Czym jest choroba Leśniowskiego i Crohna?
Choroba Leśniowskiego i Crohna jest przewlekłą chorobą zapalną jelit. Pomimo częstej lokalizacji w jelicie krętym (końcowa część jelita cienkiego), może ona rozwinąć się w każdej części układu pokarmowego, od jamy ustnej do odbytu. Najczęstszymi objawami choroby Leśniowskiego i Crohna są biegunka i ból brzucha, często lokalizujący się w prawej dolnej części brzucha.
Czym są aminosalicylany?
Aminosalicylany są grupą leków, podawanych w różnych postaciach, które dostarczają aktywny składnik - mesalaminę - do miejsc docelowych. Uważa się, że działanie lecznicze aminosalicylanów w chorobie Leśniowskiego i Crohna polega na zmniejszeniu nasilenia stanu zapalnego jelit wywołanego przez tę chorobę.
Co było przedmiotem badania?
Autorzy przeglądu badali, czy terapia aminosalicylanami powoduje remisję lub zmniejsza nasilenie objawów u osób z łagodną i średnio nasiloną postacią choroby oraz czy aminosalicylany mają jakiekolwiek szkodliwe działanie (efekty uboczne). Badacze obszernie przeszukali literaturę medyczną do 10 czerwca 2015 roku.
Co stwierdzili badacze?
Autorzy zidentyfikowali 20 badań obejmujących w sumie 2367 uczestników. Jakość 10 z nich ocenili jako średnią lub wysoką, zaś jakość pozostałych badań – jako niską. W badaniach porównywano aminosalicylany (sulfasalazyna, mesalazyna i mesalamina) z placebo (nieaktywne tabletki lub drażetki), kortykosteroidami lub budezonidem (szybko metabolizowany kortykosteroid wykazujący mniej efektów ubocznych niż tradycyjne kortykosteroidy).
Stwierdzono, że sulfasalazyna wykazuje nieco lepszy efekt leczniczy niż placebo w przypadku łagodnej i umiarkowanej postaci choroby, a w porównaniu do kortykosteroidów, jest mniej skuteczna. Sulfasalazyna różni się od innych aminosalicylanów tym, że zawiera nieobecną w innych lekach grupę siarkową.
Preparaty zawierające mesalazynę i mesalaminę nie są skuteczne w indukowaniu remisji w aktywnej chorobie Leśniowskiego i Crohna. Budezonid porównano z mesalaminą w dużej dawce (4-4.5 g/dzień), otrzymano jednak sprzeczne wyniki. W jednym z badań wykazano mniejszą skuteczność mesalaminy w porównaniu z budezonidem, w innym zaś nie wykazano różnic w skuteczności mesalaminy i budezonidu.
Efekty uboczne terapii są zazwyczaj łagodne i typowo obejmują ból głowy, nudności, wymioty, ból brzucha i biegunkę.
Podsumowując, sulfasalazyna wykazuje niewielką skuteczność w leczeniu czynnej choroby Leśniowskiego i Crohna. Istniejące dane wskazują jednak na niewielką korzyść ze stosowania mesalaminy.
Tłumaczenie Mateusz Świerz Redakcja Katarzyna Mistarz, Małgorzata Bała