Najważniejsza informacja

Dane naukowe umiarkowanej jakości potwierdzają, że przyjmowanie doustne gabapentyny w dawce co najmniej 1200 mg/dobę ma istotny wpływ na ból u niektórych pacjentów odczuwających umiarkowany lub silny ból neuropatyczny w przebiegu półpaśca lub cukrzycy.

Wprowadzenie

Ból neuropatyczny powstaje wskutek uszkodzenia nerwów. Ból ten różni się od bólu przewodzonego przez zdrowe nerwy, spowodowanego uszkodzeniem tkanek (np. w wyniku upadku, skaleczenia lub zwyrodnienia stawów kolanowych). W leczeniu bólu neuropatycznego są często zalecane inne leki niż te stosowane w bólu spowodowanym uszkodzeniem tkanek (przeciwbólowe). Leki stosowane w przypadku depresji lub padaczki mogą być skuteczne u niektórych osób z bólem neuropatycznym. Jednym z takich leków jest gabapentyna. Według nas definicja dobrego wyniku zdrowotnego to pacjent z znaczną ulgą w zakresie odczuwanego bólu, który może przyjmować lek bez wystąpienia skutków ubocznych, które mogłyby skłonić go do zaprzestania dalszego leczenia.

Charakterystyka badań

W styczniu 2017 r. poszukiwaliśmy badań klinicznych dotyczących stosowania gabapentyny w bólu neuropatycznym u osób dorosłych. Odnaleźliśmy 37 badań spełniających nasze kryteria włączenia, w których 5914 chorych przydzielono losowo do jednej z dwóch grup, w których otrzymywali oni gabapentynę w porównaniu z placebo albo innym lekiem. Czas trwania wszystkich badań wynosił od 4 do 12 tygodni. W większości badań wykazano korzystne wyniki zdrowotne, które według oceny pacjentów mają duże znaczenie. Wyniki dotyczyły głównie bólu po przebytym półpaścu oraz bólu spowodowanego uszkodzeniem nerwów w przebiegu cukrzycy.

Główne wyniki

W przypadku bólu po półpaścu u 3 osób na 10 przyjmujących gabapentynę stwierdzono zmniejszenie natężenia bólu co najmniej o połowę w porównaniu z 2 osobami na 10 w grupie placebo. Natężenie bólu zmniejszyło się o co najmniej jedną trzecią u 5 na 10 osób leczonych gabapentyną oraz u 3 na 10 otrzymujących placebo. W grupie chorych na cukrzycę u 4 na 10 pacjentów leczonych gabapentyną stwierdzono zmniejszenie o co najmniej połowę natężenia bólu neuropatycznego w porównaniu z 2 osobami na 10 z grupy placebo. Natężenie bólu zmniejszyło się o co najmniej jedną trzecią u 5 osób na 10 w grupie gabapentyny oraz u 4 na 10 w grupie placebo. Nie posiadamy żadnych wiarygodnych danych naukowych w odniesieniu do innych rodzajów bólu neuropatycznego.

Działania niepożądane częściej obserwowano w przypadku gabapentyny (6 na 10 osób) niż placebo (5 na 10 osób). Zawroty głowy, senność, zatrzymanie wody w organizmie oraz trudności w poruszaniu się wystąpiły u 1 pacjenta na 10 leczonych gabapentyną. Poważne działania niepożądane występowały rzadko i nie różniły się między grupą leczonych gabapentyną i placebo. Nieznacznie więcej osób leczonych gabapentyną zdecydowało się przerwać leczenie z powodu skutków ubocznych.

Gabapentyna jest pomocna u niektórych pacjentów z przewlekłym bólem neuropatycznym. Nie ma możliwości określenia z wyprzedzeniem, u których pacjentów lek ten przyniesie korzyści, a u których nie. Według aktualnego stanu wiedzy najlepszym sposobem, aby to ocenić jest podjęcie próby leczenia.

Jakość danych naukowych

Jakość danych naukowych określono na umiarkowaną. Oznacza to, że badania dostarczyły dobrych informacji na temat przewidywanego efektu. Prawdopodobieństwo, że wynik będzie całkowicie odmienny, jest umiarkowane.