Najważniejsze informacje
Niechirurgiczne i chirurgiczne leczenie ortodontyczne w dzieciństwie może poprawić zgryz i ustawienie szczęki. Nie wiemy, jak długo utrzymują się te efekty.
Dalsze badania należy prowadzić długoterminowo, by umożliwić ocenę, czy leczenie w dzieciństwie zapobiega konieczności operacji szczęki w wieku dorosłym.
Co to jest przodozgryz?
Uwypuklenie dolnych przednich zębów (przodozgryz) może wynikać z nadmiernie cofniętej górnej szczęki, zbyt wysuniętej do przodu dolnej szczęki (żuchwy), przechylenia górnych przednich zębów do tyłu, przechylenia dolnych przednich zębów do przodu lub z kombinacji tych czynników. Przodozgryz może być przedmiotem złośliwych uwag i powodować trudności w jedzeniu, a także problemy ze stawami szczękowymi.
Jak się leczy to schorzenie?
Leczenie ortodontyczne przodozgryzu obejmuje aparaty ortodontyczne zakładane wewnątrz lub na zewnątrz jamy ustnej, mocowane do zębów albo aparaty ortodontyczne zakładane wokół głowy. Aparat ortodontyczny mobilizuje górną szczękę i górne zęby do przesuwania się w przód i w dół lub ogranicza wzrost dolnej szczęki, lub oddziałuje na jedno i drugie jednocześnie.
Jaki był cel tego badania?
Celem niniejszego przeglądu, który jest aktualizacją przeglądu opublikowanego w 2013 r., było ustalenie efektów leczenia ortodontycznego przodozgryzu u dzieci i młodzieży.
Co zrobiliśmy?
Poszukiwaliśmy badań, w których porównywano jeden rodzaj aparatu ortodontycznego korygującego przodozgryz z innym rodzajem aparatu lub z niestosowaniem leczenia. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań i oceniliśmy zaufanie względem otrzymanych danych naukowych w oparciu o takie kryteria, jak metodyka badań i liczebność badanej grupy.
Czego się dowiedzieliśmy?
Znaleźliśmy 29 badań obejmujących 1169 dzieci w wieku od 5 do 13 lat w momencie rozpoczęcia leczenia. Większość badań trwała od 5 do 18 miesięcy i oceniano w nich rezultaty na końcu leczenia. Tylko w jednym badaniu oceniano efekty po zakończeniu leczenia. W badaniach wykorzystano szeroką gamę aparatów ortodontycznych, w tym wymienione poniżej rodzaje.
Maska twarzowa Maska twarzowa spoczywa na czole i podbródku i jest połączona z górnymi zębami za pomocą aparatu rozszerzającego – który poszerza górną szczękę, aby stworzyć więcej miejsca lub skorygować problemy ze zgryzem – za pomocą elastycznych pasków zakładanych przez użytkownika. Siła ta powoduje ruch górnych zębów i szczęki do przodu i w dół.
Czepiec z procą bródkową Czepiec spoczywa na podbródku z paskiem z tyłu głowy, aby ograniczyć wzrost żuchwy.
Ruchomy aparat ortodontyczny Aparat rozprężny jest umieszczany na górnych zębach. Elastyczne paski zakładane przez użytkownika, biegną od niego do przezroczystej, zdejmowanej osłony dziąseł na dolnych zębach. Siła ta ciągnie górne zęby do przodu i w dół, a dolne zęby do tyłu.
Aparat ortodontyczny Twin Block z nakładkami wargowymi i aparatem rozporowym Górny i dolny zdejmowany aparat ortodontyczny ze śrubą rozporową w górnym aparacie ortodontycznym, plastikowymi nakładkami na zęby boczne ustawionymi pod kątem, aby utrzymać dolną szczękę z tyłu, oraz plastikowymi nakładkami utrzymującymi górną wargę z dala od zębów.
Stały łuk trakcyjny Tandem Zaczepy są przymocowane do górnych i dolnych zębów. Górne mocowanie ma haczyk z każdej ze stron. Metalowy pręt jest umieszczany w dolnym mocowaniu, które znajduje się przed dolnymi zębami. Elastyczna opaska jest umieszczana po każdej stronie, aby pociągnąć górną szczękę do przodu i dolną szczękę do tyłu.
Minipłytki chirurgiczne Metalowe płytki przymocowane do kości za pomocą miniśrub umieszcza się pod dziąsłami operacyjnie. Posiadają one widoczny haczyk, z którego elastyczne opaski są umieszczane przez użytkownika między górną i dolną szczęką lub do maski na twarz.
Główne wyniki
Analizując badania łącznie stwierdziliśmy, że niechirurgiczne leczenie ortodontyczne i chirurgiczne leczenie ortodontyczne za pomocą minipłytek może znacznie poprawić zgryz i relacje między szczękami bezpośrednio po zakończeniu leczenia.
Tylko jedno badanie, w którym oceniano maskę twarzową, dotyczyło długoterminowych skutków stosowania aparatów ortodontycznych. Poprawę zgryzu i pozycji żuchwy zaobserwowano po 3 latach, ale wydaje się, że efekt ten przestał być widoczny po 6 latach. Niemniej jednak ortodonci ocenili, że dzieci, które otrzymały leczenie maską twarzową rzadziej wymagały operacji szczęki w wieku dorosłym niż te, które nie zostały poddane temu leczeniu. Potrzeba więcej długoterminowych badań, aby dowiedzieć się, jak długo utrzymują się korzyści z leczenia ortodontycznego.
Połączyliśmy wyniki badań, w których porównywano leczenie maską twarzową z innymi metodami leczenia. Inne interwencje nie były lepsze od maski, ale dane były bardzo zróżnicowane, więc nie możemy wyciągnąć wiarygodnych wniosków.
Zabezpieczenie masek twarzowych za pomocą minipłytek chirurgicznych może nie być korzystne, ale dane naukowe są niepewne i konieczne są dalsze badania.
Korzystanie z maski twarzowej bez urządzenia rozprężającego może działać równie dobrze, jak z urządzeniem rozprężającym. Naprzemienne rozszerzanie i zwężanie może nie różnić się od samego rozszerzania. Dane naukowe dotyczące różnych wersji maski na twarz są jednak niepewne. Konieczne są dalsze badania w celu określenia optymalnej terapii maską na twarz.
Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?
Badania były niewielkie i wszyscy uczestnicy wiedzieli, jakie leczenie ortodontyczne otrzymywały dzieci. Jakość danych naukowych była zróżnicowana – od bardzo niskiej do umiarkowanej. Wiemy, że niechirurgiczne i chirurgiczne leczenie ortodontyczne w dzieciństwie może skutecznie leczyć wady zgryzu, ale czas trwania odniesionych początkowo korzyści jest niepewny. Nie ma również pewności, czy jedno leczenie ortodontyczne jest bardziej skuteczne niż inne.
Jak aktualne są te dane naukowe?
Dane są aktualne do stycznia 2023 r.
Tłumaczenie: Małgorzata Maraj; Redakcja: Karolina Moćko