Cel przeglądu

Celem tego przeglądu Cochrane było poznanie sposobów poprawy zlecania antybiotyków przez lekarzy w szpitalach. Zebraliśmy i przeanalizowaliśmy wszystkie istotne badania, aby odpowiedzieć na pytanie, które było celem przeglądu, i zidentyfikowali 221 badań.

Główne wnioski

Stosowanie zasad zalecania antybiotyków prowadzi do poprawy ich przepisywania oraz skraca czas antybiotykoterapii.

Interwencje skierowane bezpośrednio do lekarzy, których celem jest poprawa zlecania przez nich antybiotyków skróciły czas trwania hospitalizacji o 1,12 dnia (dane oparte na wynikach z 15 badań) oraz nie zwiększyły ryzyka zgonu (dane oparte na wynikach pochodzących z 29 badań). Interwencje oparte na poradnictwie i informacji zwrotnej dla lekarzy były bardziej skuteczne w poprawie przepisywania antybiotyków niż te, które nie dostarczały lekarzom takich informacji. Dane naukowe pochodzące z siedmiu badań wskazują na zwiększone obawy, że interwencje polegające na wprowadzeniu zasad prawidłowego przepisywania antybiotyków spowodują opóźnienie leczenia oraz wpłyną negatywnie na zaufanie pomiędzy specjalistami chorób zakaźnych a zespołami klinicystów.

Co oceniano w przeglądzie?

Antybiotyki stosuje się w leczeniu zakażeń bakteryjnych, takich jak zapalenie płuc. Wiele bakterii z czasem stało się opornymi na antybiotyki. Oporność bakterii na antybiotyki jest poważnym problemem dla pacjentów i systemu ochrony zdrowia ponieważ zakażenia wywołane przez bakterie oporne na antybiotyki mogą zwiększać ryzyko zgonu oraz wydłużają hospitalizację. Oporność bakterii na antybiotyki występuje często, ponieważ antybiotyki są stosowane także wtedy gdy nie są konieczne. Badania pokazują, że w około połowie przypadków lekarze w szpitalu nie przepisują antybiotyków w sposób prawidłowy.

Oceniliśmy skuteczność oraz bezpieczeństwo interwencji, których celem jest pomoc lekarzom w poprawnym zlecaniu antybiotyków, a także zbadaliśmy jakie metody zmiany zachowań mogą wpłynąć na skuteczność interwencji.

Główne wyniki

Odnaleźliśmy 221 istotnych badań. Dziewięćdziesiąt sześć badań przeprowadzono w Ameryce Północnej. Pozostałe 125 badań przeprowadzono w Europie (87), Azji (19), Ameryce Południowej (8), Australii (8) oraz Azji Wschodniej (3). W badaniach tych oceniano interwencje, które można było podzielić na dwie szerokie kategorie: metody „restrykcyjne”, w ramach których stosowano zasady skutkujące prawidłowym przepisywaniem antybiotyków przez lekarzy oraz metody „ułatwiające”, które opierały się na poradzie oraz informacji zwrotnej by pomóc lekarzom dokonywać bardziej świadomych decyzji.

Odnaleźliśmy dane naukowe wskazujące, że wprowadzone interwencje skutkowały otrzymywaniem przez hospitalizowanych właściwego leczenia, zgodnie z zasadami zlecania antybiotyków; pewność co wiarygodności tego oszacowania oceniono jako wysoką. Znaleźliśmy dane naukowe wskazujące, że interwencje skracają długość hospitalizacji bez zwiększenia ryzyka zgonu pacjentów; pewność co do wiarygodności tego oszacowania oceniono jako umiarkowaną. Zarówno metody restrykcyjne jak i ułatwiające były skuteczne w osiągnięciu założonych celów interwencji. Nie potrzebujemy więcej badań, aby odpowiedzieć na pytanie czy powyższe interwencje zmniejszają nieracjonalne stosowanie antybiotyków, ale potrzebujemy więcej badań, aby poznać w pełni niezamierzone konsekwencje stosowania restrykcyjnych interwencji.

Interwencje były skuteczne w bezpiecznym zmniejszeniu nieracjonalnego stosowania antybiotyków w szpitalach, pomimo tego, że większość placówek nie stosowała szeroko przyjętych metod zmiany zachowań, takich jak sprawdzenie i dostarczenie informacji zwrotnej na temat działania. Skuteczne rozpowszechnienie wyników przeglądu może mieć istotny wpływ na ochronę zdrowia i politykę.

Jak aktualny jest przegląd?

Poszukiwaliśmy badań opublikowanych do stycznia 2015 r.