Wprowadzenie: Badania wskazują, że rehabilitacja wielodyscyplinarna (MD, ang. multi-disciplinary) jest korzystna dla pacjentów z uszkodzeniem mózgu z powodu udaru. Niektóre programy MD są skierowane do osób w wieku produkcyjnym z uszkodzeniem mózgu pourazowym lub z innych przyczyn. Te osoby są młodsze od większości pacjentów po przebytym udarze mózgu, ale też cele leczenia mogą być odmienne, takie jak chęć powrotu do pracy lub rodzicielstwo. Osoby z uszkodzeniem mózgu mogą doświadczać wielu trudności obejmujących sprawność fizyczną, komunikację, procesy myślowe, zachowania lub emocje. Stopień tych problemów może się wahać się od łagodnego do ciężkiego. Rehabilitacja MD dotyczy jednego lub kilku wspomnianych obszarów zamiast koncentrowania się na pojedynczym aspekcie, takim jak funkcjonowanie fizyczne (ruchowe).

Pytanie badawcze: Autorzy niniejszego przeglądu Cochrane dokonali poszukiwania badań oceniających rehabilitację MD u dorosłych, w wieku od 16 do 65 lat, z nabytym uszkodzeniem mózgu (ABI, ang. acquired brain injury) z jakiejkolwiek przyczyny.

Charakterystyka badania: badania włączone do niniejszego przeglądu były badaniami z grupą kontrolną, w których jedna grupa osób otrzymywała leczenie (takie jak rehabilitacja MD) i była porównywana z podobną grupą, która otrzymała inne leczenie. Znaleźliśmy 19 odpowiednich badań, w których wzięło udział w sumie 3480 osób.

Data wyszukiwania: Przeszukaliśmy światową literaturę medyczną w dniu 14 września 2015 r.

Metodologia przeglądu: Zastosowaliśmy system Van Tulder, aby ocenić siłę danych naukowych, gdyż system ten lepiej odróżnia badania o różnej jakości niż standardowo używany system GRADE w oparciu o kryteria, które są ważne w kontekście rehabilitacji.

Główne wyniki: W przypadku łagodnego uszkodzenia mózgu informacje i porady były zazwyczaj bardziej odpowiednie niż intensywna rehabilitacja. Ogółem, badania sugerują, że u pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim urazem mózgu, którzy otrzymywali bardziej intensywną rehabilitację, wykazano wcześniejszą poprawę, a wcześniej wprowadzona rehabilitacja była lepsza niż opóźnione leczenie. Silne dane naukowe popierają świadczenie rehabilitacji kognitywnej w "środowisku" terapeutycznym, czyli takim, w którym pacjent otrzymuje w głównej mierze rehabilitację grupową przy grupie podobnych chorych mających porównywalne wyzwania. Literatura dostarczyła niewielu danych naukowych w odniesieniu do innych aspektów rehabilitacji MD, stąd autorzy przeglądu zalecają prowadzenie dalszych badań. Rehabilitacja przy urazach mózgu jest procesem zindywidualizowanym i długotrwałym, dlatego badania kliniczne nie zawsze umożliwiają sformułowanie ogólnych wniosków.

Jakość danych naukowych: Ogólnie, włączone badania charakteryzowały się dobrą jakością; 12 z 19 badań oceniono jako badania o wysokiej jakości zgodnie z systemem oceniającym van Tulder. Pozostałe badania były obarczone ryzykiem błędu systematycznego spowodowanym metodologią, na przykład w jednym badaniu leczenie zależało od dostępności łóżka w oddziale rehabilitacyjnym. Dostępność łóżek jest przypadkowym sposobem na przydzielanie pacjentów do grupy leczenia, co w konsekwencji sprawia, że otrzymane wyniki badań mogą być obarczone stronniczością.