W wielu miejscach pracy powietrze zawiera substancje szkodliwe dla zdrowia. Mogą to być bakterie i wirusy, różne opary, dymy, pyły i cząstki, takie jak włókna azbestowe czy krystality. W zależności od tego, co i w jakiej ilości jest wdychane, skutki dla zdrowia mogą być różne – od łagodnych po zagrażające życiu. Konsekwencje są różne – od uczucia rozdrażnienia, po nieżyt i przewlekłe choroby, w tym nowotwory. W wielu miejscach pracy stosuje się sprzęt zabezpieczający przed przedostaniem się szkodliwych substancji do układu oddechowego (ODO), aby zapobiec ich wdychaniu przez pracowników. Wprowadzono różne metody szkolenia pracowników w zakresie skutecznego korzystania ze sprzętu ODO. Nie jest jednak jasne, jak dobrze one działają. Dlatego chcieliśmy się dowiedzieć, czy istnieją jakieś zabiegi, które zachęciłyby pracowników do prawidłowego lub częstszego korzystania ze sprzętu ODO.

Odnalezione badania
Szukaliśmy odpowiednich badań opublikowanych do 20 sierpnia 2016 roku. Znaleźliśmy łącznie 14 badań, w których oceniano skuteczność interwencji behawioralnych propagujących stosowanie środków ODO. Znaleźliśmy także 1 badanie w toku. Badania przeprowadzono z udziałem 2052 pracowników gospodarstw rolnych, służby zdrowia, linii produkcyjnej, biur i zakładów węglowych. Ponadto przebadano również studentów pielęgniarstwa i osoby wykonujące więcej niż jeden zawód. Nie znaleźliśmy żadnych badań, w których podejmowane działania poddawano ocenie na poziomie całej organizacji.

Co pokazują badania
We wszystkich znalezionych przez nas badaniach porównywano różne działania edukacyjne i szkoleniowe mające na celu zachęcenie pracowników do prawidłowego lub częstszego używania sprzętu ODO. Znaleźliśmy niewystarczające dowody na to, że interwencje behawioralne, takie jak edukacja i szkolenia, nie przekładają się na zwiększenie liczby pracowników prawidłowo lub w ogóle stosujących środki ODO.

Wnioski końcowe
Stwierdzamy, że istnieją dane naukowe o niskiej lub bardzo niskiej jakości na to, że interwencje behawioralne nie zachęcają pracowników do prawidłowego lub częstszego używania sprzętu ODO. Nasze wnioski prawdopodobnie ulegną zmianie po opublikowaniu nowych badań. Potrzebujemy dokładniejszych badań, w których zostanie przeanalizowana skuteczność różnych rodzajów takich interwencji. Aby poprawić skuteczność stosowania środków ODO, działania te powinny być skierowane zarówno do pojedynczych osób, jak i do całych organizacji. Ponadto w dalszych badaniach należałoby uwzględnić niektóre przeszkody w skutecznym stosowaniu sprzętu ODO, takie jak zagrożenia zdrowia, rodzaje sprzętu ODO oraz stosunek pracodawcy do stosowania takiego sprzętu.