Podsumowanie

Nie ustalono jeszcze korzyści i szkód związanych z dodaniem ketaminy do silnych leków przeciwbólowych, takich jak morfina, w celu łagodzenia bólu nowotworowego. Duże dawki ketaminy wydają się być nieskuteczne i mogą wiązać się z poważnymi działaniami niepożądanymi.

Wprowadzenie

Niniejszy przegląd stanowi drugą aktualizację przeglądu opublikowanego w 2003 oraz jego aktualizacji w 2012 roku.

Leki morfinopodobne (opioidy) często przepisuje się w leczeniu umiarkowanego i silnego bólu nowotworowego, jednak w niektórych przypadkach są one nieskuteczne. Ketamina, środek znieczulający, stosowana jet w małych dawkach w opiece paliatywnej w celu poprawy działania przeciwbólowego przy braku skuteczności samych opioidów.

Charakterystyka badania

W grudniu 2016 r. i styczniu 2017 r. poszukiwaliśmy badań klinicznych dotyczących stosowania ketaminy jako leku uzupełniającego terapię opioidami w bólu nowotworowym.

Odnaleźliśmy jedno nowe badanie, łącznie z dwoma badaniami włączonymi w pierwotnym przeglądzie. Analizowane 3 badania były bardzo zróżnicowane, stosowano w nich różne dawki ketaminy, odmienne drogi podania oraz odmienny czas trwania leczenia, przez co połączenie ich wyników nie było możliwe.

Główne wyniki

Dwa mniejsze badania raportowały, że dodanie ketaminy do leczenia morfiną zmniejszało intensywność bólu oraz potrzebę stosowania morfiny. W trzecim badaniu, w którym stosowano duże dawki ketaminy stwierdzono brak korzyści z dodania ketaminy do różnych leków opioidowych. Zwiększone dawki ketaminy u niektórych pacjentów skutkowały wystąpieniem działań niepożądanych (np. halucynacje). Badanie, w którym analizowano duże dawki ketaminy raportowało dwa poważne działania niepożądane, które mogły być związane ze stosowaniem tego leku. Mimo, że w dwóch z trzech badań wykazano zmniejszenie bólu, w przypadku tak małych badań może to być wynikiem przypadku.

Jakość danych naukowych

Oceniliśmy jakość danych naukowych pochodzących z włączonych badań używając czterech poziomów jakości: bardzo niska, niska, umiarkowana lub wysoka. Bardzo niska jakość danych naukowych oznacza, że otrzymane wyniki są bardzo niepewne. Wysoka jakość danych naukowych oznacza, że możemy być bardzo pewni otrzymanych wyników. Dane naukowe pochodzące z włączonych badań były bardzo niskiej jakości. Stwierdzono problemy związane z metodologią w niektórych z ich, a przedstawione dane były niewystarczające, aby odpowiedzieć na niektóre części naszego pytania badawczego.