Wprowadzenie

Uszkodzenie stożka rotatorów jest najczęstszą przyczyną bólu barku, szczególnie w nocy i podczas podnoszenia ramienia nad głowę. Na ścięgnach w stawie barkowym mogą tworzyć się złogi wapnia.

Terapia falami uderzeniowymi przepuszcza fale dźwiękowe lub uderzeniowe przez skórę do dysfunkcyjnego obszaru i może rozbijać złogi wapnia. Obecnie nie ma wyznaczonej standardowej dawki terapeutycznej, ani schematu leczenia.

Pytanie badawcze

Jakie są korzyści i szkody związane z terapią falą uderzeniową u osób z uszkodzeniem stożka rotatorów ze zwapnieniami lub bez nich w porównaniu z placebo lub innymi dostępnymi metodami leczenia?

Charakterystyka badania

Uwzględniliśmy 32 badania (2281 uczestników), opublikowane do listopada 2019 r.

W 12 badaniach porównano terapię falą uderzeniową z placebo. W 11 badaniach porównano terapię falą uderzeniową o dużej i małej mocy, chociaż moc różniła się w zależności od badania. W pojedynczych badaniach porównywano terapię falą uderzeniową z innymi metodami leczenia, w tym z zastrzykiem zawierającym glikokortykosteroid wprowadzony pod kontrolą USG, z przezskórną elektryczną stymulacją nerwów (TENS), ćwiczeniami, różnymi schematami terapii falą uderzeniową lub z niestosowaniem leczenia.

61% badanej populacji stanowiły kobiety, średnia wieku wynosiła 52 lata, a średni czas trwania choroby wynosił 33 miesiące. Dwa badania zostały sfinansowane przez producentów urządzeń wytwarzających falę uderzeniową.

Kluczowe wyniki dla głównego porównania, terapia falą uderzeniową vs placebo

Zgłaszane przez uczestników zmniejszenie natężenia bólu o ≥50% (1 badanie):

• 4 osoby więcej na 100 zgłosiły zmniejszenie natężenia bólu o ≥50% (od 19% mniej do 26% więcej).

42 osoby na 100 zgłosiły zmniejszenie natężenia bólu o ≥50% w przypadku terapii falą uderzeniową, w porównaniu z 38 osobami na 100 w przypadku placebo.

Natężenie bólu (większe wyniki oznaczają większe natężenie bólu) (9 badań):

• Poprawa natężenia bólu o 8% (od 2% lepiej do 14% lepiej) lub o 0,78 punktu (od 0,17 lepiej do 1,4 punktu lepiej) w skali od 0 do 10 punktów.

Osoby, u których zastosowano terapię falą uderzeniową oceniły swoje natężenie bólu na 2,2 punktu, a osoby, u których zastosowano placebo oceniły je na 3 punkty.

Funkcjonowanie (zdolność do korzystania z ramienia; większe wyniki oznaczają lepsze funkcjonowanie) (9 badań):

• Poprawa o 8% (od 1,6% lepiej do 14% lepiej) lub o 8 punktów (od 1,6 punktu lepiej do 14 punktów lepiej) w skali od 0 do 100 punktów.

Osoby, u których zastosowano terapię falą uderzeniową, oceniły swoje funkcjonowanie na 74 punkty, a osoby, u których zastosowano placebo oceniły je na 66 punktów.

Sukces leczenia zgłaszany przez uczestników (6 badań):

• O 15% (od 3% mniej do 49% więcej) więcej osób uznało leczenie za udane.

41 osób na 100 zgłosiło powodzenie leczenia terapią falą uderzeniową, a 26 osób na 100 zgłosiło powodzenie leczenia placebo.

Wycofanie z udziału w badaniu z powodu działań niepożądanych (7 badań):

• 3% mniej (od 6% mniej do 3% więcej) osób wycofało się z leczenia z powodu skutków ubocznych.

8 osób na 100 wycofało się z leczenia terapią falą uderzeniową, w porównaniu z 10 osobami na 100 w grupie placebo.

Działania niepożądane (5 badań):

• O 19% więcej osób zgłosiło działania niepożądane (od 7% więcej do 40% więcej).

U 26 osób na 100 wystąpiły skutki uboczne terapii falą uderzeniową, w porównaniu z 7 osobami na 100 w grupie placebo.

Pewność danych naukowych

U osób z uszkodzeniem stożka rotatorów dane naukowe o umiarkowanej pewności (jakość danych obniżono z powodu wystąpienia ryzyka błędu systematycznego) wskazują, że terapia falą uderzeniową prawdopodobnie nie zmniejsza natężenia bólu i nie poprawia funkcjonowania w porównaniu z placebo, a dane o niskiej pewności (jakość danych obniżono z powodu wystąpienia ryzyka błędu systematycznego i braku dokładności) wskazują, że prawdopodobnie nie odnotowano poprawy u osób ze zmniejszeniem natężenia bólu o ≥50% i sukcesem leczenia zgłaszanym przez uczestnika. Nie mamy pewności, czy częstość rezygnacji z udziału w badaniu lub występowania działań niepożądanych różniły się między grupami, ze względu na małą liczbę zdarzeń. Wydaje się, że nie miało znaczenia, czy uczestnicy mieli zwapnienia, czy nie. Nie mamy pewności, czy większa moc terapii falą uderzeniową przynosi korzyści przy większej liczbie skutków ubocznych, w porównaniu z mniejszą mocą, ponieważ dostępne były tylko dane naukowe o niskiej lub bardzo niskiej pewności i nie możemy zalecić stosowania określonej mocy leczenia.

Działania niepożądane obejmowały ból związany z leczeniem, siniaki i krwawienie, choć były one na ogół niewielkie i krótkotrwałe. Rzadkie i poważne działania niepożądane, w tym pogorszenie dopływu krwi i złamanie kości, choć możliwe, nie zostały zgłoszone.