Czym jest wysokie ciśnienie tętnicze (nadciśnienie tętnicze)?
Ciśnienie tętnicze (BP) jest miarą siły jaką serce wykorzystuje do pompowania krwi w organizmie. Zazwyczaj podaje się dwie wartości: ciśnienie, kiedy serce pompuje krew (skurczowe BP) oraz ciśnienie, kiedy serce odpoczywa pomiędzy uderzeniami (rozkurczowe BP). BP uważa się za podwyższone, gdy skurczowe BP przekracza 140 i/lub rozkurczowe BP przekracza 90, często zapisywane jako 140/90 i mierzone w milimetrach słupa rtęci (mm Hg). Ryzyko nadciśnienia zwiększa się wraz z wiekiem.
Nadciśnienie może zwiększać ryzyko wystąpienia poważnych przewlekłych problemów zdrowotnych, takich jak zawał serca lub udar mózgu. Obniżenie BP u chorych z NT zmniejsza liczbę osób, u których rozwijają się choroby serca i naczyń krwionośnych (choroby sercowo-naczyniowe), co prowadzi do mniejszej liczby zgonów i problemów sercowo-naczyniowych.
Masa ciała a nadciśnienie tętnicze
W wytycznych dotyczących leczenia NT zaleca się utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz zredukowanie jej, jeśli to konieczne. Niektórzy chorzy mogą przyjmować leki, które pomagają w utracie masy ciała.
Dlaczego powstał niniejszy przegląd Cochrane?
Lista leków zmniejszających masę ciała, dopuszczonych do obrotu w USA i Europie, obejmuje orlistat oraz naltrekson w połączeniu z bupropionem. Inna kombinacja – fentermina z topiramatem – jest dozwolona tylko w USA. Celem przeglądu było sprawdzenie, jaki jest wpływ stosowania leków zmniejszających masę ciała na BP i czy ich stosowanie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych spowodowanych NT.
Co zrobiliśmy?
Szukaliśmy badań dotyczących skutków przyjmowania leków zmniejszających masę ciała u chorych z wysokim BP. Chcieliśmy sprawdzić, w jaki sposób przyjmowanie tych leków wpływało na BP i masę ciała. Chcieliśmy również dowiedzieć się, ile osób doświadczyło niepożądanych skutków, u ilu osób rozwinęła się choroba sercowo-naczyniowa i ile osób zmarło.
Poszukiwaliśmy badań z randomizacją, w których pacjentów losowo przydzielano do grup leczenia. Ten typ badań zwykle dostarcza najbardziej wiarygodnych danych na temat skuteczności leczenia.
Oceniliśmy wiarygodność zebranych danych. Braliśmy pod uwagę czynniki, takie jak: sposób przeprowadzenia badań, liczbę osób biorących w nich udział i spójność wyników w różnych badaniach.
Okres wyszukiwania danych W przeglądzie uwzględniliśmy dane opublikowane do marca 2020 r.
Czego się dowiedzieliśmy?
Znaleźliśmy 6 badań, w których udział wzięło 12 724 chorych z NT (średnia wieku wynosiła od 46 do 62 lat). Badania przeprowadzono w USA (3 badania) i w Europie (3 badania), trwały od 6 do 28 miesięcy.
We wszystkich badaniach porównano skutki stosowania leku zmniejszającego masę ciała ze skutkami leczenia pozorowanego (placebo).
Jakie są wyniki naszego przeglądu?
Stosowanie orlistatu może zmniejszać masę ciała i prawdopodobnie może zmniejszać BP (4 badania; 2058 osób).
Stosowanie fenterminy łącznie z topiramatem może zmniejszać masę ciała i zmniejszać BP (1 badanie; 1305 osób).
Stosowanie naltreksonu w połączeniu z bupropionem prawdopodobnie zmniejsza masę ciała, ale prawdopodobnie nie obniża BP (1 badanie; 8283 osoby).
Jedno z badań dotyczyło oceny ryzyka zgonu i ciężkich niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Nie wykazano różnicy w zakresie tych punktów końcowych między grupą chorych leczonych naltreksonem w połączeniu z bupropionem, w porównaniu z placebo, po 2 latach leczenia.
U pacjentów przyjmujących leki zmniejszające masę ciała występowało więcej działań niepożądanych niż u chorych przyjmujących placebo. Najczęstsze działania niepożądane obejmowały: problemy z trawieniem (przy stosowaniu orlistatu, a także fenterminy w połączeniu z topiramatem), suchość w jamie ustnej i mrowienie lub drętwienie skóry (przy stosowaniu naltreksonu w połączeniu z bupropionem).
Jak wiarygodne są te wyniki?
Wyniki pochodzą z niewielkiej liczby badań. W niektórych badaniach odnotowano niewiele zdarzeń dla interesujących nas pomiarów.
Jesteśmy umiarkowanie pewni wpływu stosowania orlistatu oraz naltreksonu w połączeniu z bupropionem na redukcję masy ciała czy BP. Wyniki mogą jednak ulec zmianie, jeśli dostępnych będzie więcej danych.
Jesteśmy mniej pewni efektów stosowania fenterminy w połączeniu z topiramatem, a także występowania działań niepożądanych podczas stosowania orlistatu oraz ryzyka wystąpienia niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych spowodowanych przyjmowaniem naltreksonu w połączeniu z bupropionem. Wyniki prawdopodobnie mogą ulec zmianie, jeśli będzie dostępnych więcej danych.
Wnioski
Niektóre leki na odchudzanie redukują masę ciała oraz zmniejszają BP u chorych z NT, ale ich stosowanie może wiązać się z ryzykiem działań niepożądanych. Nie znaleźliśmy wystarczających danych naukowych wskazujących na to, że przyjmowanie leków zmniejszających masę ciała może zmniejszyć ryzyko zgonu i chorób sercowo-naczyniowych.
Tłumaczenie: Katarzyna Dulowska Redakcja: Anna Lesz, Mariusz Marczak, Karolina Moćko