Czym jest dna moczanowa i co to są suplementy diety?

Dna moczanowa jest spowodowana gromadzeniem się złogów kryształów w stawach w wyniku dużego stężenia kwasu moczowego we krwi. Chorzy doświadczają ataków bólu, uczucia ciepła i obrzęku stawów, często zlokalizowanych obrębie dużego palca u stopy. U niektórych osób dochodzi do odkładania się dużych złogów kryształów tuż pod skórą, zwanych tophi (guzki dnawe). Do wyleczenia może dojść, jeśli stężenie kwasu moczowego we krwi powróci do normy na dłuższy czas, przyczyniając się tym do rozpuszczenia złogów kryształów.

Suplementy diety to preparaty, takie jak witaminy, niezbędne minerały i probiotyki. W niewielu badaniach ocenia korzyści z ich stosowania, a jeszcze rzadziej skutki uboczne.

Charakterystyka badania

Niniejszy przegląd jest aktualizacją pierwotnego przeglądu badań opublikowanego w 2014 roku. Po przeszukaniu literatury medycznej do sierpnia 2020 r., tym razem nie znaleźliśmy żadnych nowych badań. Zachowaliśmy 2 badania z oryginalnego przeglądu.

W jednym z badań (120 uczestników) porównano wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku (zawierające peptydy, które prawdopodobnie mają działanie przeciwzapalne) ze standardowym odtłuszczonym mlekiem oraz z laktozą w proszku, w celu zmniejszenia częstotliwości ataków dny moczanowej. W drugim badaniu (40 uczestników) porównano witaminę C z allopurynolem – lekiem powszechnie stosowanym w dnie moczanowej w celu zmniejszenia stężenia kwasu moczowego we krwi. W obu badaniach uczestniczyli chorzy na dnę moczanową, wśród których przeważali mężczyźni w średnim wieku. W badaniu z wykorzystaniem odtłuszczonego mleka, uczestnicy wydawali się cierpieć na ciężką postać dny moczanowej, ponieważ mieli częste ataki, a u 20% do 43% z nich występowały tophi. Uczestnicy badania, w którym stosowano witaminę C byli podobni do zwykłych osób chorujących na dnę moczanową.

Kluczowe wyniki – co dzieje się z osobami cierpiącymi na dnę moczanową, które piją wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku?

Ataki dny moczanowej

Osoby, które piły wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku przez 3 miesiące, miały o 0,21 mniej ataków dny moczanowej miesięcznie (od 0,76 mniej do 0,34 więcej) lub o 2,5 mniej ataków dny moczanowej rocznie:

- Osoby pijące wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku miały 0,49 ataków dny moczanowej miesięcznie (lub 6 ataków dny moczanowej rocznie).

- Osoby, które piły standardowe odtłuszczone mleko w proszku lub laktozę miały 0,70 ataków dny moczanowej miesięcznie (lub 8 ataków dny moczanowej rocznie).

Rezygnacja z udziału w badaniach z powodu działań niepożądanych

O 4 osoby więcej na 100, które piły wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku, odstawiły suplement przed upływem 3 miesięcy (4% więcej odstawień).

- 18 osób na 100 przestało pić wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku.

- 14 osób na 100 przestało pić standardowe odtłuszczone mleko w proszku lub laktozę.

Liczba niepożądanych zdarzeń

U osób, które piły wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku przez 3 miesiące odnotowano mniej niepożądanych zdarzeń (1% mniej).

- U 47 osób na 100, które piły wzbogacone odtłuszczone mleko w proszku, wystąpiły zdarzenia niepożądane.

- U 48 osób na 100, które piły standardowe odtłuszczone mleko w proszku lub laktozę, wystąpiło zdarzenie niepożądane.

Wpływ na stężenie kwasu moczowego w surowicy, ból stawów i ogólną ocenę uczestników był niepewny. Wpływ na zanik guzków dnawych nie został zmierzony.

Kluczowe wyniki – co dzieje się z osobami cierpiącymi na dnę moczanową, które przyjmują witaminę C?

Stężenie kwasu moczowego w surowicy

- U osób przyjmujących witaminę C wykazano zmniejszenie stężenia kwasu moczowego w surowicy o 0,014 mmol/l po 8 tygodniach (lub zmniejszenie o 2,8%).

- U osób przyjmujących allopurynol wykazano zmniejszenie stężenia kwasu moczowego w surowicy o 0,118 mmol/l po 8 tygodniach (lub zmniejszenie o 23,6%).

Nie odnotowano żadnych działań niepożądanych, ani przypadków wycofania się z leczenia z powodu działań niepożądanych w żadnej z badanych grup.

Nie mierzono wpływu witaminy C na częstość ataków dny moczanowej, zmniejszenie natężenia bólu, ogólną ocenę dokonaną przez uczestników i zanik guzków dnawych.

Jakość danych naukowych

Ogólnie rzecz biorąc, w obu badaniach klinicznych znaleźliśmy dane naukowe niskiej jakości. Obniżyliśmy jakość danych naukowych, ponieważ badania zostały słabo przeprowadzone i raportowane, próby były małe, a wyniki sugerowały zarówno korzyści, jak i szkody dla większości wyników. Dane naukowe niskiej jakości z jednego badania wskazują, że wzbogacone odtłuszczone mleko, w porównaniu ze standardowym odtłuszczonym mlekiem lub laktozą w proszku, może nie zmniejszać częstotliwości ataków dny moczanowej lub nie przyczyniać się do zmniejszenia stężenia kwasu moczowego, ale może zmniejszać natężenie bólu. Dalsze badania prawdopodobnie zmienią te szacunki. Nie mamy dokładnych informacji na temat skutków ubocznych i powikłań, ale możliwe działania niepożądane mogą obejmować nudności, wzdęcia lub biegunkę.

W porównaniu z powszechnie stosowanym lekiem, allopurynolem, dane naukowe niskiej jakości z jednego badania wykazały, że witamina C w mniejszym stopniu zmniejszyła stężenie kwasu moczowego w surowicy; różnica ta była prawdopodobnie nieistotna klinicznie. Inne potencjalne korzyści wynikające z przyjmowania witaminy C są niepewne, ponieważ nie oceniono ich w badaniu. Nie odnotowano żadnych skutków ubocznych. Dalsze badania prawdopodobnie zmienią te szacunki.