Świąd lub świąd jest jednym z najbardziej zagadkowych objawów w zaawansowanych nieuleczalnych chorobach i może powodować znaczny dyskomfort u pacjentów. Świąd ma wieloczynnikowe podłoże i może być objawem różnych patofizjologii. Szczególnie w ciągu ostatniej dekady obserwacje kliniczne i kontrolowane badania kliniczne przyczyniły się do lepszego zrozumienia i leczenia świądu, zwłaszcza w chorobach wątroby, mocznicy i innych rodzajach przewlekłego świądu. Dlatego też niniejszy przegląd miał na celu systematyczne gromadzenie i ocenę danych naukowych dotyczących odpowiedniego leczenia świądu w obszarze opieki paliatywnej.

Najważniejsze informacje

- w przypadku świądu związanego z chorobą nerek stwierdzono zmniejszenie świądu w przypadku następujących interwencji farmakologicznych w porównaniu z placebo: Analogi GABA (gabapentyna, pregabalina) prawdopodobnie powodują znaczne zmniejszenie świądu, agoniści kappa-opioidów (difelikefalina, nalbufin, nalfurafina) nieznacznie zmniejszają świąd, kromolin sodu, olej rybny / kwasy tłuszczowe omega-3 i miejscowa kapsaicyna mogą powodować znaczne zmniejszenie świądu, a montelukast może powodować znaczne zmniejszenie świądu, ale dane naukowe są bardzo niepewne.

- w przypadku świądu związanego z chorobami wątroby stwierdzono, że ryfampicyna i flumekinol w porównaniu z placebo mogą zmniejszać świąd, ale dane naukowe są bardzo niepewne.

- prowadzenie badań wśród pacjentów objętych opieką paliatywną jest trudne i często ograniczone czasowo, ponieważ większość chorych jest u kresu swojego życia. Potrzeba więcej wysokiej jakości badań dotyczących zapobiegania i leczenia świądu.

Co to jest świąd?

Świąd to medyczne określenie uczucia swędzenia. Objaw ten może stanowić duży problem w opiece paliatywnej, ponieważ obniża jakość życia. Świąd może występować w połączeniu z różnymi chorobami, takimi jak przewlekła choroba nerek, choroba wątroby lub rak.

Jak leczy się świąd?

W zależności od przyczyny, świąd może być leczony farmakologicznie, niefarmakologicznie i miejscowo.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy interwencje farmakologiczne były lepsze niż placebo lub inna aktywna interwencja kontrolna w celu złagodzenia świądu. Chcieliśmy również dowiedzieć się, czy interwencje farmakologiczne wiązały się z jakimikolwiek niepożądanymi skutkami.

Co zrobiliśmy?
Poszukiwaliśmy wysokiej jakości badań klinicznych leków zapobiegających lub leczących świąd w opiece paliatywnej. Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy nasze zaufanie co do wiarygodności wyników, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i liczba uczestników.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 91 badań testujących 51 różnych leków/aplikacji u 4652 osób ze świądem. Największe badanie dotyczyło 373 dzieci, a najmniejsze osiem osób. Badania przeprowadzono w różnych krajach Europy, Ameryki Północnej i Azji. Większość badań trwała od czterech do ośmiu tygodni. Firmy farmaceutyczne sponsorowały 17 (19%) spośród 91 włączonych badań.

Obecnie brakuje idealnej terapii przeciwświądowej. Przeprowadzono jednak wystarczająco dużo badań, aby wskazać efekty dla poszczególnych przyczyn swędzenia. Analogi GABA (gabapentyna, pregabalina), agoniści opioidów kappa (difelikefalina, nalbufina, nalfurafina), montelukast, olej rybny/kwasy tłuszczowe omega-3, kromolin sodu i miejscowo stosowana kapsaicyna (wszystkie w porównaniu z placebo) łagodziły świąd związany z przewlekłą chorobą nerek, a ryfampicyna (w porównaniu z placebo lub aktywną kontrolą) i flumekinol (w porównaniu z placebo) łagodziły świąd związany z chorobami wątroby. Na ogół stosowanie większości leków wiązało się z występowaniem niewielu skutków ubocznych o łagodnym nasileniu. Przyjmowanie naltreksonu powodowało zdecydowanie najsilniejsze działania niepożądane.

Jakie są ograniczenia zgromadzonych danych naukowych?

Istniało kilka ograniczeń danych naukowych. Najważniejsze, możliwe jest, że osoby zaangażowane w prowadzenie badań były świadome tego, jakie leczenie otrzymują. Ponadto badania przeprowadzono na różnych typach osób i oceniano różne sposoby dostarczania interwencji.

Jak aktualne są te dane naukowe?

Niniejszy przegląd jest aktualizacją naszego poprzedniego przeglądu. Dane są aktualne do lipca 2022 r.