Wprowadzenie
Palenie tytoniu jest główną przyczyną chorób i zgonów na całym świecie. Większość palaczy chce rzucić palenie, jednak czasem może stanowić to wielkie wyzwanie. Rzucenie palenia w wielu przypadkach powoduje znaczną poprawę stanu zdrowia. Stosowanie nagród - w formie pieniędzy lub bonów - może być motywacją dla palaczy do zerwania z nałogiem i formą nagrodzenia ich, jeśli wytrwają w swoim postanowieniu. Takie programy można prowadzić w miejscach pracy i w przychodniach, a nawet jako programy społeczne.
Rodzaje badań
Ostatniego wyszukiwania badań dokonaliśmy w lipcu 2018 r.
Badania ogólne: Odnaleźliśmy 33 badania, obejmujące ponad 21 600 osób, w których testowano różne programy nagradzania palaczy, mające na celu pomóc im w zerwaniu z nałogiem. Dwa badania obejmowały palaczy z klinik zdrowia psychicznego, dwa z przychodni podstawowej opieki zdrowotnej, dwa z klinik leczenia nowotworów głowy i szyi, dwa z uniwersytetów, a jedno badanie przeprowadzono w tajskich wioskach. Z kolei 24 z tych badań przeprowadzono w USA. We wszystkich badaniach okres obserwacji wynosił co najmniej 6 miesięcy. Osoby, które rzuciły palenie były kontrolowane poprzez sprawdzanie oddechu lub płynów ustrojowych. Nagrodami były gotówka, bony lub zwrot pieniędzy wpłaconych przez uczestników.
Badania kobiet w ciąży: Oddzielnie przyglądaliśmy się badaniom przeprowadzonym u kobiet w ciąży. Odnaleźliśmy dziesięć badań obejmujących 2571 kobiet palących w ciąży, z czego dziewięć badań przeprowadzono w USA, a jedno w Wielkiej Brytanii. Nagrodami były bony, których wartość była czasem zwiększana, w zależności od tego, jak długo kobieta powstrzymywała się od palenia.
Główne wyniki
Badania ogólne: Po co najmniej sześciu miesiącach od rozpoczęcia badań, osoby otrzymujące nagrody były bardziej skłonne rzucić palenie niż osoby z grup kontrolnych. Wskaźniki sukcesu utrzymywały się dalej po zakończeniu stosowania motywacji. Badania różniły się pod względem łącznej kwoty wypłacanych nagród. Nie stwierdzono zauważalnej różnicy między wynikami badań, w których wypłacano mniejsze kwoty (mniej niż 100 USD), w porównaniu z badaniami, w których wypłacano większe kwoty pieniędzy (ponad 700 USD).
Badania kobiet w ciąży: Analiza danych z dziewięciu badań wykazała, że kobiety w grupach nagradzanych częściej rzucały palenie niż te w grupach kontrolnych, zarówno pod koniec ciąży, jak i po urodzeniu dziecka.
Jakość badań
Niektóre badania nie dostarczyły wystarczających danych, aby móc w pełni ocenić ich jakość. Wykluczenie z analizy danych o najniższej jakości nie zmieniło wyników. Nasza pewność co do wiarygodności głównych ustaleń jest wysoka. Nasza pewność co do wiarygodności wyników badań przeprowadzonych u kobiet w ciąży jest umiarkowana, ponieważ część przeprowadzonych badań była niższej jakości.
Tłumaczenie: Denys Sonin Redakcja: Izabela Zapała, Mariusz Marczak, Karolina Moćko