Pytanie badawcze

Czy antybiotyki są skuteczne w leczeniu neuroboreliozy?

Wprowadzenie

U ludzi bakterie z rodzaju Borrelia burgorferi wywołują chorobę zwaną borelioza. Ludzie zostają zakażeni w momencie ukąszenia przez kleszcza będącego nosicielem tych bakterii. Zakażony człowiek może odczuwać objawy ze strony stawów, skóry, mięśni i układu nerwowego [nerwów obwodowych (tj. nerwów poza obrębem mózgu i rdzenia kręgowego), mózgu i rdzenia kręgowego]. Bez stosowania antybiotyków, neuroborelioza może spontanicznie ustąpić, ale też powodować długotrwałe problemy zdrowotne. Neuroborelioza ma różny przebieg w Europie i Stanach Zjednoczonych, za co prawdopodobnie odpowiadają różne typy bakterii wywołujących chorobę. Istnieją ograniczone dane odnośnie skuteczności stosowania antybiotyków w neurologicznej postaci boreliozy.

Charakterystyka badań

Odnaleziono 7 badań oceniających antybiotyki w leczeniu neuroboreliozy. Za wyjątkiem jednego badania, wszystkie porównywały różne antybiotyki między sobą. W tym jednym badaniu po początkowym leczeniu ceftraksonem oceniano skuteczność leczenia amoksycyliny doustnej w porównaniu z placebo. W badaniach uczestniczyło łącznie 450 Europejczyków. Ocenianymi antybiotykami były: penicylina G, doksycyklina, ceftriakson i cefotaksym. W jednym badaniu uczestniczyły wyłącznie dzieci; w pozostałych badaniach uczestniczyli przede wszystkim dorośli. Do przeglądu włączono tylko te badania, w których przypisanie chorych do grup leczenia odbywało się losowo, ponieważ takie badania dostarczają najlepszych informacji na temat efektów porównywanych interwencji. Większość badań nie była zaślepiona (tj. uczestnicy i badacze wiedzieli, jaka terapia jest stosowana). Autorzy przeglądu nie zdołali odnaleźć żadnych badań dotyczących antybiotykoterapii neuroboreliozy w Stanach Zjednoczonych. Żadne z badań nie oceniało konsekwencji opóźnienia rozpoczęcia leczenia.

Najważniejsze wyniki i jakość danych naukowych

Włączone badania za bardzo się różniły i nie można było połączyć danych, dlatego analizę wyników przeprowadzono oddzielnie.

W żadnym z badań nie wykazano jednoznacznej przewagi jednego antybiotyku nad innym. W jednym badaniu nie znaleziono danych potwierdzających, że dłuższa antybiotykoterapia doustna (amoksycyliną) przynosi dodatkowe korzyści po początkowym dożylnym leczeniu ceftriaksonem. Ponieważ w żadnym z pozostałych badań nie stosowano leczenia pozorowanego (placebo), dodatkowe korzyści z leczenia antybiotykami nad naturalnym ustąpieniem choroby (bez dodatkowych leków) nie są znane. Ogólnie, leczenie było dobrze tolerowane, chociaż jakość opisywania zdarzeń niepożądanych w większości badań wydaje się być niska.

Wyniki wskazują, że stosowanie któregokolwiek z czterech antybiotyków dawało podobnie dobre efekty leczenia neuroboreliozy w Europie. Wydaje się, że wtórne leczenie amoksycyliną nie przynosi dodatkowych korzyści względem stosowania samego ceftriaksonu. Nie odnaleziono żadnych badań dotyczących leczenia neuroboreliozy antybiotykami w Stanach Zjednoczonych.

Dane naukowe są aktualne do października 2016 roku.