Wprowadzenie

Schizofrenia to ciężka choroba psychiczna, której objawy obejmują: halucynacje (wrażenia które wydają się realne, ale są wytworzone przez umysł chorego), urojenia (nierealistyczne przekonania) i apatię (obojętność), co może wywierać znaczący wpływ na życie chorego. Podstawowe leczenie opiera się podawaniu leków przeciwpsychotycznych, jednak u niektórych chorych na schizofrenię takie leczenie jest nieskuteczne (zjawisko zwane opornością na leczenie), co stanowi jedno z głównych wyzwań w leczeniu schizofrenii. Klozapina jest skutecznym lekiem przeciwpsychotycznym, który stosuje się w przypadku wystąpienia oporności na leczenie, jednak może powodować niekorzystne efekty uboczne, takie jak: senność, zawroty i bóle głowy, drżenie i ślinotok (nadmierne wydzielanie śliny). Poważniejszym skutkiem ubocznym związanym z przyjmowaniem klozapiny jest zmniejszenie liczby białych krwinek, co może zwiększać ryzyko zakażenia. Klozapinę często stosuje się łącznie z innymi lekami przeciwpsychotycznymi u chorych na schizofrenię oporną na leczenie, a w niniejszym przeglądzie oceniono efekty kliniczne i bezpieczeństwo stosowania różnych kombinacji leków z klozapiną.

Charakterystyka badania

Przeszukaliśmy Cochrane Schizophrenia Group Trial's Register w sierpniu 2015 r. i w styczniu 2016 r. i odnaleźliśmy pięć badań klinicznych obejmujących 309 osób dorosłych z rozpoznaną schizofrenią lub chorobą pokrewną, które wykazywały oporność na leczenie, ale reagowały korzystnie na leczenie klozapiną. W badaniach porównywano stosowanie klozapiny w połączeniu z innymi lekami przeciwpsychotycznymi (haloperidolem, arypiprazolem, amisulprydemem, kwetiapiną, sulpirydem, zyprazydonem i rysperydonem).

Główne wyniki

Nie było możliwe wykonanie łącznej analizy danych, ponieważ włączone pięć badań dzieliły zbyt duże różnice. Dlatego wszystkie wyniki oparte są na porównaniach pochodzących z pojedynczych badań.

Arypiprazol i klozapina vs haloperidol i klozapina: nie stwierdzono różnicy w zakresie skuteczności między tymi metodami leczenia, jednak połączenie klozapiny i arypiprazolu powodowało mniej efektów ubocznych.

Amisulpryd i klozapina vs kwetiapina i klozapina: połączenie klozapiny z amisulprydem było bardziej skuteczne w leczeniu schizofrenii niż połączenie z kwetiapiną.

Rysperydon i klozapina vs sulpiryd i klozapina: generalnie nie stwierdzono różnicy w zakresie skuteczności między tymi kombinacjami leków.

Rysperydon i klozapina vs zyprazydon i klozapina: żadna z kombinacji nie wykazała przewagi w leczeniu objawów schizofrenii.

Zyprazydon i klozapina vs kwetiapina i klozapina: połączenie klozapiny z zyprazydonem było bardziej skuteczne pod względem poprawy zarówno psychicznego jak i ogólnego stanu zdrowia niż połączenie z kwetiapiną.

Jakość danych naukowych

Rzetelność danych naukowych jest wątpliwa, a ich jakość oceniono jako niską lub bardzo niską. Dostępna była jedynie niewielka liczba badań z ograniczonym zakresem danych. Zabrakło danych dla tak ważnych wskaźników jak jakość życia czy wykorzystanie usług medycznych, co nie pozwala na sformułowanie ostatecznych wniosków. Potrzeba więcej dobrej jakości danych naukowych.