Najważniejsze informacje

Metoda McKenziego może przynieść niewielkie lub żadne korzyści w zakresie łagodzenia bólu i zmniejszenia niepełnosprawności u osób z (pod)ostrym nieswoistym bólem odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa (tzw. bólem krzyża - przyp. tłum.) w krótkim okresie czasu (do 2 tygodni) i w średnim okresie czasu (do 3 miesięcy). Metoda McKenziego nie jest skuteczną metodą leczenia (pod)ostrego nieswoistego bólu krzyża. Nie wiemy, czy prowadzi ona do jakichkolwiek skutków ubocznych, ponieważ w żadnym z badań uwzględnionych w tym przeglądzie nie oceniano działań niepożądanych.

Czym jest (pod)ostry nieswoisty ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa?

Nieswoisty ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa (ang. non-specific low back pain, NSLBP) jest najczęstszym rodzajem bólu pleców i charakteryzuje się bólem lub uczuciem dyskomfortu w dolnej części pleców, które nie są spowodowane przez możliwą do zidentyfikowania chorobę lub problem (np. złamanie, nowotwór, zakażenie, ból korzenia nerwu itp.). NSLBP uznaje się za (pod)ostry gdy trwa do 12 tygodni.

Na czym polega metoda McKenziego?

Metoda McKenziego to terapia stosowana przez przeszkolonych pracowników służby zdrowia (zazwyczaj fizjoterapeutów) w opiece nad osobami z NSLBP. Obejmuje ona zindywidualizowany program ćwiczeń oparty na wskazówkach klinicznych (dotyczących zmian w lokalizacji bólu lub ograniczenia ruchu), zaobserwowanych podczas oceny pacjenta. Obejmuje również nauczanie postaw i ćwiczeń, które można wykonywać w warunkach domowych, aby zachęcić pacjentów do samodzielnego kontrolowania pojawiających się objawów bólowych.

Czego chcieliśmy się dowiedzieć?

Chcieliśmy dowiedzieć się, czy metoda McKenziego jest skuteczna u osób z (pod)ostrym NSLBP.

Co zrobiliśmy?

Poszukiwaliśmy badań, w których porównywano metodę McKenziego z minimalną interwencją (np. małą broszurą z informacjami na temat bólu kręgosłupa) (porównanie główne) lub z innymi metodami leczenia (pod)ostrego NSLBP. Chcieliśmy wiedzieć, czy metoda McKenziego może zmniejszyć natężenie bólu i niepełnosprawność w perspektywie krótkoterminowej (do 2 tygodni) i średnioterminowej (do 3 miesięcy). Porównaliśmy i podsumowaliśmy wyniki badań oraz oceniliśmy pewność co do wiarygodności wyników, opierając się na czynnikach takich jak metodologia badań i liczba uczestników.

Czego się dowiedzieliśmy?

Znaleźliśmy 5 badań, w których udział wzięło łącznie 536 osób. W 2 badaniach porównano metodę McKenziego z minimalną interwencją, w 3 badaniach z terapią manualną (tj. terapią praktyczną prowadzoną przez lekarza), a w 1 badaniu z innymi interwencjami (masażem pleców i poradnictwem). Wszystkie 5 badań przeprowadzono w krajach o wysokim dochodzie (3 w USA, 1 w Australii i 1 w Szkocji). Trzy z nich zostały sfinansowane ze źródeł niekomercyjnych, a w przypadku dwóch pozostałych nie podano informacji o źródłach finansowania.

Nasze główne porównanie metody McKenziego z minimalną interwencją wykazało, że metoda McKenziego może skutkować niewielkim zmniejszeniem natężenia bólu i niepełnosprawności (skala od 0 do 100 punktów, mniejsze wyniki oznaczają mniejsze natężenie bólu i mniejszą niepełnosprawność):

- Natężenie bólu: poprawa o 7,30 pkt (od 12,04 lepiej do 2,56 lepiej) w krótkim okresie czasu (2 badania, 328 uczestników); i poprawa o 5,00 pkt (od 14,29 lepiej do 4,29 gorzej) w średnim okresie czasu (1 badanie, 180 uczestników).
- Niepełnosprawność: poprawa o 2,74 pkt (od 7,52 lepiej do 2,04 gorzej) w krótkim okresie czasu (2 badania, 328 uczestników); i poprawa o 0,87 pkt (od 7,31 lepiej do 5,57 gorzej) w średnim okresie czasu (1 badanie, 180 uczestników).

Nasze drugie porównanie metody McKenziego z terapią manualną wykazało, że metoda McKenziego może nie zmniejszać natężenia bólu lub niepełnosprawności (skala od 0 do 100 punktów, mniejsze wyniki oznaczają mniejsze natężenie bólu i mniejszą niepełnosprawność):

- Natężenie bólu: poprawa o 8,67 pkt (od 27,37 lepiej do 10,02 gorzej) w krótkim okresie czasu (3 badania, 298 uczestników); i pogorszenie o 7,00 pkt (od 0,70 gorzej do 13,30 gorzej) w średnim okresie czasu (1 badanie, 235 uczestników).
- Niepełnosprawność : poprawa o 4,98 pkt (od 15,00 lepiej do 5,04 gorzej) w krótkim okresie czasu (3 badania, 298 uczestników); i pogorszenie o 4,30 pkt (od 0,72 lepiej do 9,32 gorzej) w średnim okresie czasu (1 badanie, 235 uczestników).

Nasze trzecie porównanie metody McKenziego z innymi interwencjami (masaż pleców i poradnictwo) wykazało, że metoda McKenziego może nie zmniejszać niepełnosprawności (skala od 0 do 100 punktów, mniejsze wyniki oznaczają mniejszą niepełnosprawność):

- Niepełnosprawność: pogorszenie o 4,00 pkt (od 15,44 lepiej do 23,44 gorzej) w krótkim okresie czasu (1 badanie, 30 uczestników); i pogorszenie o 10,0 pkt (od 8,95 lepiej do 28,95 gorzej) w średnim okresie czasu (1 badanie, 25 uczestników).

W żadnym z badań klinicznych uwzględnionych w przeglądzie nie oceniano działań niepożądanych.

Jakie są ograniczenia prezentowanych danych naukowych?

Nie jesteśmy pewni danych naukowych, ponieważ nie było wystarczającej liczby badań, badania były małe i mamy obawy co do sposobu przeprowadzenia niektórych z nich.

Na ile aktualne są przedstawione informacje?

Przegląd ten obejmował badania opublikowane do 15 sierpnia 2022 roku.