup różnego leczenia) obejmujących łącznie 827 uczestników. Osoby te miały stwierdzoną marskość wątroby na podłożu alkoholowej choroby wątroby lub wirusowego zapalenia wątroby (zapalenie wątroby spowodowane wirusem). Badania porównywały BCAA z placebo (leczenie pozorowane), brakiem interwencji, dietami, laktulozą (płynny cukier często stosowany w leczeniu zaparcia) lub neomycyną (antybiotyk). Dane są aktualne do października 2014 r.

Główne wyniki

W analizie nie wykazano wpływu BCAA na umieralność, ale ich stosowanie miało korzystny wpływ na objawy encefalopatii wątrobowej. BCAA nie zwiększały ryzyka poważnych działań niepożądanych, ale przyjmowanie ich wiązało się z nudnościami i biegunką. Gdy z analizy wyłączono badania, w których w grupach kontrolnych stosowano laktulozę lub neomycynę, BCAA miały korzystny wpływ na encefalopatię wątrobową. Gdy analizowano badania obejmujące również laktulozę lub neomycynę jako leczenia kontrolne nie stwierdziliśmy ani korzystnego, ani szkodliwego wpływu BCAA.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość danych naukowych aby oszacować czynniki, które mogą prowadzić do błędów w ocenie skutków interwencji. Stwierdziliśmy, że dane naukowe wykorzystywane w analizach dotyczących efektu BCAA w encefalopatii wątrobowej są wysokiej jakości. Dysponowaliśmy danymi naukowymi o umiarkowanej lub niskiej jakości w odniesieniu do pozostałych analiz, ponieważ liczba uczestników w badaniach była zbyt mała, a ryzyko błędu systematycznego było niejasne lub wysokie.