Wprowadzenie

U więcej niż 1 na 5 pacjentek z rakiem piersi rozwinie się obrzęk limfatyczny związany z rakiem piersi (ang. breast cancer-related lymphedema, BCRL). BCRL to obrzęk, który może wystąpić w ramieniu, piersi lub ścianie klatki piersiowej w wyniku operacji raka piersi i/lub radioterapii. BCRL może negatywnie wpływać na komfort, funkcjonowanie i jakość życia.

Manualny drenaż limfatyczny (ang. manual lymphatic drainage, MLD) to terapia praktyczna, która jest powszechnie stosowana w przypadku BCRL i często jako część kompleksowej terapii obkurczającej (ang. complex decongestive therapy, CDT). CDT składa się z MLD, bandażowania uciskowego, ćwiczeń redukujących limfę (ang. lymph-reducing exercises, LRE) i pielęgnacji skóry.

Pytania badawcze

Czy MLD jest bezpieczny i skuteczny w leczeniu BCRL?

Charakterystyka badań

Znaleźliśmy 6 badań opublikowanych do maja 2013 roku, w których łącznie wzięło udział 208 uczestniczek.

Kluczowe wyniki

Kiedy kobiety leczono za pomocą intensywnego bandażowania uciskowego, obrzęk zmniejszył się o około 30% do 37%. Po dodaniu MLD do intensywnego bandażowania uciskowego obrzęk zmniejszył się o kolejne 7,11%. Zatem dodanie MLD do bandażowania uciskowego może przynieść korzyści.

Dokładniejsze zbadanie tego odkrycia wykazało, że to istotne zmniejszenie obrzęku zaobserwowano u kobiet z obrzękiem limfatycznym o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego, w porównaniu z kobietami z obrzękiem limfatycznym o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego. Tak więc nasze wyniki sugerują, że kobiety z BCRL o nasileniu łagodnym do umiarkowanego są tymi, które mogą odnieść korzyści z dodania MLD do intensywnego bandażowania uciskowego. Wyniki te wymagają jednak potwierdzenia w dalszych badaniach.

Gdy kobiety otrzymały standardową elastyczną opaskę uciskową łącznie z MLD i porównano je z kobietami, które otrzymały standardową opaskę uciskową łącznie z leczeniem innym niż MLD, wyniki były mieszane (czasami na korzyść MLD, a czasami nie faworyzowały żadnego z tych zabiegów).

Wyniki 1-rocznej obserwacji sugerują, że po zmniejszeniu obrzęku u uczestniczek prawdopodobnie efekt utrzymywał się, jeśli nadal korzystały z wykonanej na zamówienie opaski uciskowej.

MLD jest bezpieczny i dobrze tolerowany.

Wyniki dotyczące funkcji (zakresu ruchu) były sprzeczne, przy czym jedno badanie kliniczne wykazało korzyści, a inne nie. W 2 badaniach oceniano jakość życia, ale żadne z nich nie przedstawiło wyników leczenia w porównaniu z grupą kontrolną, więc są one niejednoznaczne.

W żadnym z badań nie oceniano kosztów opieki.

Jakość danych naukowych

Badania były niewielkie i obejmowały od 24 do 45 uczestniczek. W większości badań wydawało się, że randomizacja została przeprowadzona prawidłowo. Jednak w 4 badaniach osoba mierząca obrzęk wiedziała, jakie leczenie otrzymywały uczestniczki, co mogło wprowadzić błąd systematyczny do wyników (tj. wypaczyć wyniki - przyp. tłum.).