Pytanie badawcze

Jakie są korzyści i szkody związane ze szkoleniem w zakresie umiejętności społecznych u dzieci i młodzieży z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej i deficytem uwagi (ADHD)?

Wprowadzenie

Dzieci i młodzież z ADHD są nadpobudliwe, impulsywne, mają problemy ze skupieniem uwagi, a także trudności w zakresie interakcji społecznych. Szkolenie w zakresie umiejętności społecznych u osób z ADHD ma na celu poprawę i podtrzymanie interakcji społecznych oraz zapobieganie trudnościom w kontaktach interpersonalnych. Programy szkoleniowe koncentrują się na rozwiązywaniu problemów, kontroli emocji oraz poprawie komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Zbadaliśmy korzyści i szkody wynikające z powyższego szkolenia w zakresie następujących wyników: umiejętności społeczne, kompetencje emocjonalne, ogólne zachowanie, objawy ADHD oraz wyniki w szkole.

Charakterystyka badań

Znaleźliśmy 25 badań z randomizacją (badania, w których uczestnicy z ADHD zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch lub więcej grup), które obejmowały łącznie 2690 uczestników. Badaia trwały od 5 tygodni do 2 lat. Szkolenie koncentrowało się na uczeniu dzieci jak „odczytywać” subtelne niuanse w interakcjach społecznych, takie jak: czekanie na swoją kolej, wiedza, kiedy zmienić temat podczas rozmowy, a także umiejętność rozpoznawania emocji innych osób. Szkolenie w zakresie umiejętności społecznych często obejmuje odgrywanie ról, ćwiczenia i gry, a także prace domowe. Dzieci w grupach kontrolnych nie zostały poddane żadnej interwencji albo zostały umieszczone na liście oczekujących na szkolenie (wait-list control group – grupa kontrolna, której uczestnicy w razie powodzenia terapii eksperymentalnej są także poddawani leczeniu jeszcze przed zakończeniem badania – przyp. tłum.).

Główne wyniki

W ocenie nauczycieli nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie umiejętności społecznych, kompetencji emocjonalnych i ogólnego zachowania między osobami z grupy interwencji, a kontrolnej. Uczniowie, którzy byli w grupach szkoleniowych zostali ocenieni przez nauczycieli jako mający mniej objawów ADHD pod koniec leczenia w porównaniu z dziećmi, które nie odbyły szkolenia. Ten wniosek był jednak wątpliwy, ponieważ nasze inne analizy go nie potwierdziły. Nie stwierdziliśmy żadnych szkodliwych skutków szkolenia.

Wszystkie badania posiadały błędy metodologiczne, takie jak przeszacowanie korzyści i niedoszacowanie szkód. Wiele badań było również trudnych do porównania, ponieważ dotyczyły różnych interwencji. Wyniki niektórych z nich nie były wystarczająco precyzyjne, co oznacza, że nie można być pewnym ich wyników. Autorzy 7 badań byli członkami zarządów firm farmaceutycznych, otrzymywali finansowanie od takich firm lub przeprowadzili wcześniejsze badania na dany temat.

Interpretacja

Nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy szkolenie w zakresie umiejętności społecznych jest korzystne czy też nie dla dzieci z ADHD. Konieczne są dalsze randomizowane badania dotyczące szkoleń u dzieci i młodzieży z ADHD. Powinny się one charakteryzować wyższą jakością metodologiczną oraz większą liczebnością grup. Dane naukowe dotyczące młodzieży są szczególnie niskiej jakości. Nie odnotowaliśmy żadnych niepożądanych skutków leczenia.