Kluczowe informacje

• Duży stopień ucisku może być bardziej skuteczny w zapobieganiu nawrotom owrzodzeń niż mniejszy lub jego niestosowanie.
• W dłuższej perspektywie czasu pacjenci mogą być bardziej skłonni do dalszego używania pończoch o mniejszym stopniu ucisku.

Czym są owrzodzenia żył kończyn dolnych?

Owrzodzenia żylne nóg charakteryzuje występowanie przewlekłych owrzodzeń na nogach u osób cierpiących na choroby żył. Mogą one być spowodowane zablokowaniem lub spowolnieniem przepływu krwi w naczyniach, które przenoszą krew z nóg do serca.

Jak leczy się owrzodzenia żylne?

Ucisk za pomocą bandaży lub wyrobów pończoszniczych (pończochy, skarpety, rajstopy) może pomóc w leczeniu większości owrzodzeń żylnych. Jednak owrzodzenia żylne nóg mogą powrócić (nawrócić) po ich wyleczeniu lub mogą pojawić się nowe owrzodzenia w innym miejscu. Dalsze stosowanie terapii uciskowej po wyleczeniu może zmniejszyć ryzyko nawrotu owrzodzeń.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy się dowiedzieć:

• czy kompresja zapobiega nawrotom owrzodzeń żylnych w dowolnym miejscu na leczonej nodze;
• jakie są najlepsze stopnie, rodzaje lub marki kompresji w zapobieganiu nawrotom owrzodzeń;
• czy pacjenci rzeczywiście dostosowują się do stosowania kompresji w dłuższej perspektywie czasu; oraz
• czy terapia uciskowa ma niepożądane skutki.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których oceniano kompresję w zapobieganiu nawrotom owrzodzeń żylnych. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy zaufanie względem otrzymanych danych naukowych w oparciu o takie czynniki, jak metodyka badań i liczebność badanej grupy.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 8 kwalifikujących się badań, które objęły 1995 osób z wyleczonymi owrzodzeniami żylnymi. Większość uczestników stanowiły kobiety, a średnia wieku wahała się od 58 do 78 lat. Najkrótsze badanie trwało 6 miesięcy, a w najdłuższym oceniano efekty kompresji przez 10 lat. W badaniach stosowano różne stopnie ucisku (brytyjska klasa 2, brytyjska klasa 3, europejska klasa 1, europejska klasa 2, europejska klasa 3) oraz niestosowanie kompresji. W żadnym badaniu nie porównywano różnych długości ucisku (np. poniżej kolana w porównaniu z powyżej kolana).

Głównie wyniki

Europejskie pończochy uciskowe klasy 3 mogą zmniejszać prawdopodobieństwo nawrotu owrzodzenia w porównaniu z niestosowaniem ucisku. Na każde 1000 osób stosujących europejskie pończochy uciskowe klasy 3, u 210 może wystąpić nawrót owrzodzenia, w porównaniu z 457 na każde 1000 osób, które nie stosują żadnego ucisku.

Może istnieć niewielka lub żadna różnica w ryzyku nawrotu owrzodzenia w przypadku stosowania pończoch uciskowych europejskiej klasy 1 w porównaniu z pończochami uciskowymi europejskiej klasy 2.

Wyroby pończosznicze uciskowe brytyjskiej klasy 3 mogą być lepsze w zapobieganiu nawrotom owrzodzeń niż wyroby pończosznicze uciskowe brytyjskiej klasy 2. Na każde 1000 osób stosujących wyroby pończosznicze uciskowe brytyjskiej klasy 3, u 342 może wystąpić nawrót owrzodzenia, w porównaniu z 530 na każde 1000 osób stosujących wyroby pończosznicze uciskowe brytyjskiej klasy 2. Jednak osoby stosujące wyroby pończosznicze klasy 3 mogą być bardziej skłonne do przerwania leczenia w porównaniu z osobami stosującymi wyroby pończosznicze klasy 2 (215 na 1000 osób stosujących wyroby pończosznicze klasy 3 w porównaniu z 148 na 1000 osób stosujących wyroby pończosznicze klasy 2).

Różnica między dwoma różnymi markami brytyjskich pończoch uciskowych klasy 2 (Scholl i Medi) pod względem ryzyka nawrotu owrzodzenia i prawdopodobieństwa przerwania leczenia może być niewielka lub żadna.

Nie znaleźliśmy informacji na temat czasu trwania epizodów nawrotu, ryzyka rozwoju owrzodzeń w drugiej nodze, czasu podczas badania, w którym uczestnicy nie mieli owrzodzeń, poziomu komfortu lub niepożądanych skutków terapii uciskowej.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Mamy niewielkie zaufanie do danych naukowych, ponieważ uczestnicy większości badań wiedzieli, jakie leczenie otrzymują, ponieważ istniały znaczne różnice w czasie trwania badań, a niektóre badania obejmowały niewiele osób.

Na ile aktualne są powyższe dane?

Dane naukowe zawarte w niniejszym przeglądzie są aktualne do sierpnia 2023 roku.