Wprowadzenie
Grzybica owłosionej skóry głowy to zakażenie grzybicze skóry głowy wywołane głównie przez dwa gatunki grzybów z rzędu Trichophyton i Microsporum. Schorzenie to często występuje u dzieci. Większość zakażeń grzybiczych leczy się kremami przeciwgrzybiczymi aplikowanymi bezpośrednio na skórę (leczenie miejscowe). Jednakże, ze względu na to, że to zakażenie grzybicze występuje u podstawy mieszków włosowych, gdzie leczenie miejscowe nie dociera, grzybica owłosionej skóry głowy zawsze wymaga podawania leków doustnie, tym samym leczenie obejmuje cały organizm (leczenie ogólnoustrojowe). Dostępnych jest kilka różnych rodzajów leków przeciwgrzybiczych.
Pytanie badawcze
Jakie leki przeciwgrzybicze są najskuteczniejsze w leczeniu grzybicy owłosionej skóry głowy u dzieci?
Charakterystyka badania
W listopadzie 2015 r. przeprowadziliśmy wyszukiwanie badań, które były zaprojektowane zgodnie ze złotym standardem badań klinicznych (badania z randomizacją), oceniających doustne leczenie przeciwgrzybicze. Zidentyfikowaliśmy 25 badań klinicznych, które objęły łącznie 4449 dzieci poniżej 18 lat (4 nowe badania obejmujące 2637 włączono do niniejszej aktualizacji).
Główne wnioski
W odniesieniu do całkowitego wyleczenia (zarówno wyleczenie infekcji jak i widoczny efekt wyleczenia, np. wyleczenie grzybicy i wyleczenie kliniczne) dane naukowe, o jakości od niskiej do umiarkowanej sugerują, że leczenie nowymi lekami takimi jak terbinafina, itrakonazol i flukonazol jest co najmniej tak samo skuteczne jak leczenie gryzeofulwiną, która stosowana jest powszechnie w leczeniu grzybicy owłosionej skóry głowy u dzieci wywołanej przez grzyby z gatunku Trichophyton. Jednakże, dane naukowe z niniejszej aktualizacji sugerują, że terbinafina może być bardziej skuteczna w całkowitym wyleczeniu niż gryzeofulwina w przypadku infekcji wywołanych przez T. tonsurans. Natomiast u dzieci z zakażeniem Microsporum nowe dane naukowe wskazują, że gryzeofulwina jest skuteczniejsza niż terbinafina.
Wydaje się, że stosowanie terbinafiny, itrakonazolu i flukonazolu powoduje całkowite wyleczenie u podobnego odsetka uczestników, natomiast ketokonazol wydaje się być mniej skuteczny niż gryzeofulwina w leczeniu grzybicy owłosionej skóry głowy u dzieci wywołanej przez grzyby gatunku Trichophyton u dzieci. Jednakże, jakość danych naukowych była niska. W przypadku stosowania niektórych interwencji, odsetek całkowitego wyleczenia klinicznego wynosił 90% (np. w jednym badaniu porównującym terbinafinę z gryzeofulwiną w leczeniu zakażeń wywołanych Trichophyton ), jednakże dla większości porównywanych leków, odsetek wyleczenia był znacznie mniejszy.
Włączone badania kliniczne podawały negatywne skutki uboczne, które miały podobnie łagodny charakter i były odwracalne w przypadku stosowania terbinafiny, gryzeofulwiny, itrakonazolu, ketokonazolu i flukonazolu. Obejmowały one reakcje skórne takie jak świąd, jak również ból brzucha, ból głowy oraz mdłości.
Jakość danych naukowych
W niniejszym przeglądzie, ogólna jakość danych naukowych wahała się od niskiej do umiarkowanej, dlatego też dalsze badania mogą mieć istotny wpływ na naszą pewność co do wiarygodności obecnych wyników. Niektóre dane naukowe były nawet bardzo niskiej jakości. Wciąż istnieje potrzeba nowych i lepszych danych, które będą pomocne w ustaleniu skuteczności i działań niepożądanych doustnych leków przeciwgrzybiczych stosowanych w leczeniu grzybicy owłosionej skóry głowy u dzieci.
Tłumaczenie Magdalena Koperny Redakcja Joanna Zając