Wprowadzenie i pytanie badawcze

Migrena to bolesne i powodujące niesprawność schorzenie, które występuje powszechnie u dzieci (w wieku <12 lat) oraz u młodzieży (w wieku 12–17 lat). Do typowych, zgłaszanych podczas napadu migreny objawów należą: ból głowy, nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło oraz nadwrażliwość na dźwięki. W leczeniu migreny stosuje się wiele leków, jednak najczęściej są to: paracetamol (inaczej acetaminofen), ibuprofen, a także inne leki przeciwzapalne oraz tryptany. Nie wszystkie tryptany są dopuszczone do stosowania u dzieci i młodzieży, a dopuszczenie do stosowania w tych grupach różni się, w zależności od kraju.

Charakterystyka badania

W naszym przeglądzie systematycznym przeanalizowaliśmy wyniki 27 badań z randomizacją, w których porównano skuteczność leczenia farmakologicznego i placebo pod względem wpływu na ustąpienie bólu głowy w ciągu 2 godzin od przyjęcia leku. Chcieliśmy się również dowiedzieć jakie mogą być skutki uboczne takiego leczenia. Leczenie otrzymało łącznie 7630 dzieci. Dane są aktualne do lutego 2016 roku. Każde badanie obejmowało od 13 do 888 uczestników. Wiek dzieci i młodzieży wynosił śr. 12,9 roku (od 8,2 roku do 14,7 roku). 19 badań było sponsorowanych przez firmy farmaceutyczne.

Najważniejsze wyniki

Ibuprofen wydaje się być skuteczny w leczeniu migreny u dzieci, jakkolwiek dane naukowe są ograniczone i pochodzą jedynie z 2 małych badań. Ibuprofen jest łatwo dostępny i niedrogi, co sprawia, że jest bardzo dobrym lekiem pierwszego wyboru w leczeniu napadów migreny. Nie stwierdzono skuteczności paracetamolu pod względem zapewnienia ustąpienia bólu głowy u dzieci, ale znaleźliśmy tylko 1 małe badanie dotyczące tego zagadnienia. Tryptany to leki przeznaczone do leczenia migreny i często skutecznie zwalczają ból głowy u dzieci i młodzieży. Do tryptanów przebadanych u dzieci należą ryzatryptan i sumatryptan, natomiast u młodzieży – almotryptan, eletryptan, naratryptan, ryzatryptan, sumatryptan i zolmitryptan. U młodzieży cierpiącej na migrenę skuteczne okazało się stosowanie sumatryptanu łącznie z naproksenem. Stosowanie tryptanów może wiązać się z występowaniem niewielkich objawów niepożądanych, takich jak: zaburzenia smaku, objawy ze strony nosa, zawroty głowy, zmęczenie, osłabienie, nudności i wymioty. Nie odnotowano żadnych poważnych objawów niepożądanych.

Jakość danych naukowych

Ogólna jakość danych naukowych była umiarkowana – w przypadku tryptanów, albo niska – w przypadku paracetamolu i ibuprofenu, z powodu odnalezienia zaledwie kilku badań. Potrzebne jest przeprowadzenie większej liczby badań, w których zostanie oceniona skuteczność różnych metod leczenia migreny osobno w populacji dzieci i w populacji młodzieży.