Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych, by ocenić efekty dodatkowej terapii psychologicznej (terapii rozmową) do standardowego leczenia u osób z chorobą wieńcową (ChW; zwężenie tętnic dostarczających tlen i składniki odżywcze do serca) w porównaniu z osobami otrzymującymi tylko standardowe leczenie. Wyizolowaliśmy dane dotyczące częstości zgonów (z jakiejkolwiek przyczyny lub z przyczyn sercowych), zawałów serca, konieczności przeprowadzenia rewaskularyzacji chirurgicznej (operacja przywracająca przepływ krwi w naczyniach odżywiających serce) oraz poziomu depresji, lęku i stresu.

Wprowadzenie

Zawał serca i operacja chirurgiczna serca mogą być traumatycznym przeżyciem oraz wywoływać u niektórych osób problemy natury psychologicznej. Z kolei pewne cechy osobowości lub właściwości psychiczne mają związek z rozwojem i nasileniem dolegliwości ze strony serca. Czasami pacjentom oferowane jest psychologiczne leczenie depresji, lęku lub stresu jako osobna terapia lub jako część programu rehabilitacji. Zbadaliśmy, czy istnieją korzyści z zapewnienia terapii psychologicznej w połączeniu ze standardową opieką u osób z ChW. Wybraliśmy jedynie te badania, w których stan chorych oceniano przez przynajmniej 6 miesięcy.

Wyszukiwanie badań

To jest trzecia aktualizacja tego przeglądu (wcześniejsze wersje powstały w roku 2004 i 2011 roku). Zebrane dane są aktualne do kwietnia 2016 r.

Opis badań

Do przeglądu włączyliśmy 35 badań z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej badanych grup) obejmujących łącznie 10 703 uczestników. Większość uczestników stanowili mężczyźni (77%), osoby te miały ostatnio przebyty zawał serca lub operację rewaskularyzacji. W analizowanych badaniach okres obserwacji pacjentów wynosił od 6 miesięcy do 10,7 lat, a najczęściej było to 12 miesięcy. W 10 badaniach pozyskiwano jedynie osoby z ChW i rozpoznanym zaburzeniem psychicznym (najczęściej depresją), w 11 rekrutowano osoby z różnymi poziomami psychopatologii, w 3 badaniach wykluczono osoby z zaburzeniami psychicznymi, a w 11 nie podano informacji na temat stanu psychicznego uczestników.

Źródła finansowania badań

W 13 badaniach nie podano źródeł finansowania. Siedem badań było finansowanych z funduszy państwowych, sześć przez organizacje dobroczynne, a kolejne sześć z obu tych źródeł. W 2 badaniach zadeklarowano finansowanie z firm prywatnych obok funduszy państwowych i z organizacji dobroczynnych, a jedno badanie finansowano ze środków uniwersyteckich.

Główne wyniki

Interwencje psychologiczne nie zmniejszyły śmiertelności (z jakiejkolwiek przyczyny) ani ryzyka operacji kardiochirurgicznej lub kolejnego zawału serca. Interwencje psychologiczne zmniejszyły natomiast ryzyko śmierci z przyczyn sercowych oraz nasilenie objawów związanych z depresją, lekiem i stresem ocenione przez pacjentów.

Jakość danych

Istnieje znaczna niepewność co do uzyskanych wyników, ponieważ jakość danych naukowych była niska (dla oceny zgonu z przyczyn sercowych, zawału serca niezakończonego zgonem, depresji i lęku) albo bardzo niska (dla oceny stresu), poza ryzykiem zgonu (z dowolnej przyczyny) i ryzykiem operacji kardiochirurgicznej, w przypadku których jakość danych była umiarkowana.