Przeciwutleniacze to substancje, które chronią komórki przed uszkodzeniem spowodowanym przez niestabilne cząsteczki zwane wolnymi rodnikami (wywołującymi stres oksydacyjny). Powszechnie wiadomo, że dodanie do codziennej diety bogatych w przeciwutleniacze owoców i warzyw poprawia naszą zdolność do zwalczania infekcji i chorób. Aktualne dane naukowe wskazują, że podczas rozwoju schizofrenii w mózgu pojawiają się postępujące zmiany. Spośród wielu możliwych wyjaśnień uważa się, że stres oksydacyjny może być jednym z czynników przyczyniających się do zmian degeneracyjnych mózgu i jego istoty szarej, co prowadzi u chorych do trudności w myśleniu i codziennym funkcjonowaniu. Celem niniejszego przeglądu jest ocena skuteczności przeciwutleniaczy jako leczenia uzupełniającego standardową terapię lekami przeciwpsychotycznymi (w schizofrenii; przyp.tłum.), a w szczególności poprzez redukcję ilości (lub zmniejszenie nasilenia) epizodów psychotycznych i objawów podstawowych oraz zapobieganie nawrotom.
Wyszukanie badań z randomizacją przeprowadzono w 2010 i 2012 roku. Autorzy przeglądu znaleźli 22 badania spełniające kryteria włączenia obejmujące w sumie 2041 losowo wybranych osób ze schizofrenią. W badaniach porównywano działanie różnych przeciwutleniaczy (allopurinol, miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba), N-acetylocysteina (NAC), selegilina, witaminy C i E) w porównaniu z placebo. Większość wyników nie wykazała żadnych rzeczywistych różnic pomiędzy przeciwutleniaczami a placebo, chociaż istnieją dowody wskazujące, że miłorząb dwuklapowy miał pozytywny wpływ na objawy psychotyczne w krótkim okresie obserwacji. Jakość danych naukowych została oceniona jako umiarkowana.
Jednak w ocenie ogólnej włączone badania nie opisywały wyników istotnych w praktyce, takich jak: odpowiedź kliniczna, szybkość nawrotu choroby, jakość życia, funkcjonowanie, bezpieczeństwo i satysfakcja pacjenta lub akceptacja leczenia. Działania niepożądane były niedostatecznie opisywane, a niektóre badania nie dostarczały żadnych danych w odniesieniu do skutków ubocznych.
Ginkgo biloba i NAC charakteryzowały się najbardziej obiecującymi efektami, powinny więc zostać w pierwszej kolejności poddane ocenie w przyszłych badaniach klinicznych. Badania takie powinny być większe, trwać dłużej a wyniki powinny zostać lepiej opisane niż w dostępnych obecnie 22 badaniach.
Ben Gray, starszy pracownik naukowy, Fundacja McPin: http://mcpin.org/
Tłumaczenie Joanna Zając Redakcja Magdalena Koperny