Główne zagadnienia

• Ograniczone dane naukowe wykazały, że wsparcie behawioralne może być pomocne w rzuceniu palenia fajki wodnej. 
- Nie było wystarczających danych naukowych, aby ocenić wpływ warenikliny, bupropionu lub interwencji e-zdrowia na rzucenie palenia fajki wodnej.
• We wszystkich przypadkach dalsze badania mogą zmienić nasze wnioski. Potrzebnych jest więcej dużych i dobrze zaprojektowanych badań klinicznych dotyczących behawioralnych i farmakologicznych interwencji w zakresie zaprzestania palenia fajki wodnej. 
• Biorąc pod uwagę potencjalny zasięg i skuteczność interwencji e-zdrowia w celu pomocy w rzuceniu palenia fajki wodnej, potrzebne są dalsze badania kliniczne z dużymi próbami i długim okresem obserwacji. 
• Podanie bardziej szczegółowych informacji na temat strategii behawioralnych stosowanych w badaniach pomogłoby zidentyfikować istotne elementy interwencji dotyczących fajki wodnej. 

Co to jest fajka wodna?

Fajki wodne to urządzenia służące do palenia tytoniu. Używana obecnie fajka wodna (znana również pod nazwami: hookah, shisha lub narghile) składa się z główki (w której umieszczany jest tytoń), korpusu, podstawy na wodę i węża zakończonego ustnikiem. Płonące kawałki węgla drzewnego zwykle umieszcza się na wierzchu przebitej folii aluminiowej, która przykrywa główkę wypełnioną tytoniem, co sprawia, że podgrzane węglem drzewnym powietrze przechodzi przez tytoń, podczas gdy otwory w dolnej części główki umożliwiają przejście dymu w dół przez cybuch fajki wodnej. Dolna część cybucha znajduje się pod wodą, przez którą schłodzony dym przedostaje się przez wężyk i ustnik do palacza. Na końcówkę ustnika zazwyczaj nakłada się ustnik jednorazowy do indywidualnego stosowania.

Jak leczy się uzależnienie od fajki wodnej?

Formy pomocy w rzuceniu palenia fajki wodnej są podobne do tych ukierunkowanych na inne sposoby palenia tytoniu. Obejmują one wsparcie behawioralne, leki wspomagające rzucanie palenia oraz kombinacje tych dwóch metod. 

Dlaczego przeprowadziliśmy ten przegląd Cochrane?

Częstość palenia fajki wodnej drastycznie zwiększyła się, stając się globalnym problemem zdrowia publicznego, zwłaszcza wśród młodych ludzi. Obecne dane sugerują, że palenie fajki wodnej jest tak samo uzależniające jak papierosy i wiąże się z podobnym ryzykiem dla zdrowia. Dlatego ważne jest opracowanie i sprawdzenie interwencji związanych z rzucaniem palenia fajki wodnej.

Co zrobiliśmy?

Uwzględniliśmy badania kliniczne dotyczące wszelkich interwencji, które miały pomóc palaczom fajki wodnej rzucić palenie. Były to osoby w dowolnym wieku i dowolnej płci. Analizowaliśmy, czy uczestnicy przestali używać fajki wodnej po 3 miesiącach od interwencji lub w dłuższym terminie. Uwzględniliśmy interwencje skierowane do pojedynczych osób lub grup.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 9 badań, w których testowano interwencje mające pomóc palaczom fajki wodnej w rzuceniu nałogu. Spośród nich: w 5 badaniach testowano wsparcie behawioralne; w 2 oceniano lek na rzucenie palenia o nazwie wareniklina; w 1 badaniu oceniano lek na rzucenie palenia o nazwie bupropion; w 2 badaniach testowano e-zdrowie, tj. formę wsparcia dostarczanego przez Internet lub telefon komórkowy.   

Jakie są główne wyniki przeglądu?

Mamy dane naukowe niskiej jakości, że bezpośrednie wsparcie behawioralne pomaga większej liczbie osób rzucić palenie fajki wodnej niż brak wsparcia. Nie mamy pewności co do wpływu bupropionu, warenikliny i interwencji e-zdrowia ze względu na ograniczone dane naukowe. 

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Wyniki opierają się na danych z zaledwie kilku badań. W 6 spośród 9 badań odnotowano błędy na poziomie projektowania, mogą one wpływać na nasze zaufanie do wyników. Ponadto uwzględnione interwencje behawioralne różniły się od siebie i nie zawsze były dobrze opisane. Oznacza to, że nasze wyniki mogą ulec zmianie, gdy dostępnych będzie więcej badań. 

Jak aktualne są te dane naukowe?

Wyszukiwanie danych przeprowadzono w lipcu 2022 roku.