Pytanie badawcze

Jakie są korzyści i zagrożenia związane ze stosowaniem pentoksyfiliny (PTX) w leczeniu zakażeń i chorób jelit (martwiczego zapalenia jelit; ang. necrotising enterocolitis, NEC) u noworodków do 28. dnia życia? 

Kluczowe informacje

• W leczeniu zakażeń u noworodków, stosowanie PTX w skojarzeniu z antybiotykami skutecznie zmniejszało liczbę zgonów i skracało czasu pobytu w szpitalu, bez wywoływania efektów ubocznych. Jednak nasze zaufanie do tych wyników jest małe ze względu na niewielką liczbę badań, spośród których wszystkie były niskiej jakości.

• Nie znaleźliśmy żadnych badań dotyczących stosowania PTX w leczeniu poważnych zaburzeń jelitowych (NEC)

• Potrzebujemy lepszych i większych badań, aby w pełni zrozumieć, czy stosowanie PTX przynosi korzyści bez dodatkowego ryzyka w leczeniu zakażeń i NEC u noworodków. 

Czego dotyczy problem?

Bakteryjne lub grzybicze zakażenie krwi i NEC to stany przebiegające z uszkodzeniem przewodu pokarmowego i zakażeniem obserwowane u wcześniaków. Zakażenia i NEC leczy się antybiotykami, ale niektóre dzieci umierają i cierpią z powodu powikłań.  

Jak możemy poprawić leczenie zakażeń lub NEC u noworodka? 

Oprócz antybiotyków, zmiana reakcji organizmu na zakażenie (stan zapalny) może zmniejszyć liczbę zgonów i powikłań.  Pentoksyfilina zmienia reakcję organizmu na zakażenie lub NEC i może mieć korzystne działanie. 

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy stosowanie PTX w skojarzeniu z antybiotykami może zmniejszyć liczbę zgonów i powikłań, takich jak choroby płuc, choroby oczu, a także skrócić czas pobytu w szpitalu i czas spędzony pod respiratorem. Chcieliśmy również wiedzieć, czy stosowanie PTX jest bezpieczne i nie powoduje skutków ubocznych.

Co zrobiliśmy?

Szukaliśmy badań, w których porównywano: 

• stosowanie PTX łącznie z antybiotykami z placebo (leczeniem pozorowanym) stosowanym łącznie z antybiotykami albo z antybiotykami w monoterapii;

• łączne stosowanie PTX i antybiotyków ze stosowaniem PTX łącznie z antybiotykami i innymi lekami, takimi jak immunoglobulina; lub

• łączne stosowanie PTX i antybiotyków z innymi lekami, takimi jak immunoglobulina + antybiotyki

Oceniano skuteczność tych interwencji w odniesieniu do zmniejszenia liczby zgonów lub innych powikłań bez efektów ubocznych u noworodków z zakażeniem lub NEC. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy ich wiarygodność, opierając się na czynnikach takich jak metodologia i wielkość badań.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 6 kwalifikujących się badań (obejmujących 416 noworodków), w których oceniano łączne stosowanie PTX i antybiotyków u noworodków z zakażeniem.

 Główne wyniki 

1. Stwierdziliśmy, że u noworodków z zakażeniem stosowanie PTX w połączeniu z antybiotykami może zmniejszyć liczbę zgonów i skrócić czas pobytu w szpitalu. 

Nie jest jasne, czy leczenie PTX ma jakikolwiek wpływ na ryzyko wystąpienia choroby płuc, oczu, uszkodzenia jelit lub mózgu w wyniku zakażenia. 

W zidentyfikowanych badaniach nie odnotowano żadnych działań niepożądanych związanych ze stosowaniem PTX. 

W żadnym z ukończonych badań nie oceniano leczenia PTX u noworodków z NEC. 

2. W porównaniu z innymi lekami, takimi jak immunoglobuliny stosowane jako dodatek do leczenia PTX, nie było jasne, czy leczenie to wpływało na ryzyko zgonu lub uszkodzenia jelit. Nie oceniano wpływu leczenia na ryzyko uszkodzenia płuc, oczu lub mózgu.

3. Kiedy porównano PTX z innymi lekami, takimi jak immunoglobuliny, nie było jasne, czy leczenie wpływało na ryzyko zgonu lub uszkodzenia jelit. Nie oceniano wpływu leczenia na ryzyko uszkodzenia płuc, oczu lub mózgu.

Jakie są ograniczenia zgromadzonych danych naukowych?

Mamy małą pewność co do naszych wniosków wskazujących, że dodatnie PTX do leczenia antybiotykami zmniejsza śmiertelność i skraca czas pobytu w szpitalu u noworodków z zakażeniem. 

Na zmniejszenie zaufania do wyników naszych badań miały wpływ 3 główne czynniki. Po pierwsze, 6 zidentyfikowanych badań było niewielkich i wzięło w nich udział niewielu uczestników. Po drugie, 4 spośród 6 badań zostały źle przeprowadzone. Dalsze badania mogą dostarczyć wniosków, które będą różnić się od wyników tego przeglądu.

Mamy bardzo małą pewność co do wiarygodności wyników dotyczących wpływu:

• stosowania PTX w porównaniu z innymi lekami, takimi jak immunoglobuliny stosowane jako dodatek do leczenia PTX; lub

• stosowania PTX w porównaniu z innymi lekami, takimi jak immunoglobuliny

na liczbę zgonów i urazów jelit, ponieważ dostępne były tylko 2 badania obejmujące niewielką liczbę uczestników, dodatkowo badania te zostały źle przeprowadzone. Nie oceniano wpływu tych terapii na ryzyko choroby płuc, oczu lub uszkodzenia mózgu w wyniku zakażenia.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Dane są aktualne do lipca 2022 roku.