Pytanie badawcze

Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych, dotyczących wpływu stosowania gorsetu na ryzyko chorób płuc, niesprawności, bólu pleców, jakość życia oraz występowanie problemów psychologicznych i natury kosmetycznej u nastolatków ze skoliozą idiopatyczną. Odnaleźliśmy siedem badań. Przeprowadziliśmy przegląd badań klinicznych z randomizacją (RCT) i prospektywnych badań kohortowych z grupą kontrolną (CCT).

Wprowadzenie

Skolioza jest schorzeniem, w którym kręgosłup skrzywiony jest w trzech płaszczyznach (gdy patrzymy z tyłu, kręgosłup przyjmuje kształt litery "s" a tułów jest zdeformowany). Choroba często jest idiopatyczna co oznacza, że jej przyczyna jest nieznana. Najczęstszy typ skoliozy zwykle wykrywa się około 10. roku życia lub później, i definiuje się jako skrzywienie mierzące przynajmniej 10° (tzw. kąt Cobba, mierzony za pomocą zdjęcia rentgenowskiego). Ze względu na nieznaną przyczynę oraz wiek pacjentów w momencie postawienia rozpoznania, chorobę określa się mianem młodzieńczej skoliozy idiopatycznej (AIS).

Chociaż zwykle nie występują objawy kliniczne, deformacja sylwetki ma często negatywny wpływ na nastoletnich pacjentów z AIS. Zwiększone skrzywienie kręgosłupa może wiązać się z ryzykiem zdrowotnym w życiu dorosłym oraz u osób w wieku podeszłym. Stosowanie gorsetów jest jedną z metod, która może zahamować pogłębianie się skrzywienia. Gorsety zwykle należy nosić cały czas, a leczenie trwa do zakończenia wzrostu pacjenta (najczęściej od dwóch do czterech lub pięciu lat). Stosowanie gorsetu w tym schorzeniu wciąż budzi kontrowersje. Nadal nie wiadomo czy jest skuteczne.

Charakterystyka badania

Do przeglądu włączono siedem badań, które obejmowały łącznie 622 nastolatków obojga płci. Uwzględniono AIS o kącie skrzywienia od 15° do ponad 45°. Badano gorsety elastyczne, sztywne (polietylenowe) i bardzo sztywne (poliwęglanowe). Dane są aktualne do października 2013 r. Nie podano danych na temat sponsorów badań, lub były nimi zewnętrzne agencje naukowe lub rządowe.

Główne wyniki

Nie odnaleźliśmy żadnych wyników dotyczących chorób płuc lub niesprawności. Nie obserwowano wpływu noszenia gorsetu na jakość życia w czasie trwania leczenia (dane o bardzo niskiej jakości); jakość życia, natężenie bólu pleców oraz problemy psychologiczne i kosmetycznie nie ulegały zmianie w dłuższym okresie czasu (dane o bardzo niskiej jakości). Sztywne gorsety zdają się być skutecznie w przypadku skrzywień o kątach 20° do 40° (dane o niskiej jakości), elastyczne gorsety w przypadku skrzywień o kątach 15° do 30° (dane o niskiej jakości), a bardzo sztywne gorsety w przypadku bardzo dużych skrzywień o kątach powyżej 45° (dane o bardzo niskiej jakości); sztywne gorsety były bardziej skuteczne niż elastyczne (dowody o niskiej jakości), a stosowanie urządzeń kontrolujących nacisk nie poprawiało wyników (dane o bardzo niskiej jakości). Nie opisywano konkretnych zdarzeń niepożądanych.

W przyszłości należy lepiej zbadać główne metody pomiaru efektu interwencji, takie jak choroby płuc, niesprawność, ból pleców oraz problemy psychologiczne i kosmetyczne i jakość życia. Należy także zbadać występowanie działań niepożądanych, jak również przydatność ćwiczeń fizycznych i innego leczenia stosowanego w połączeniu z gorsetowaniem.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych była umiarkowana do bardzo niskiej. Powodem obniżenia oceny jakości danych było to, że pochodziły one z niewielkiej liczby badań z randomizacją, obejmujących niewielu pacjentów, przy czym wielu z nich nich nie ukończyło obserwacji, lub z badań obserwacyjnych z grupą kontrolną. Problem w zakresie badań u pacjentów z AIS stanowi duży odsetek niepowodzeń badań z randomizacją związany z tym, że rodzice chcą razem z lekarzem decydować o sposobie leczenia ich dziecka. Z tego powodu trudno jest zdobyć dane wysokiej jakości dotyczące AIS.