Pytanie badawcze
Czy stosowanie ibuprofenu w porównaniu z indometacyną, innymi inhibitorami cyklooksygenazy, placebo, czy też brakiem interwencji w celu zamknięcia przetrwałego przewodu tętniczego (PDA) jest bezpieczne i skuteczne w zakresie poprawy szybkości zamykania przewodu i innych istotnych wyników leczenia u wcześniaków i/lub noworodków z niską masą urodzeniową?
Wprowadzenie
Przetrwały przewód tętniczy jest częstym powikłaniem, które występuje u dzieci przedwcześnie urodzonych (wcześniaków) lub o bardzo małej masie urodzeniowej. PDA to drożne naczynie krwionośne, którym krew płynie z płuc do całego ciała (w trakcie życia płodowego; przyp.tłum.). Po urodzeniu powinno dojść do jego zamknięcia, ale czasami pozostaje on otwarty z powodu niedojrzałości noworodka. PDA może prowadzić do zagrażających życiu powikłań. Najczęściej stosowaną metodą leczenia PDA jest podanie indometacyny - leku, który skutecznie zamyka PDA u większości dzieci, ale jego stosowanie może wiązać się z poważnymi działaniami niepożądanymi, takimi jak ograniczenie przepływu krwi do poszczególnych narządów. Kolejną możliwością jest zastosowanie innego leku - ibuprofenu.
Charakterystyka badań
Przeszukaliśmy bazy danych naukowych pod kątem badań z randomizacją (badania kliniczne, w których uczestnicy są losowo przydzielani do jednej z dwóch lub więcej grup leczenia) dotyczących wcześniaków (urodzonych przed 37 tygodniem ciąży), noworodków z niską masą urodzeniową (o wadze poniżej 2500 g) lub wcześniaków i noworodków, u których wystąpił PDA. W badaniach stosowano ibuprofen, indometacynę, inny inhibitor cyklooksygenazy, placebo lub nie stosowano żadnego leczenia. Dane naukowe są aktualne na dzień 30 listopada 2017 r.
Kluczowe wyniki
Przegląd 39 badań (które objęły 2843 noworodki) wykazał, że ibuprofen był równie skuteczny jak indometacyna w zamykaniu PDA, powodował mniej przemijających działań niepożądanych wpływających na czynność nerek i zmniejszał ryzyko martwiczego zapalenia jelit, będącego poważnym schorzeniem w obrębie tego narządu. Nie jest wiadome, czy zastosowanie ibuprofenu przynosi istotne długoterminowe korzyści lub powoduje wady rozwojowe. W celu rozstrzygnięcia czy ibuprofen lub indometacyna powinny być podawane w celu zamknięcia PDA, jako leki stosowane z wyboru, konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych długoterminowych badań obejmujących dzieci do 18 miesiąca życia oraz do wieku, na który przypada okres rozpoczęcia nauki.
Jakość danych naukowych: Zgodnie z metodologią GRADE (metodą oceny jakości badań potwierdzającą każdy wynik), jakość danych naukowych wahała się od bardzo niskiej do umiarkowanej, przy czym ocena umiarkowana występowała w przypadku istotnych wyników dotyczących niepowodzenia w zamknięciu PDA, konieczności chirurgicznego zamknięcia PDA, czasu trwania wspomagania oddychania, martwiczego zapalenia jelita grubego, oligurii i stężenia kreatyniny w surowicy/osoczu w przypadku porównania zastosowania ibuprofenu w postaci dożylnej lub doustnej z indometacyną zastosowaną w postaci dożylnej lub doustnej.
Tłumaczenie: Magdalena Zielińska Redakcja: Karolina Moćko