Pytanie przeglądu: Dokonaliśmy przeglądu danych naukowych dotyczących wpływu krótkich interwencji w obrębie szkół na stosowanie substancji (używek) oraz zachowania ryzykowne (problemowe) związane ze stosowaniem tych substancji wśród młodzieży. Odnaleźliśmy 6 badań.

Wstęp: Wiadomo, że młodzież na całym świecie stosuje zarówno legalne jak i nielegalne substancje (używki), co może prowadzić do wystąpienia innych problemów. Te duże wskaźniki stosowania używek są niepokojące, ponieważ wczesne rozpoczęcie ich stosowania jest czynnikiem ryzyka wystąpienia zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania związanych z ich stosowaniem w późniejszym wieku, a picie alkoholu i zażywanie narkotyków wiążą się z utratą lat życia wskutek niesprawności u młodzieży w wieku od 10 do 24 lat.

Chcieliśmy sprawdzić, czy krótkie interwencje stosowane w szkołach wpływają na stosowanie używek w sposób szkodliwy wśród młodzieży. Krótkie interwencje obejmują krótkie programy, których celem jest pomoc w ograniczeniu lub zaprzestaniu stosowania używek. Niniejszy przegląd stanowi aktualizację poprzedniego przeglądu opublikowanego w 2014 roku.

Data wyszukiwania: Dane naukowe są aktualne za okres do lutego 2015 roku.

Charakterystyka badań: Do przeglądu włączyliśmy 6 badań, obejmujących łącznie 1176 nastolatków. Wiek młodzieży wynosił średnio 16,9 roku. Interesowały nas badania o krótkim, średnim i długim okresie obserwacji, w celu zbadania czy jakiekolwiek zaobserwowane efekty wynikały ze stosowania krótkich interwencji. W badaniach włączonych do przeglądu stosowanie krótkich programów w obrębie szkoły porównano z dwoma innymi rodzajami interwencji lub grup kontrolnych: 1) grupą, w której wyłącznie dostarczano informacje (materiały promujące stan zdrowia oraz informacje na temat ograniczenia szkodliwych dla zdrowia skutków stosowania używek) oraz 2) grupą, w której dokonywano wyłącznie oceny; młodzież nie otrzymywała żadnej interwencji, ale podlegała ocenie pod kątem stosowania używek oraz innych zachowań w czasie wizyt kontrolnych w różnych okresach czasu po dokonaniu oceny. W 3 badaniach, obejmujących 732 nastolatków, porównano stosowanie krótkich interwencji i interwencji polegających wyłącznie na dostarczeniu informacji, podczas gdy w pozostałych 3 badaniach, obejmujących 444 nastolatków, porównano stosowanie krótkich interwencji i interwencji polegających wyłącznie na ocenie.

Badania przeprowadzano w Stanach Zjednoczonych lub w Wielkiej Brytanii.

Dostarczanie interwencji odbywało się indywidualnie lub w grupach, z przekazywaniem informacji zwrotnych twarzą w twarz, w szkołach średnich oraz w placówkach edukacji podyplomowej (college). Wszystkie interwencje obejmowały przeprowadzenie maksymalnie 4 sesji.

Za główny punkt końcowy (sposób pomiaru skuteczności - przyp. tłum.) przyjęliśmy abstynencję lub ograniczenie zachowań związanych ze stosowaniem używek, a dodatkowe punkty końcowe obejmowały zaangażowanie w działalność przestępczą związaną ze stosowaniem używek oraz zachowania o charakterze wykroczeń związane ze stosowaniem używek.

Najważniejsze wyniki: Dla punktów końcowych, które dotyczyły stosowania używek, w badaniach oceniano picie alkoholu oraz używanie marihuany. W porównaniu z samym dostarczeniem informacji, stosowanie krótkich interwencji w obrębie szkoły prawdopodobnie nie jest bardziej skuteczne pod względem ograniczenia stosowania używek lub zachowań o charakterze wykroczeń. W porównaniu z grupą kontrolną poddaną wyłącznie ocenie, krótkie interwencje mogą mieć pewien istotny wpływ na stosowanie używek oraz zachowania związane z ich stosowaniem. W krótkoterminowej obserwacji, w jednym badaniu, stosowanie krótkich interwencji istotnie zmniejszyło częstość używania marihuany. W średnim okresie obserwacji, w jednym badaniu, stosowanie krótkich interwencji istotnie zmniejszyło częstość picia alkoholu, nadużywania alkoholu oraz częstość występowania objawów uzależnienia i objawów nadużywania marihuany. W długim okresie obserwacji, w jednym badaniu, stosowanie krótkich interwencji istotnie zmniejszyło częstość nadużywania alkoholu, używania i nadużywania marihuany oraz częstość występowania objawów uzależnienia.

Wyniki wskazują na to, że w grupie młodzieży, w której stosowano krótkie interwencje stwierdzono ogólnie lepsze wyniki pod względem ograniczania stosowania alkoholu oraz marihuany, w porównaniu z grupą młodzieży, w której nie stosowano żadnej interwencji. Jednak u młodzieży, która otrzymywała krótkie interwencje nie osiągnięto lepszych wyników w zakresie ograniczenia picia alkoholu oraz zażywania marihuany, w porównaniu z grupą młodzieży, w której interwencje polegały wyłącznie na dostarczaniu informacji. W związku z tym jest za wcześnie, aby przedstawić ostateczne wnioski dotyczące skuteczności stosowania krótkich interwencji w obrębie szkoły w ograniczeniu stosowania używek wśród młodzieży.

Jakość danych naukowych: Ogólnie dane naukowe był umiarkowanej lub niskiej jakości, a w przypadku dwóch punktów końcowych stwierdzono bardzo niską jakość danych. Wystąpiły trzy główne problemy w badaniach: 1) nie zastosowano ślepej próby w stosunku do młodzieży, 2) nie ma pewności czy osoba przydzielająca uczestników do badania nie wiedziała, do której grupy zostanie przydzielona kolejna osoba oraz 3) całkowita liczba nastolatków oraz liczba zdarzeń były małe. W żadnym z włączonych do przeglądu badań nie podano informacji na temat źródła finansowania lub konfliktu interesów.