Pytanie badawcze

Badacze oceniali dane naukowe dotyczące skuteczności i bezpieczeństwa stosowania metforminy i innych leków, które zwiększają wrażliwość na insulinę, w celu wywołania owulacji u kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS). Danymi, które nas interesowały były współczynnik żywych urodzeń, działania niepożądane i inne wyniki reprodukcyjne oraz metaboliczne.

Wprowadzenie

Kobiety z PCOS zwykle cierpią na brak miesiączek lub rzadkie miesiączki z powodu braku owulacji, co może prowadzić do niepłodności. Kobiety te są również narażone na rozwój chorób metabolicznych, takich jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze i podwyższone stężenie cholesterolu we krwi. Uważa się, że podwyższony poziom insuliny odgrywa rolę w PCOS i jest on wyższy u osób z otyłością. Lekami zwiększającymi wrażliwość na insulinę, które uwzględniono w tym przeglądzie, są metformina, rosiglitazon, pioglitazon i d-chiro-inozytol.

Charakterystyka badań

Poszukiwania badań zakończyliśmy 12 stycznia 2017 roku. W niniejszym przeglądzie przeanalizowaliśmy łącznie 48 badań z randomizacją (obejmujących w sumie 4451 kobiet). Obecna aktualizacja przeglądu zawiera dodatkowych pięć badań, z których wszystkie oceniały zastosowanie metforminy u kobiet z PCOS. Badania porównywały leki uwrażliwiające na insulinę z placebo, niestosowaniem leczenia lub lekiem wywołującym owulację, cytrynianem klomifenu.

Kluczowe wyniki

Nasz uaktualniony przegląd wskazuje, że metformina może być korzystna w zwiększaniu szansy na żywe urodzenie dziecka zarówno w porównaniu z niestosowaniem leczenia, jak i z placebo. W świetle dostępnych danych nie jest jasne, który z leków - metformina czy cytrynian klomifenu - wykazuje przewagę w odniesieniu do wskaźnika żywych urodzeń, jednak liczba ciąż i owulacji jest większa w wyniku zastosowania cytrynianu klomifenu, a kobiety go przyjmujące mają mniej działań niepożądanych. Chociaż jest możliwe, że wskaźnik masy ciała (BMI) pacjentki może wpływać na to, jakie leczenie przyniesie jej największe korzyści, jednak aby to ustalić konieczne są dalsze badania. Wydaje się, że metformina nie zwiększała ryzyka poronienia u kobiet.

Ograniczona poprawa we wskaźnikach metabolicznych przy leczeniu metforminą podkreśla konieczność zmniejszenia masy ciała i poprawy stylu życia, szczególnie u kobiet z nadwagą i zespołem policystycznych jajników.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych wahała się między bardzo niską, a umiarkowaną. Głównymi ograniczeniami były ryzyko błędu systematycznego (związane z niekompletnymi danymi na temat metodologii i uzyskanych wyników), a także brak precyzji oraz niespójność wyników.