Dlaczego ten przegląd jest ważny?

Wyniki badań obserwacyjnych prowadzonych przez wiele lat sugerują, że wysokie ciśnienie tętnicze (BP) wiąże się z występowaniem późniejszej demencji lub nowych problemów z pamięcią i procesami myślowymi (zaburzeniami poznawczymi). Ważne jest, aby ustalić, czy leczenie wysokiego BP może zmniejszyć ryzyko wystąpienia demencji oraz problemów z pamięcią i procesami myślowymi. Istnieją już wyraźne dowody wspierające zasadność leczenia wysokiego BP u chorych po udarze mózgu. Natomiast w momencie pisania protokołu niniejszego przeglądu nie stwierdzono wystarczająco silnych danych naukowych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego u chorych, którzy nie przebyli udaru mózgu.

Główne wyniki przeglądu

Do przeglądu włączyliśmy 12 badań, które obejmowały łącznie 30 412 uczestników. Leczenie wysokiego BP za pomocą leków może zmniejszyć ryzyko wystąpienia demencji oraz problemów z pamięcią i procesami myślowymi, ale nie byliśmy w stanie tego potwierdzić na podstawie dostępnych nam danych naukowych. Może to wynikać z braku dostępnych dowodów.

U niektórych uczestników wystąpiły skutki uboczne związane z przyjmowaniem leków (takie jak upadki), co doprowadziło do przerwania farmakoterapii. Jest to również ważny aspekt.

Ograniczenia przeglądu

Nie udało nam się znaleźć danych naukowych potwierdzających, że leczenie wysokiego BP za pomocą leków zapobiega w przyszłości wystąpieniu demencji lub problemów z pamięcią i procesami myślowymi. W oparciu o dostępne dane naukowe możemy jedynie stwierdzić, że metody zastosowane w badaniach, którym się przyjrzeliśmy, nie były wystarczające, aby odpowiedzieć na nasze pytanie badawcze. W praktyce chcemy wiedzieć, czy leczenie wysokiego BP u chorych w średnim wieku zmniejsza ryzyko demencji i nasilenia problemów z pamięcią i procesami myślenia w późniejszym życiu. Czas trwania tych badań był zbyt krótki, aby odpowiedzieć na to pytanie. Zwykle były one zaprojektowane tak, aby ocenić wystąpienie takich punktów końcowych jak zawał serca i udar mózgu, natomiast oceny pamięci oraz procesów myślowych dokonywano dodatkowo. Oznacza to, że jest mało prawdopodobne, żeby obejmowały one wystarczającą liczbę osób z problemami z pamięcią i procesami myślowymi, aby udzielić wiarygodnej odpowiedzi na pytanie. W badaniach porównujących leki aktywne i placebo (lek nieaktywny) wiele osób w grupie placebo ostatecznie otrzymywało lek aktywny, co dodatkowo komplikowało wyniki.

Leczenie przeciwnadciśnieniowe może zapobiegać demencji lub nowopowstałym problemom z pamięcią i procesami myślowymi (lub obu tym problemom), pomimo wyników tego przeglądu. Aby mieć większą pewność co do naszych wniosków, potrzebowalibyśmy badań, w których grupy otrzymujące lek aktywny i placebo byłyby bardziej zróżnicowane, a uczestnicy rozpoczynaliby leczenie w młodszym wieku i byliby objęci dłuższym okresem obserwacji.