Główny wniosek: istniejące dane naukowe sugerują korzyści ze stosowania makrolidów, w porównaniu z placebo, w zakresie zmniejszenia liczby zaostrzeń wymagających hospitalizacji i ciężkich zaostrzeń (zdefiniowanych jako zaostrzenia wymagające wizyty na oddziale ratunkowym/leczenia glikokortykosteroidami [GKS] ogólnoustrojowo). Wpływ stosowania makrolidów na inne istotne wyniki kliniczne, takie jak nasilenie objawów i czynność płuc, jest nadal niejasny.

Wprowadzenie

Astma jest przewlekłą chorobą, w której stan zapalny dróg oddechowych prowadzi do kaszlu, świszczącego oddechu oraz problemów z oddychaniem. Prawdopodobnie istnieją różne przyczyny tego stanu zapalnego i jego utrzymywania się, które mogą wymagać różnych metod leczenia. Zakażenie obejmujące płuca może być jedną z przyczyn choroby, a makrolidy są rodzajem antybiotyku, który można stosować długoterminowo jako sposób na zmniejszenie nasilenia objawów u tych chorych.

Jak odpowiedzieliśmy na postawione pytanie

Poszukiwaliśmy badań obejmujących dorosłych lub dzieci chorych na astmę, którzy otrzymywali makrolidy albo placebo (leczenie pozorowane) przez ≥4 tygodnie, żeby sprawdzić czy podawanie makrolidów wiązało się ze zmniejszeniem nasilenia objawów oraz czy sprawiły one, że chorzy byli mniej narażeni na wystąpienie napadu astmy, często określanego jako „zaostrzenie”. Ostatniego wyszukiwania badań dokonaliśmy w marcu 2021 r. Po odnalezieniu wszystkich istotnych badań, zebraliśmy z nich informacje na temat napadów astmy wymagających przyjęcia do szpitala, napadów astmy wymagających leczenia GKS doustnie, nasilenia objawów, kontroli astmy, jakości życia, różnych metod pomiaru czynności płuc, potrzeby doraźnego stosowania inhalatorów, poważnych działań niepożądanych oraz pomiarów aktywności astmy za pomocą badań krwi i plwociny (śluzu).

Czego się dowiedzieliśmy?

Zidentyfikowaliśmy 25 badań, w tym 2 nowe, które opublikowano od czasu ostatniego wyszukiwania przeprowadzonego w 2015 r. Łącznie prawie 2000 chorych otrzymało makrolidy albo placebo. Wystąpiło wiele problemów w sposobie opisywania badań i jakości raportowania danych, co sprawiło, że uznaliśmy ogólnie dane naukowe za niskiej jakości, podważając nasze zaufanie do większości wyników. Badania bardzo różniły się pomiędzy sobą, na przykład stopniem ciężkości astmy, rodzajem podawanych makrolidów oraz długością okresu leczenia.

W naszym przeglądzie wykazano, że stosowanie makrolidów było lepsze niż placebo pod względem zmniejszania liczby zaostrzeń i może przynosić korzyści niektórym chorym w zakresie poprawy objawów choroby, kontroli astmy, jakości życia w astmie i niektórych pomiarów czynności płuc, ale nie ma pewności, jak duże są te korzyści i kto je odniesie. Opierając się na wynikach jednego dobrze przeprowadzonego badania stwierdzono, że makrolid azytromycyna może przynosić pewne korzyści u chorych z ciężką astmą, ale ogólnie wyniki tego przeglądu nie potwierdzają stosowania makrolidów w przypadku astmy o dowolnym stopniu lub nasileniu. Nie zgłaszano poważnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem makrolidów, jednak w 16 badaniach nie wypowiedziano się czy jakiekolwiek z nich wystąpiły.