Wprowadzenie

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) takie jak diklofenak, ketorolak, tenoksykam, flurbiprofen itp. są powszechnie stosowane w łagodzeniu bólu, związanego z kolką żółciową.

Charakterystyka badania

Poszukiwaliśmy badań klinicznych z randomizacją, które porównywały stosowanie NLPZ z brakiem interwencji, placebo lub innymi lekami, u pacjentów z kolką żółciową.

Najważniejsze wyniki

Do przeglądu włączyliśmy 12 badań klinicznych z randomizacją, obejmujących łącznie 828 pacjentów, z których u 416 stosowano NLPZ, a u 412 placebo, leki spazmolityczne lub opioidowe. Biorąc pod uwagę powszechne występowanie kolki żółciowej, taka liczba przeprowadzonych badań i badanych pacjentów jest niewystarczająca. W badaniach nie byli dostatecznie reprezentowani chorzy w wieku podeszłym oraz pacjenci z chorobami towarzyszącymi. Wśród uczestników badań 24% stanowili mężczyźni. Wiek uczestników mieścił się w przedziale między 18 a 86 lat. Wszyscy chorzy zostali przyjęci do szpitalnych oddziałów ratunkowych z powodu ostrej kolki żółciowej. Nie odnotowano zgonów. W żadnym z ocenianych badań nie oceniano jakości życia. Wykazaliśmy, że NLPZ w porównaniu z placebo i lekami spazmolitycznymi, w sposób znaczący zmniejszają ból związany z kolką żółciową. Ponadto stosowanie NLPZ znacząco zmniejszało występowanie powikłań kamicy żółciowej (np. ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, ostrego zapalenia trzustki, żółtaczki, zapalenia dróg żółciowych) w porównaniu z placebo lub lekami spazmolitycznymi. W jednym badaniu porównującym stosowanie NLPZ i leków opioidowy oceniano powikłania, i nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami.

Żadne z badań nie odnotowało poważnych zdarzeń niepożądanych. W siedmiu spośród dwunastu badań oceniano mniej istotne zdarzenia niepożądane; w dwóch spośród ośmiu badań nie obserwowano żadnych zdarzeń niepożądanych, natomiast mniej istotne zdarzenia niepożądane odnotowano w pozostałych pięciu badaniach.

Odnaleźliśmy jedno trwające badanie z randomizacją, ukierunkowane na ocenę skuteczności działania przeciwbólowego ibuprofenu podawanego dożylnie u chorych z kolką żółciową.

Finansowanie

Wydaje się, że oceniane badania nie były sponsorowane przez przemysł farmaceutyczny ani przez inne instytucje nastawione na uzyskanie zysku, co mogłyby wpływać na zaplanowanie badań, sposób ich przeprowadzenia, wyniki lub wnioski.

Jakość danych naukowych

Zgodnie z kryteriami GRADE (system stworzony do określenia siły rekomendacji i danych naukowych w ochronie zdrowia), jakość odnalezionych porównań NLPZ z placebo była umiarkowana w kontekście uzyskania efektu przeciwbólowego i mała lub bardzo mała dla innych porównań i ocenianych punktów końcowych.

Tylko jedno z dwunastu badań obarczone było małym ryzykiem błędu, zgodnie z określonymi wcześniej kryteriami oceny wiarygodności naukowej.

Wyniki niniejszego przeglądu systematycznego z metaanalizą wskazują, że NLPZ mogą być wykorzystywane do zmniejszenia bólu związanego z kolką żółciową. Wskazane są jednak dalsze badania z randomizacją, a NLPZ powinny być stosowane ostrożnie u określonych grup chorych, takich jak osoby starsze oraz pacjenci ze schorzeniami towarzyszącymi.